De onderzoeken zijn de eerste stappen, en wellicht de meest opvallende, die wijzen op een nieuwe economische toekomst van het land in het tijdperk na Moebarak. Een land dat minder vatbaar moet worden voor vriendjespolitiek en schimmige deals door overheidsfunctionarissen.

“Het autoritaire regime van Moebarak steunde een klasse van speculanten en deed alsof dat echte projectontwikkelaars en ondernemers waren”, zegt Mamdouh Hamza, hoogleraar civiele techniek aan de Universiteit van Suezkanaal en een veelgevraagde spreker op het gebied van corruptie. “Het enige wat ze met het zakenleven hadden, waren hun relaties met het regime waardoor ze goedkoop land konden kopen, vervolgens wachtten ze even verkochten ze het met flinke winst door. Daar zag het volk geen cent van terug.”

Hosni Moebarak en zoon Gamal

De onderzoeken zijn ingesteld door het huidige militaire bewind dat aan de macht kwam na het aftreden van Moebarak op 25 januari. Ze zijn bedoeld om boze Egyptenaren die zich bedrogen voelen door het oude regime, tevreden te stellen.

De Centrale Auditing Organisatie, een waakhond van de overheid die onder Moebarak werd gemarginaliseerd maar die rapporten bleef uitbrengen over corruptie, schat dat het land zo’n 9 miljard euro kan terughalen uit land dat verkocht werd als goedkope landbouwgrond en dat  later doorverkocht werd als grond voor luxehuizen. Die praktijken zouden vooral hebben plaatsgevonden rondom de 220 kilometerlange weg van Cairo naar Alexandrië.

De activiteiten van tenminste twaalf mensen die nauwe banden onderhielden met de president en zijn zoon Gamal, worden nu onderzocht. Bijna allemaal waren ze lid van Moebaraks Nationaal Democratische Partij. Sommigen mogen het land niet verlaten, van anderen zijn alle tegoeden bevroren.

Ahmed Al-Maghrabi

Volgens Sameh El-Alaily, de voormalige decaan van de faculteit voor Stedelijke Planning van de Universiteit van Cairo, richt het onderzoek zich op het topje van een ijsberg. “Dit is het begin van het einde van de landcorruptie”, zegt hij.

In de afgelopen weken heeft een wettelijk panel aanbevolen verschillende deals te annuleren, zoals de verkoop van land ten noordoosten van Cairo aan Palm Hills Developments. De overeenkomst zou volgens het panel tot stand gekomen zijn zonder concurrentie van andere bieders en voor een prijs die ver onder de marktprijs lag.

De voormalige minister van Huisvesting, Ahmed Al-Maghrabi, zou verantwoordelijk zijn geweest voor de toekenning van de grond aan Palm Hills Developments, een bedrijf waar hij zelf aandeelhouder van is. Al-Maghrabi zit momenteel in de gevangenis.

De Egyptische procureur-generaal Abdel Megeed Mahmoud gaf deze week opdracht alle tegoeden van Al-Maghrabi en zijn partner, Palm Hills-ceo Yasseen Mansour, te bevriezen. Mansours familiebedrijf heeft onder meer het dealerschap voor General Motors, Opel, Philip Morris, McDonalds, Red Bull en Mantrac.