Toen we in februari, nog voor de release van Skunk, zowel regisseur-scenarist Koen Mortier als auteur Geert Taghon spraken waren beiden hoopvol maar gespannen. Ondanks positieve eerste persreacties bleef het immers afwachten of het publiek zou volgen. Ondertussen is de filmmaker zijn nieuwste al in alle uithoeken van het land gaan voorstellen en blijkt de film aan te slaan bij het publiek. Heel fijn, want Skunk is niet enkel een goede film, het is ook een belangrijke. Een urgente mokerslag. Tijd voor een tevredenheidsonderzoek.

Koen Mortier ©Stephan Vanfleteren

In Vlaanderen heeft Skunk iets meer dan een maand na de release al ruim 60.000 toeschouwers gelokt. Uitstekend voor wat geen evidente film is en al zeker geen adaptatie van een literaire bestseller.

Koen Mortier: “Geert Taghons boek was eigenlijk een non-seller, ik denk dat er zo’n 600 exemplaren van verkocht zijn. Skunk werd vooral gebruikt in de wereld van jongerenzorg en de beroepsopleiding van jongerenwerkers. Voor een moeilijke film als Skunk is het een wonder dat er zoveel mensen zijn gaan kijken.”

Had je dat gehoopt of verwacht?

“Ik had dat noch verhoopt noch verwacht. De filmverdelers stonden niet meteen te springen en iedereen die de film in de zalen moest krijgen was aanvankelijk tamelijk ongerust over de slaagkansen. De sfeer begon te keren toen de film tijdens het internationaal filmfestival van Tallinn goed scoorde bij het publiek én in de prijzen viel. Helemaal vertrokken waren we toen bij de festivalvertoning in Oostende duidelijk werd dat het publiek volledig mee was. De reacties waren zelfs zo overweldigend dat we begrepen iets gemaakt te hebben dat impact ging hebben en zijn weg wel zou vinden. Het enthousiasme bleef daarna groeien en Skunk werd zelfs een politiek item.”

Skunk van Koen Mortier.

Politieke impact

Mede door je TV-spot waarin ‘probleemtiener’ Liam premier De Croo oproept om een weekje in een instelling te ‘logeren’ of ten minste de film te bekijken?

“De Croo heeft niet gereageerd, maar ondertussen zat de film ook in het VRT-programma De Afspraak waar de verantwoordelijke minister Hilde Crevits aanwezig was. Daarna zijn ze op haar kabinet gaan samenzitten met Geert Taghon en mensen van het agentschap Opgroeien geleid door Bruno Vanobbergen.”

“Connor Rousseau heeft dan gepost dat de film voor hem een reden was om terug in de politiek te stappen en daardoor ging er extra aandacht naar het onderwerp. Daar zit natuurlijk wat politieke recuperatie bij, maar toch ook een groeiend besef dat wanneer er jaarlijks zo’n 50.000 jongeren mishandeld worden, zoiets een heel belangrijk gegeven is. Er is veel reactie gekomen op het feit dat dit onvoldoende opgevolgd wordt.”

Daardoor wist je dat Skunk een item in de realiteit zou worden.

“Inderdaad. Er waren ook andere, kwade reacties. Voor geen enkele van mijn films heb ik trouwens ooit zoveel persoonlijke reacties gekregen. Berichten van filmmakers, acteurs, filmliefhebbers. Maar ook van jongeren die misbruikt zijn en die aangaven dat het voor hen haast een therapeutische ervaring was. Ze vonden het geweldig om via de film een stem te hebben.”

Dat was ook de opzet van Skunk: jongeren die geen stem hebben een stem geven.

“Ik zag de film als een wake-up call, een manier om mensen wakker te schudden. Dat lijkt te lukken.”

Skunk van Koen Mortier.

Een mooie revanche

Heb je een beetje een ‘zie-je-wel’ gevoel nadat zoveel mensen voorspelden dat er niemand geïnteresseerd zou zijn in de film?

“In Kinepolis Gent kreeg ik tijdens een speciale voorstelling met cast en crew een Cine K Award, maar aanvankelijk zagen zij Skunk ook niet als een film waar volk naartoe zou komen. Dat is toch wel een mooie revanche. Ook ten opzichte van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF), waar de toenmalige intendant er niet in geloofde en het vijf jaar geduurd heeft voor het project door de mallemolen geraakte.”

Ik denk dat velen onderschat hebben hoe herkenbaar de problematiek is. Voor mishandelde kinderen, maar ook voor jongeren en ouders wanneer bijvoorbeeld ADHD in het spel is en het moeilijk blijkt om aangepaste en gepersonaliseerde maatregelen toegepast te krijgen in scholen. Doordat onderwijsinstellingen zich moeilijk kunnen losmaken van vaste denkpatronen.

“Zelf heb ik een kind met autisme en ik weet dat het voor ouders een constante strijd is om te zorgen dat er goed mee wordt omgegaan. Bij mishandelde jongeren is er vaak niemand die voor hen vecht of die zelfs maar aangeeft dat er een probleem is. Daarom tracht men bij het agentschap Opgroeien te bekijken hoe het mogelijk is om dingen sneller te detecteren. Via school, sportclubs en buren moeten de signalen dat er iets aan de hand is vlotter doorstromen. En er dient ook gewerkt te worden met familieleden, want dat zijn evengoed slachtoffers.”

Hoe stond het agentschap Opgroeien tegenover de film?

“Bruno Vanobbergen is een van de mensen die de film is blijven steunen. Van onze eerste contacten met het VAF tot het maken van de film. Hij is heel blij met de film, ook al omdat het helpt om politieke steun te krijgen voor wat ze doen.”

Skunk van Koen Mortier.

Na Vlaanderen, Nederland

Begin volgende maand komt Skunk in Nederland uit. Verwacht je eenzelfde respons?

“In Nederland worstelt men met gelijkaardige problemen en ik hoop dat Skunk er ook iets kan triggeren.”

Ga je er ook, zoals in Vlaanderen, intensief mee op pad. Met het voorstellen van de film, Q&A’s en dergelijke?

“Dat is wel de bedoeling. Nederland heeft natuurlijk veel filmhuizen en een cinefiel publiek, maar in Vlaanderen had ik de indruk dat het geen gewoon filmpubliek is dat kwam kijken. Velen kwamen speciaal voor de film, waren vaak jaren niet meer naar de bioscoop geweest. Dat merk ik ook nu de film in de culturele centra begint te lopen. Daar komt een heel ander publiek dan gewoonlijk kijken.”

“Ik hoop dat in Nederland niet enkel de filmhuisbezoekers, maar ook de mensen die met het onderwerp te maken hebben gaan komen. Als filmmaker is het vermoeiend om je film intensief te begeleiden, maar je haalt er ook veel energie uit. In tegenstelling tot theatermakers komen cineasten zelden in rechtstreeks contact met het publiek en die interactie is toch wel heel interessant.”

Geert Taghon

Een terugblik

Ben je de film anders gaan bekijken door dat contact?

“Ik wist niet dat de film zo dicht bij de realiteit zat. Het filmeinde zag ik als een metaforische bevrijding van het hoofdpersonage, maar ik kreeg veel reacties van ervaringsdeskundigen die benadrukten dat het heel realistisch is. Ze vertelde me het verhaal van een jongen die het hoofd van zijn zusje had afgezaagd. Da’s toch slikken. Die jongeren zijn zo beschadigd dat de kans bestaat dat ze in extreem geweld vervallen.”

“Het gaat om een heel klein percentage, maar er zijn wel veel jongeren die het moeilijk hebben na mishandeling. Zestig procent haalt het wel, maar 4 op de 10 gaan nooit een normaal leven, met normale relaties, hebben. Dat gaat toch om heel veel mensen. Doordat ze ermee blijven worstelen herhaalt alles zich ook. Vaak waren de ouders van mishandelde kinderen zelf het slachtoffer van mishandeling. Ik hoop dat we met de film helpen om die cirkel te doorbreken.”

Brussel, 29 april 2024

SKUNK van Koen Mortier. België – Nederland 2023, 105’. Met Thibaud Frank Dooms, Sarah Vandeursen, Colin Van Eeckhout, Natali Broods, Boris Van Severen, Dirk Roofthooft, Dolores Bouckaert, Fien Troch. Scenario Koen Mortier naar Geert Taghon. Fotografie Nicolas Karakatsanis. Art Director Geert Paredis. Montage Manu Van Hove. Productie Eurydice Gysel voor CZAR Film. Distributie september Film. Release 13 maart 2024.

Skunk van Koen Mortier.