Jan Blommaert. Foto: diggitmagazine.com

Jan Blommaert, bloemlezing van zijn beste artikels voor DeWereldMorgen.be

Op woensdag 6 januari heeft Jan Blommaert ons verlaten, veel te vroeg op 59-jarige leeftijd. Hij was een van de drijvende krachten achter DeWereldMorgen.be. Als geen ander zag hij de noodzaak van alternatieven voor de commercieel en ideologisch wegzinkende mainstream media. Hij voelde zich altijd betrokken bij het reilen en zeilen van deze nieuwssite. Zijn artikels, opinies, analyses, boekrecensies hebben niets van hun actualiteitswaarde verloren. Dit is een eervolle bloemlezing.

vrijdag 8 januari 2021 20:26
Spread the love

 

Wie alle 167 artikels van Jan Blommaert wil zien, vind hier zijn gading. Hierna volgt een lijst van zijn 20 meest gelezen artikels, met een link naar het gehele artikel en een korte toelichting.

1.  We zijn aan het leren het onverdraaglijke te verdragen

Naar aanleiding van de recentste Vlaamse regeringsverklaring ziet Jan Blommaert een gevaarlijke gewenning aan stellingen en standpunten die de democratische instellingen in vraag stellen. Vlaams minister-president Jan Jambon legt niet eens een begroting voor wanneer hij zijn regeerprogramma aan het Vlaams Parlement voorlegt. Armoede is volgens Jambon een ‘relatief begrip’ zoals ‘racisme’. Zo valt hij waarden aan die tot voor kort als vanzelfsprekend werden gezien: gelijkheid van man en vrouw, verwerping van racisme, het belang van feiten in het vormen van opinies en beslissingen. We reageren nog nauwelijks op die verglijding en dat is verontrustend.

2. De mythe van de onderstroom: een analyse van het succes van de N-VA

Voor Bart De Wever was de klinkende overwinning van 14 oktober 2012 een bewijs van het feit dat er in Vlaanderen een ‘onderstroom’ zou bestaan die zich rond de N-VA kristalliseert. Die onderstroom is gelijk met zijn programma. Jan Blommaert ontleedt die uitspraak tot zijn ware dimensie: niets bewijst dat elke kiezer op zijn partij volledig achter elk punt van zijn programma staat – wat overigens voor alle politieke partijen geldt. De N-VA heeft die onderstroom bovendien niet zelf geschapen maar geërfd van het Vlaams Belang en uitgebreid met radicale liberalen uit de vijver van Open VLD en wijlen de Lijst De Decker.

De N-VA bestormt het Antwerpse stadhuis na de overwinning van 2012. Foto: Walterito

3.  Antwerpen wordt stilaan degoutant

Met een kliklijn tegen vuilnisophalers die fooien ophalen zakte de publieke moraal in Antwerpen tot een nieuw dieptepunt. Dit toont aan hoe de stad van Bart De Wever is afgegleden van een echte metropool naar een duffe, benauwende provinciestad vol verdeeldheid, spanning en dwang. Het beleid van burgemeester De Wever draait rond twee zaken: het scheppen van een tegenstelling tussen Antwerpenaars die er toe doen en Antwerpenaars die er niet toe doen. De stad is niet van iedereen én die tweede groep verdient alleen disciplinering en bestraffing.

4. Bedankt, Johnny Thys!

In 2013 wilde Johnny Thys niet langer baas blijven van Bpost voor een schamele 650.000 € per jaar, amper 54.000 € per maand. Voor vele mensen gingen toen de ogen open voor wat in het debat over de loonkost (voor wie is dat een ‘kost’?) wordt verzwegen: de schaamteloze graaicultuur van managers in tijden van economische recessie waarin de lonen van werkende mensen onder grote druk staan. Het ‘niet-ideologische’ mechanisme dat de N-VA bepleit blijkt systematisch in dezelfde richting te werken: opwaarts voor de lonen van CEO’s, naar beneden voor de lonen van het voetvolk dat onder leiding staat van diezelfde CEO’s.

5. Hoe leg je de staking uit?

Reeds zes jaar oud, maar deze analyse is nog even relevant als in 2014. De constant in de media herhaalde bewering dat de vakbonden niet populair zouden zijn wordt dagelijks tegengesproken door het feit dat de vakbonden nog steeds met afstand de grootste sociale organisaties zijn van het maatschappelijk middenveld. Met zeven argumenten legt Blommaert uit waarom het stakingsrecht essentieel is voor een functionerende democratie en waarom de huidige regeringen, met in hun kielzog de beaat volgzame mainstream media, zo hard op dat recht inbeuken.

6. Burgemeester Bart, zal ‘t gaan, ja?

Jan Blommaert gaat er in januari 2015 van uit dat de kersverse burgemeester Bart De Wever niet luistert. Toch vindt hij het nodig hem dit keer rechtsreeks aan te schrijven, want hij maakt zich zorgen. Zijn argumenten voor een militarisering van de politie en het veiligheidsbeleid is eng ideologisch en dient de veiligheid (de echte) van de burger niet: “Als jij de “frame” van terreurdreiging vernauwt tot een simpel “moslims tegen joden” scenario, is er een objectief groot risico dat je de foute kant uitkijkt. En van een voorzichtig en zorgzaam bestuurder verwacht ik beter.”

7. Waarom 1 miljard uitgeven een crisis is maar 221 miljard verliezen niet

“Fiscale spitstechnologie en belastingontwijking kosten ons land tweehonderd keer zoveel als de opvang van asielzoekers. Bij dat eerste haalt men de schouders op; dat tweede vult dagelijks de kranten, de zendtijd en de sociale media. En enkel het tweede blijkt de term ‘crisis’ waard.” Jan Blommaert herleidt de ‘asielcrisis’ tot zijn ware dimensie.

Volgens deze N-VA politicus zijn 1,13 miljard euro jaarlijkse uitgaven een existentiële bedreiging voor het Europese model, maar 221 miljard euro verloren inkomsten in datzelfde jaar niet. Foto: Creative Commons

8.  Het N-VA palmares tot nu toe

In acht punten licht Jan Blommaert het echte palmares van de N-VA toe: nationalisme van bovenuit opleggen, kritische organisaties subsidies afnemen, keihard besparen in armoedebestrijding, repressie van sociale actie, steun zonder scrupules voor de kapitaalkrachtige elites, stigmatisering van de ‘losers’ in het onderwijs en negeren en minimaliseren van racisme en discriminatie…

9. N-VA en de arbeidsmarkt. Vakbonden: wakker worden!

Na de Open VLD heeft ook de N-VA klare wijn geschonken inzake zijn visie op de arbeidsmarkt. Elke vorm van collectief overleg gaat eraan, de indexering heeft z’n tijd gehad en mini-jobs zonder enige vorm van sociale bescherming zijn best oké. Hoog tijd voor de vakbonden om hun conclusies te trekken.

10. Wilders, fascisme, en de erfenis van de Verlichting

Het feit dat we van politici enkel nog krachtige uitspraken verwachten en wantrouwen koesteren tegenover alles wat iets langer en ingewikkelder klinkt, dat we hen ontslaan van de plicht hun standpunten tegenover ons met ernstige en steekhoudende argumenten te motiveren – en dat alles dan nog onder de noemer van democratie: dát is de crisis van onze democratie.

11. De diepere krachten achter het vakbondsbashen

“De tijdgeest, eerder dan de economische crisis en het beleid dat erop volgt, kan wel eens de grootste tegenstrever zijn van de vakbonden”. Criminaliseren van stakingen, individualisering van de arbeidsmarkt, elke jonge nieuwe werknemer zo snel mogelijk omvormen tot een ‘ideale loonslaaf en vakbonden als ontkenning van de vrijheid van het individu… vakbonden liggen als collectieve organisaties onder vuur in een tijdperk dat complete isolering van het individu nastreeft.”

12.  Studeren voor de kenniseconomie. Open brief aan Fons Leroy

“De maatschappij tolereert niet langer dat ze moet betalen voor iemand die een studiekeuze maakt waarvoor op de arbeidsmarkt geen vraag is”, vindt Fons Leroy, baas van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). “U snapt blijkbaar niet dat elke zogeheten ‘productieve’ opleiding vol zit met ‘nutteloze’ vakken die worden gegeven door mensen die op hun beurt ‘nutteloze’ opleidingen hebben gevolgd”, antwoordt professor Jan Blommaert.

13. Over opstandigheid en democratie

“Ons politiek systeem verliest aan een sneltreinvaart zijn democratische legitimiteit.” Professor Jan Blommaert overschouwt het slagveld na de staking in de openbare diensten en stelt dat er weinig reden is tot optimisme. Kranten noemen deze stakingen ‘ondemocratisch’. Vakbonden mogen nog zo vaak roepen dat ze twee miljoen burgers vertegenwoordigen, ze worden niet gehoord door de media. Eén gevaar is dat het echte middenveld stilvalt bij gebrek aan legitimiteit. Een tweede gevaar is dat, ten gevolge daarvan, verkozen politici oligarchisch gaan besturen. Een derde gevaar is dat dit geheel de burger aantast. Het begrip ‘democratie’ is opgeschoven naar iets wat er enkel nog uitwendig op lijkt, maar inhoudelijk volkomen is uitgehold en vervangen werd door een heel ander regime.

14. Het regime De Wever: Jan Blommaert over het bestuursakkoord voor Antwerpen

Op 10 december 2012 stelde de eerste Antwerpse coalitie onder leiding van Bart De Wever zijn bestuursakkoord voor. Het werd een media-event van formaat, want hier kwam ‘de kracht van verandering’ weer. Wie het akkoord las, merkte echter nauwelijks verandering. We kregen een voortzetting van ‘Voor wat hoort wat’. De historische breuk die De Wever steeds maar aankondigde, bleek een barstje te zijn dat men dan als de Grand Canyon voorstelde.

15.  Thomas Piketty: kapitalisme is een ideologie

Zes jaar na zijn monsterhit ‘Kapitaal in de Eenentwintigste Eeuw’ komt Frans econoom Thomas Piketty met zijn tweede worp. ‘Capital et Idéologie’ (nog niet vertaald) combineert zorgvuldige analyse met visionair denkwerk om onweerlegbaar de bewijzen te leveren dat elk economisch systeem, van de Romeinse slavernij tot het huidige neoliberalisme, een ideologie uitvindt om zichzelf te rechtvaardigen. Jan Blommaert recenseert.

16. Vaarwel democratie?

Opiniemakers lijken steeds minder remmingen te hebben tegenover de democratie. In de context van de economische crisis wordt democratie steeds meer voorgesteld als een achterhaald model. Het is een zeer verontrustende opinie en ze herformuleert de contouren van het debat. Deze crisis is niet enkel economisch, het is een fundamentele politieke crisis, die politiek moet worden opgelost.

17. Bart De Wevers ‘Werkbare Waarden’ onder de loep

In 2011 schreef Bart De Wever zijn boek ‘Werkbare Waarden’, uitstekende literatuur voor al wie De Wevers wereldbeeld grondig wil leren kennen. Hijzelf behoudt zich het recht voor zich te vermaken over de denkbeelden die men hem toeschrijft; hij kan anderen het recht niet ontzeggen het hunne ervan te denken, zeker niet wanneer hij zijn hele geloofsbelijdenis in een boek expliciet te kijk zet”, aldus professor Jan Blommaert.

‘Arabische muziek’, alsof je Beethoven en Metallica één genre zou noemen. Foto: uygulamhar.com

18. De dreiging van Arabische muziek

De Burgemeester van Antwerpen kreeg op 31 december 2013 een hartkramp toen hij ‘Arabische muziek’ hoorde vanuit de politiecombi, waarin hij zich op oudejaarsavond vermaakte. Immers, er was ‘terreurdreiging’ geweest en als je dan ‘Arabische muziek’ hoort, dan roept dat wel iets op, nietwaar. De burgemeester zei het achteloos, als een ‘volstrekt normale associatie’. De Wever is een groot vernieuwer in de politiek omdat hij het meest rabiate extreemrechtse gedachtengoed tussen neus en lippen als normale en evidente zaken voorstelt.

19. Opgelet, De Wever spreekt weer

In 2010-2011 sleepte België zich door de langst aanslepende regeringsonderhandelingen ter wereld, een record dat negen jaar later nog steeds ongebroken is. Na een korte radiostilte van enkele dagen kwam Bart De Wever op vrijdag 14 april 2011 weer voor de microfoon, na een onderhoud met federaal onderhandelaar Wouter Beke. In de berichtgeving schommelt men van totaal pessimisme naar het soort van minimale optimisme waaraan we al bijna een jaar gewend zijn geraakt. ‘Constructieve gesprekken’ in een ‘positieve sfeer’, dat is hoe men deze stilaan hallucinante carroussel van politieke incompetentie probeert gestalte te geven.

20.  Hoe sociaal is Homans?

In 2013 is Liesbeth Homans schepen van sociale zaken onder burgemeester Bart De Wever.  Zij moet het sociale gezicht van de N-VA in Antwerpen zijn, als schepen en als OCMW-voorzitter, en ze laat niet na iedereen op het hart te drukken dat zij zelf, haar partij en de Antwerpse coalitie erg ‘sociaal’ zijn. Tijd om woorden en feiten even tegen elkaar af te wegen. Zeven jaar later klopt de analyse van Jan Blommaert nog steeds.

 

Je kan alle 167 bijdragen van Jan Blommaert hier vinden.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!