Beeld: ATD Vierde Wereld
Opinie - ATD Vierde Wereld

Armoedebarometer voor Vlaanderen stond eind september al op rood

Eind september publiceerde Decenniumdoelen zijn jaarlijkse Armoedebarometer voor Vlaanderen, en o.a. de VRT berichtte hierover dat de barometer ‘dieprood’ kleurt.

woensdag 28 oktober 2020 17:27
Spread the love

 

Ook ATD Vierde Wereld vindt deze cijfers onrustwekkend. Ze bevestigen en versterken jammer genoeg onze eigen vaststellingen dat meer mensen in armoede terecht komen. Bovendien is onze ervaring dat het reële aantal mensen dat te kampen heeft met armoede, vaak nog hoger is dan wat uit officiële cijfers kan afgeleid worden (bijvoorbeeld met de telling van dakloze mensen). En niet te vergeten: er komen niet alleen meer mensen in armoede bij, maar voor wie er al lang mee te maken heeft, worden de situaties en de uitzichtloosheid steeds zwaarder om dragen. Het wordt steeds moeilijker om vol te houden – ondanks de ongelooflijke veerkracht van mensen.

In een reactie stelde Vlaams minister-president Jambon dat fundamenteel, de beste remedie tegen armoede is om mensen aan het werk te krijgen. Akkoord dat werk één van de belangrijke sleutels tot verbetering kan zijn. Maar onze vraag is: welk werk? Voor wie? Onder welke omstandigheden? Hoe lang? … En als vooral de economisch groei voorop staat, en niet de mens in al zijn aspecten, dan lopen we vast (Werk is het beste middel om uit de armoede te blijven maar niet om eruit te geraken).

De barometer is gebaseerd op een meting van de evolutie van 16 indicatoren. Die betreffen vooral de materiële kant van armoede en het is wezenlijk om daarop vooruitgang te boeken. ATD Vierde Wereld hecht daarnaast echter groot belang aan de ‘verborgen dimensies’ van armoede, die in de meeste armoede-onderzoeken niet aan bod komen. Een internationale studie in samenwerking met de Universiteit van Oxford, zette gedurende 3 jaar academici, beroepskrachten en mensen in armoede uit 6 landen samen aan het werk via de aanpak van ‘Kruising van Kennis’ die onze beweging heeft ontwikkeld. Deze studie die in 2019 werd gepubliceerd komt tot de conclusie dat er 9 dimensies zijn die overal gelijk lopen. 6 daarvan bleven tot nu toe veel te vaak onderbelicht in onderzoek en beleid: 3 relationele dimensies (sociale mishandeling, institutionele mishandeling en het niet erkennen van wat mensen in armoede bijdragen) en 3 basiservaringen: lijden (fysiek, geestelijk, emotioneel), opgedrongen afhankelijkheid, en tenslotte: strijd en verzet.

Zou het niet interessant en noodzakelijk zijn om deze dimensies ook te vertalen naar meetbare indicatoren voor België, zodat het beleid hier ook effectiever rekening kan mee houden en op afgetoetst kan worden?

Het genoemde onderzoek is gedaan SAMEN met mensen in armoede, en dat is meestal wat er ontbreekt, ook in de Belgische initiatieven voor armoedebestrijding: de analyses en beleidsvoorstellen worden nog teveel gedaan zonder mensen in armoede erbij te betrekken. In de reacties op de barometer, en het opperen van oplossingen voor deze slechte cijfers wordt er te weinig benadrukt hoe noodzakelijk het ‘partnerschap’ is met mensen die armoede kennen uit ervaring.

Jammer genoeg, wordt deze trieste tendens bevestigd door het nieuws dat minister Ben Weyts (Onderwijs Vlaanderen) subsidies voor de opleiding tot ervaringsdeskundigen stopzet (vzw De Link), en dat zonder enig overleg. Dit terwijl de federale regering dit initiatief zelf voorop stelt: ‘Mensen in armoede zijn als ervaringsdeskundigen een essentiële stem. We maken daarom werk van een participatief beleid dat met hen praat, in plaats van over hen’.

Opgeleide ervaringsdeskundigen hebben op vele plaatsen al hun wezenlijke rol bewezen, en hun inzet moet blijvend en beter ondersteund worden, naast andere vormen van medezeggenschap, via verenigingen waar armen het woord nemen, inspraakorganen, armoedetoetsen, overlegprocessen zoals die georganiseerd worden door het Steunpunt ter bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting, enz.

De ervaring om geen stem te hebben, veel obstakels te moeten overwinnen om iets te mogen zeggen, geen antwoord te krijgen, een ‘verwaterde’ of verdraaide versie vast te stellen van wat men heeft ingebracht, of geen actie te zien die gevolg geeft aan de inspraak, is één van de meest pijnlijke die mensen in armoede meedragen. Daar getuigen ook de verhalen van in het boek Aan de onderkant ligt de lat altijd hoger.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!