Het is reeds enige tijd wetenschappelijk aangetoond dat de ijsplaten (de massa ijs op het vasteland) op Antarctica en de delen van die ijskappen die zich over de zee uitstrekken, zeer gevoelig zijn voor de huidige klimaatverandering. Nu is ook bewezen dat de gletsjers (de schuivende delen van diezelfde ijskappen op de bergen van de Zuidpool) zeer kwetsbaar zijn.

Dankzij nieuwe, bijzonder diepe boringen, die zeer ver teruggaan in de tijd, zien wetenschappers steeds beter hoe Antarctica reageerde op de klimaatomstandigheden in de prehistorie. In bodemstalen uit warmere periodes, meer dan zestien miljoen jaar geleden, herkennen ze nu de eerste tekenen van de situatie vandaag.

IJskappen ooit al eens verdwenen

De atmosfeer bevatte toen ongeveer evenveel CO2 als in de eenentwintigste eeuw, de ijsplaten smolten en delen van de ijskappen in het oosten van de Zuidpool verdwenen, zegt geochemica Aradhna Tripati van het Instituut voor Milieu en Duurzaamheid van de Universiteit van Californië – Los Angeles (UCLA).

Uit de geboorde stalen achterhaalde ze onder meer de water- en luchttemperatuur van de periode waaruit ze dateren. Haar conclusie is onverbiddelijk: “Als het CO2-niveau gelijk blijft, lopen we het risico dat de ijskappen van Antarctica geheel verdwijnen.”

Stijgende zeespiegel

De gletsjers van Antarctica bevatten een enorme hoeveelheid ijs. Als ze volledig zouden smelten, stijgt de zeespiegel wereldwijd met meer dan 50 meter. De laatste decennia verdwenen al verschillende ijsplaten op Antarctica. Die werken altijd als een soort stop voor het landijs: ze vermijden immers dat het landijs in zee schuift.

De studie maakt deel uit van het internationaal onderzoeksproject Andrill op Antarctica dat al sinds 2004 loopt. De honderd onderzoekers die er aan deelnemen slaagden er als eersten in stalen te nemen van de oceaanbodem op Antarctica. Met 90 ton zware apparatuur boorden ze daarvoor door ijskappen en zee-ijs heen. Ze slaagden er op die manier in 20 miljoen jaar terug te gaan in de tijd, door ijs te boren dat al zo oud is.

Bron: Antarctic ice sheet is more vulnerable to CO2 than expected