De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Van waar komt die meer agressieve politiek van het Kremlin? De kwestie bondig bekeken en leestips

dinsdag 18 januari 2022 22:53
Spread the love
Een man met een Franse naam stelt op sociale media de vraag: “Wat is er veranderd, waarom is Rusland nu overgegaan op een meer agressieve politiek? Is het zelfvertrouwen dan dermate gestegen?” Velen zitten dezer dagen ongetwijfeld met twijfels en bekommernis; dat is ook redelijk, er is sprake van oorlog. Mijn antwoord geef ik daarom ook hier mee, na mij sinds een week in te lezen in binnen- en buitenlandse kranten, waaronder Nederland en Duitsland.
(Update 23 u 09 met besluit van prof Sauers stuk in De Standaard en mijn reactie)
Goede vraag, maar die stel je vooral als je de zaken niet gevolgd hebt. Lees de opiniestukken in De Standaard en de stukken van VRT nws. Poetin spreekt al dertig jaar dezelfde taal. Met neerkijken op bepaalde aspecten van onze cultuur en vrijheden, met trots over zijn grootvader die nog kookte voor Lenin en Stalin. Na het uiteenvallen van de USSR in 1989 en volgende, had de natie Rusland evident tijd nodig om te bekomen. Intussen is de president veel meer zeker van zijn positie en macht. Hij wordt ook oud(er), wellicht zal hij graag nog wat successen behalen voor hij het tijdelijke met het eeuwige verwisselt. Het veel machtiger westen pesten, betekent telkens een vorm van genoegdoening. Dat gebeurt constant, op diverse manieren, sinds jaren. Zoals door cyberverstoring en door onverwachte manoeuvers met divisies aan de grenzen. Machtsvertoon is echter vaak een “overcompensatie”-reactie op zwakte. Zoals Holslag hoger aangeeft: Rusland doet het niet zeer goed economisch, het heeft niet veel te verliezen. Het gestegen zelfvertrouwen bij het Kremlin is dus relatief; het komt erop aan het niet in oorlog te laten ontsporen; we hopen op deskundigheid op politiek en diplomatiek vlak, en op eensgezindheid aan Europese kant en in overeenstemming met de militaire macht bij uitstek, de bondgenoot die USA heet. We hopen op kalmte en vastberadenheid, zie de oproep daartoe van Caroline De Gruyter in De Standaard, tekst die ik heb gedeeld.
Wie de kwestie bezig houdt, kan voor degelijke inzichten en bijspijkeren de stukken en bedenkingen lezen van prof Jonathan Holslag (via Facebook profiel), en van mijzelf (ibidem) en zoals hoger aangegeven, de (twee tot drie per dag) opiniepagina’s van De Standaard. Ook Knack biedt geregeld heldere duiding, de site volgt de actualiteit, het blad houdt natuurlijk het meer bezadigde weekritme aan.

Ook hier bieden Wetenschappers vaste grond met hun inzicht en dat werkt geruststellend

Op 18 januari schreef prof Tom Sauer, de grote specialist in militaire geo-politieke kwesties  in De Standaard, een opiniestuk met als titel “Oekraïne is best neutraal”. Dit stuk kan ik hier moeilijk weergeven. Wat volgt is de inleiding ervan en een gesprokkeld aantal reacties. In openbare bibliotheken kan iedereen deze krant inkijken zonder kosten.

Inleiding op het stuk:

Oekraïne wordt het best een bufferstaat tussen Oost en West, oppert Tom Sauer. Het land zou er economisch op vooruitgaan en veiliger worden. Bovendien zou Rusland zich minder opgejaagd voelen.

Besluit van prof Sauer:

 

“In afwachting van een andere Europese veiligheidsarchitectuur wordt Oekraïne beter neutraal of niet-gebonden, zoals onder meer Henry Kissin­ger heeft voorgesteld, en zoals voorzien was in de onafhankelijkheidsverklaring van het land van 16 juli 1990. Een bufferstaat tussen Oost en West, net zoals Finland en Oostenrijk zijn. Oekraïne betekent ook letterlijk ‘grensland’. Het kan dan economisch van twee walletjes eten. Garanties door zowel Rusland als de Navo zouden maken dat het zich veel veiliger zou voelen. Bovenal zou Rusland zich minder in de hoek geduwd voelen, waardoor de kans vergroot dat het de veiligheidsafspraken wél zou naleven.”

 

Reacties van lezers

Stephan :

De Krim was oorspronkelijk een deel van Rusland en is dat nu terug. Toen Chroetjov -zelf Oekraïner- in de jaren ’50 De Krim ‘schonk’ aan Oekraïne, maakte dat niets uit. Beide landen vormden onderdeel van de USSR. Dat veranderde in ’90 toen de USSR uit elkaar viel en Rusland’s Zwarte Zeevloot ineens in het buitenland lag. Fast forward naar nu, waarbij quasi heel het voormalige Warschaupact deel uitmaakt van de NAVO en dan snap je waarom Poetin nerveus wordt. Waarom de NAVO niet terugtrekken uit heel Oost-Europa? Je kan als NAVO tegen Poetin altijd zeggen: ‘Wee je gebeente als je één van die landen binnenvalt…’ Parallel daarmee zou de E.U. misschien beter ook eens werk maken om Rusland mee in de E.U. te krijgen. Beeld je in wat voor een machtige unie dit zou zijn? Want Rusland is voor een groot stuk Europees: vergeet dit niet. Poetin zelf, zal waarschijnlijk hierdoor zelf een stuk minder dictatoriaal worden, indien er een vooruitzicht is op deelname in de E.U.

SHS:                    Interessante suggestie! Dat kan ik ook zeggen na enkele keren Rusland te bezoeken en er heel wat interviews te doen. De Russen zijn ook mensen; interessante mensen zelfs. Met diepgang in het denken over menselijke conditie, om maar iets te zeggen, aanleg voor filosoferen. We moeten inderdaad kalm blijven (De Grtyters suggestie in deze krant) en we kunnen best de blik op de toekomst gericht houden: dat betekent ook juist: we zullen leven in en wereld waar niet het blanke Europa en aan onze hand de USA de enige machtigen zijn, de enigen die de lakens mogen uitdelen. Het zou mij  niet verwonderen als veel Russen graag toenadering tot Europa willen. Ook mijn interviews in Polen en voormalig Joegoslavië gaven mij een nieuw perspectief: “Wij zijn niet Oost-Europa, zegden de mensen mij daar, wij zijn Centraal Europa!”

dinsdag 18 januari 2022 door Marc .:

Uitstekende reflectie en conclusie, die vooral zal bestreden worden door de machtige Amerikaanse wapenindustrie, die brood ziet in Oekraïne. Middenin een energiecrisis en aan de vooravond van ongeziene klimaatellende, die ook Duitsland ongemeen hard kan treffen, moet de kersverse minister Baerbock zeer voorzichtig zijn. Hopelijk heeft ze zich goed geïnformeerd bij de ervaren Angela Merkel. De beste manier om de klimaat-draak te verslaan, is om dat sámen met Rusland en Oekraïne te doen. Vandaag gaat ‘Russisch gas’ over Nord Stream 1 & 2. Binnen enkele jaren zal het over het methaan uit de Siberische toendra gaan, dat de opwarming aanjaagt tot ze onbeheersbaar wordt. Net als aardgas, drinkwater en malware die het internet ontregelt, kunnen ook broeikasgassen, ‘wapens’ worden, waarmee landen mekaar bedreigen en chanteren.

(Beoordeling door Stefaan H.:

Verstandige redenering die veel kracht wint door haar redelijkheid. Dat kan ik ook zeggen na een vol jaar studie van de geschiedenis van WO II.)

door Paul .:

Een goed stuk. Rusland maakt zich terecht zorgen over een vijandige militaire alliantie aan zijn nationale grenzen. De VS verdedigt al twee eeuwen een invloedssfeer op het westelijk halfrond. Volgens VRT-journalist Jan Balliauw moet Europa eens nadenken over de relatie met Rusland. In het trans-Atlantisch denkende Westen is dat een gedurfde analyse. Balliauws collega, VRT-Amerikacorrespondent Björn Soenens, heeft zich dat ook al eens laten ontvallen. Maar in zijn analyse zwijgt Balliauw over de Amerikaanse, en destijds door Duitse bewindslieden herhaalde, belofte om de NAVO geen inch naar het oosten op te schuiven, en de door het Westen in 2014 geïnitieerde en gefinancierde illegale omverwerping van de grondwettelijk gekozen regering in Kiev. De vraag is of Biden het Congres meekrijgt om verstandige stappen te zetten. Het ontbreekt hem immers aan het nodige politiek kapitaal. Meer op https://geopolitiekincontext.wordpress.com/2022/01/03/de-dreigende-oorlog-in-de-achtertuin-van-europa/

(Beoordeling door Stefaan H.:

Deze reactie is pertinent en redelijk. Ik verwijs verder naar de dames professoren die in hun analyses in onze krant minstens evenveel duidelijkheid scheppen als de genoemde mannen van de VRT. Ook Katelijne Malfliet met name, heeft gepleit om een betere Ruslandpolitiek op te zetten.)

Eddy :

De ex Warchaupactlanden zijn allemaal op eigen initiatief lid geworden van de NAVO omdat ze weinig vertrouwen hadden in de Russische ”broeders”. De Russen willen als broeders gezien worden maar gedragen zich alles behalve als broeders. Bezetters is een beter woord. Voor de eigen veiligheid bekijk de Russische beer best vanop afstand.Wat Oekraïne betreft: zijn inwoners hebben het recht om de regering te hebben die zij willen ook als dat Poetin niet bevalt.

  • 4 Stemmen

(Beoordeling door Stefaan H.:

Zeer terechte analyse van de sfeer en de gedachten en gevoelens in de voormalige landen ten Westen van de USSR. Ik lees momenteel het grootse, weidse, diepzinnige beeld van de Russen in Stalin- tijd van Vasili Grossman, ‘Leven en Lot’. (Dit magistrale werk, (dat de vorm van een roman heeft!) is overigens het werk waaruit onze bewaker van het land Dirk De Wachter het meest citeert). Dat is een grote bevestiging van wat u hier schrijft. Russische leiders hebben al eeuwen lang een bijzonder onmenselijke en wrede manier van doen. Van Ivan de Verschrikkelijke, die ervan uit ging dat terreur bij de eigen bevolking… het beste uit de mensen zou naar boven halen, tot Jozef Stalin (in de correspondentie tussen president Roosevelt en Churchill ‘uncle Joe’) die niet alleen miljoenen mensen in Oekraïne de hongerdood aandeed, maar ook heel veel eigen mensen heeft opgeofferd of vanuit een ‘redenering’ dat zij niet goed genoeg hadden gevochten of te rijk waren (Koelakken), de dood heeft aangedaan…)

 

Reactie op Sauer door Stefaan H.:

Een helder stuk van prof Sauer, dat bulkt van de expertise en daarom heel veel opheldering biedt, wat ook geruststelling brengt. Je moet als lezer wensen dat de wetenschapper – zoals bij klimaat of vaccinering – goed beluisterd zal worden en dat zijn woorden en inzichten het enige kompas kon zijn dat politici zullen volgen. Want ‘wie niet wil weten moet voelen’. De NAVO als alliantie is iets voor in oorlogstijd, of bij grote spanningen; in gewone tijd veroorzaakt zulke alliantie juist spanningen en vrees aan de andere kant. Wat dan weer reacties uitlokt zoals de huidige, die mooie beelden oplevert van Russische tanks in de sneeuw, maar die beelden gelijken verdomd goed op oude beelden van precies zoveel jaar terug: in de sneeuw in 1944, in onze Ardennen! Dat soort witte hel wil wellicht niemand. Hopelijk kan de Belgische diplomatie haar rol goed spelen.

 

Ter herinnering: de waarschuwing die ik twee zomers terug schreef, dat wij niet te snel ervan uit mogen gaan dat oorlog iets is dat voor altijd ver achter onze horizonten is weggedrongen.

Nuchtere evidentie voor kansen op oorlog in onze regio

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!