Deze zomer stond in Berlijn een oudere man op het voetpad met uitgestoken hand te bedelen. Ingetogen en waardig rechtop. Ik was onder de indruk. Veel kans dat de man uit het vroegere Oost-Berlijn kwam, en nu met een heel karig pensioentje moest overleven in het voor hem te rijke Westen.

Vorige zondag, bij een grote Kerststal samen met een paar kleinkinderen, overviel het me weer: de verwondering over dat bonte gezelschap dat daar vreedzaam verzameld is: herders, verwant met randfiguren uit onze samenleving zoals daklozen, armen van allerlei soort die altijd weer uit de boot vallen als de politiek voordelen toekent, ouderen en eenzamen zonder familie in deze ‘Warmste Week’.

En ik dacht aan de oude man uit Berlijn. Hij zou zeker ook passen bij de herders, hoewel de Oost-Berlijner best verzorgd was en een net pak droeg. Maar ook de koninklijke wijzen waren – zij het zonder extra’s – welkom. Ondanks al de kennis en de rijkdom die ze al vergaarden, hadden ze de nederigheid om toe te geven dat er dingen zijn die mensen te boven gaan en niet te koop zijn. Ze erkenden in het kind Jezus de toekomst voor een wereld van vrede en welzijn voor álle mensen. Kunnen deze wijzen onze beleidsmakers inspireren? Om mens naast mens te zijn die luistert, lang genoeg tot ze echt weten wat bijvoorbeeld leven in armoede inhoudt voor 15 procent kinderen in ons land? Zodat er duurzame oplossingen gevonden worden waarbij er geen achterblijvers zijn? Want de maatregelen die genomen worden vanuit de politiek eindigen steevast met een ‘maar’, zodat een groep er ‘toch niet’ kan van genieten en alweer uitgesloten wordt. En dan zijn er nog de vele gezinnen die balanceren op de rand van de armoede en nergens voor in aanmerking komen.

Zij die elke maand moeizaam de eindjes aan elkaar knopen en waar elke vraag naar een extraatje niet anders kan dan een ‘neen’ krijgen. Kan er sprake zijn van ‘opgroeien zonder zorgen’ als je ouders de onkosten van de school nauwelijks kunnen bijbenen, als een vakantie-uitstap er nooit bij behoort, als je kleren onverbloemd tonen dat je arm bent, als je het talent hebt om te studeren maar de studiebeurs niet aan de realiteit van hun situatie beantwoordt, als het lidgeld van jeugdverenigingen of een sportclub te hoog gegrepen is? Geef deze gezinnen meer financiële begeleiding en aan de kinderen volgehouden kansen in het onderwijs en ze zullen zelf de armoedecijfers mee naar beneden halen.

De kerststal blijft een plek voor iedereen van goede wil, mensen met een hart en met handen die uit de mouwen geraken. Omdat vrede begint bij jezelf, met de buurman die vindt dat te veel bladeren in zijn tuin overwaaien, met de kinderen van de overkant die best veel drukte kunnen maken of met de collega die jou vervelend vindt. Omdat een mentaliteit van verdraagzaamheid en zorgdragen voor elkaar een stevige boost geeft aan vrede zelfs op de moeilijkste plekken op onze planeet. Enkel zo wordt 2024 echt ‘Een gloednieuw begin’ zoals Bart Peeters zingt.

En dan is er nog dat toch bijzondere koppel en hun kind dat zoveel verschillende mensen blijft aanspreken. Misschien omdat ze de essentie van het leven begrepen: graag zien en graag gezien worden. Dat wonder geeft hoop, ook aan ons, ondanks alle onzekerheid voor de toekomst.