Negev-top

Op 27 en 28 maart hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van Israël, Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Marokko en de VS elkaar ontmoet in de Negev-woestijn. Volgens hun eigen verklaringen was het doel niets minder dan het bouwen van “een gemeenschappelijk front” tegen Iran, d.w.z. een soort regionale NAVO.

Nauwelijks vermeld in onze kranten, die nog bijna uitsluitend over de oorlog in Oekraïne berichten, betekent deze top niettemin een gevaar voor een nieuwe oorlog. Als het zover komt, zullen diezelfde media wellicht schrijven dat die voor hen uit de lucht komt vallen, omdat ze nu eenmaal geen oog hebben voor het mondiale proces waarin die kan ontstaan.

Negev-top besprak alleen “Iraanse dreigingen”. Niets over Jemen, Palestina …

Op de top was aan alles gedacht, te beginnen met de symboliek van de top: de plaats en de familiefoto. De plaats was de kibboets Sde Boker, waar Ben Gourion, de stichter van de Staat Israël, woonde en begraven ligt. De familiefoto toont de zes politieke leiders die elkaars hand vasthouden en een menselijke ketting vormen.

Veelzeggend is ook dat op de agenda alleen “de Iraanse dreigingen” stond. Voor de oorlog in Jemen of de situatie in Palestina, daarvoor hadden de deelnemers van deze topconferentie niet de minste belangstelling.

VS zet Arabische landen onder druk rond Oekraïne

De Negev-top hadden een overvolle agenda, met als belangrijkste onderwerpen de “Iraanse nucleaire kwestie” en de oorlog in Oekraïne. Deze twee kwesties onderstrepen dat de top een onderhandelingsforum was waarbij elke deelnemer zijn eigen agenda naar voren bracht.

De Verenigde Staten wilden van de Arabische landen een duidelijker verbintenis verkrijgen inzake de oorlog in Oekraïne. Marokko had op de Algemene Vergadering van de VN van 2 maart 2022 niet deelgenomen aan de stemming over een resolutie die de Russische interventie in Oekraïne veroordeelde en de onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen eiste.

De drie andere aanwezige Arabische landen hadden op 28 februari voor een resolutie van de Arabische Liga gestemd die Rusland niet veroordeelde, maar wel opriep tot “diplomatie, het vermijden van escalatie en het in overweging nemen van de humanitaire situatie”.

Arabische landen bieden de VS meer steun rond Oekraïne in ruil voor agressievere houding van VS tegen Iran.

Pas onder druk van de VS veranderden deze landen van standpunt en stemden zij uiteindelijk twee dagen later voor de VN-resolutie. De aanvankelijke ‘neutraliteit’ van deze landen, evenals die van Saoedi-Arabië, dat niet officieel aanwezig was op de Negev-top maar wel een van de belangrijkste landen is in de VS-strategie in de regio, had economisch redenen.

Landen als Egypte en Marokko zijn sterk afhankelijk van het Russische tarwe en een onderbreking van de bevoorrading en een prijsstijging kan op korte termijn al voor problemen zorgen. Ook Saoedi-Arabië, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten waren niet ingegaan op de eis van de NAVO om de olieproductie en -uitvoer te verhogen ten einde Rusland te straffen door de prijsstijging van het zwarte goud te beperken.

De Negev-top was een gelegenheid voor de Verenigde Staten om deze weinig ijverige bondgenoten in het gareel te krijgen.

Emiraten vragen VS agressievere opstelling tegen Iran

Voor de andere deelnemers was het ook een gelegenheid om achter de rug van het volk en zonder bekommernis de vrede met elkaar te onderhandelen. Ze willen hun steun voor de VS-strategie in Oekraïne afhankelijk maken van een duidelijkere engagement van Washington tegen Iran.

Voor Israël en Saoedi-Arabië is dit niets meer en niets minder dan het begraven van het vooruitzicht op een internationale nucleaire overeenkomst met Iran. Zo’n overeenkomst zou de sancties tegen Iran opheffen in ruil voor het beperken van de Iraanse kernenergie tot civiel gebruik.

Veelbetekenend is dat geen van de drie strategische partners in de regio, namelijk Israël, Saoedi-Arabië en de Emiraten, zich bij de sancties tegen Rusland heeft aangesloten. Een agressiever engagement van de VS tegen Iran in ruil voor een meer uitgesproken regionaal engagement in de oorlog in Oekraïne, dat is waar het op de Negev-top om gaat.

Verliezers van Negev-top

De grote verliezers bij dergelijke onderhandelingen zijn natuurlijk de volkeren, en in het bijzonder de volkeren van Palestina, Jemen en Egypte, en de vrede. Het Palestijnse volk verdwijnt geheel van de agenda. Ook het Jemenitische volk, dat gebukt gaat onder een moorddadige oorlog onder leiding van Saoedi-Arabië en de Emiraten, verdwijnt uit het zicht. Alsook het Egyptische volk dat zijn levensstandaard dramatisch ziet dalen door de afhankelijkheid van Russische tarwe.

Het recht van de volkeren waarop in Oekraïne een beroep werd gedaan, wordt hier volledig met de voeten getreden ten gunste van een spel van geven en nemen.

In juli 2015 kwam het tot een overeenkomst tussen Iran, de vijf landen van de VN-Veiligheidsraad – de VS, Frankrijk, Groot-Brittannië, China en Rusland – Duitsland en de Europese Unie. Zelden heeft een internationale overeenkomst zoveel medeondertekenaars en garanties gehad.

Overeenkomst met Iran was “belangrijke stap naar een duurzame vrede in de regio”, dixit Ban Ki Moon.

De overeenkomst voorziet in de controle van het nucleaire programma van Iran in ruil voor de geleidelijke opheffing van economische sancties die Iran zwaar hebben getroffen. De overeenkomst wordt wereldwijd geprezen als een belangrijke stap naar vrede in de regio. De secretaris-generaal van de VN, Ban Ki Moon, zei daarover: “Deze overeenkomst is een belangrijke stap naar duurzame vrede in de regio”.

Alleen de Staat Israël wees het akkoord af en noemde het een capitulatie voor de Iraanse dictatuur.

In het kielzog van het akkoord werden de twee controleclausules ervan concreet ten uitvoer gelegd: toegang voor VN-inspecteurs tot Iraanse militaire terreinen en het recht voor Iran om ‘toezicht uit te oefenen’ op de verzoeken om toegang en op het optreden van deze inspecteurs op het terrein.

Ondanks de moeilijkheden bij de toepassing verloopt de inspectie volgens de Internationale Organisatie voor Atoomenergie over het algemeen goed. Begin 2017 sprak ze zich dan ook uit voor de opheffing van de economische sancties. Het is deze overeenkomst die Donald Trump in mei 2018 eenzijdig heeft geschonden door zich eruit terug te trekken en door te beslissen om de economische sancties “tot het hoogst mogelijke niveau van economische sancties” op te drijven.

Soft en hard power

De beslissing van Trump is verre van irrationeel en onsamenhangend, zoals sommige kranten schrijven. Ze maakt deel uit van de versnelling van de VS-strategie die bekend staat als de ‘pivot to Asia’ (wending naar Azië), waarin China dé economische tegenstander wordt die met alle mogelijke middelen moet worden verzwakt.

Het voor dit doel gemobiliseerde arsenaal is aanzienlijk en combineert de middelen van soft en hard power. Soft power bestaat in het steunen, door middel van opleiding, financiering, perscampagnes, enz., van dissidenten in een land, teneinde de bestaande macht te verzwakken of ten val te brengen. Hard power omvat een arsenaal van middelen, van provocatie aan de grenzen tot militaire steun aan groepen en directe militaire interventie.

Terwijl de ene oorlog nog bezig is, wordt de volgende al voorbereid.

Overleg over nucleair akkoord met Iran in 2015. Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken Duitsland, Flickr / CC-BY-2.0

De doelstellingen van zowel soft als hard power zijn zeker lokaal, maar ze maken alle deel uit van deze strategie die bekend staat als de ‘pivot to Asia’. Het steunen van dissidenten in Rusland als aanwending van soft power of het aanmoedigen van Oekraïne om lid te worden van de NAVO als gebruik van hard power, heeft dus tot doel de aandacht van Rusland op zijn grenzen te richten, zodat het minder bezig is met internationale vraagstukken waarover het steeds vaker gemeenschappelijke standpunten inneemt met China.

Het opzeggen van de nucleaire overeenkomst met Iran van 2015 heeft als doel het Iraanse regime door economische sancties te verzwakken, zodat het zich ook van Peking zal distantiëren. Het toedekken van de oorlog van Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) tegen het Jemenitische volk moet Iran verzwakken.

VS bevreesd voor groeiende samenwerking tussen China, Rusland en Iran

De omvang van de oorlogsmisdaden van Saoedi-Arabië en de VAE heeft echter de maskers afgerukt. Terwijl Washington openlijk de afslachting van het Jemenitische volk steunde, ondanks de grootste hedendaagse VN humanitaire crisis, doet het sinds het aantreden van Biden alsof het een ander standpunt inneemt.

In februari 2021 zei Joe Biden: “We voeren onze diplomatieke inspanningen op om de oorlog in Jemen te beëindigen, want deze oorlog heeft een humanitaire en strategische catastrofe veroorzaakt”. Wij zeggen ‘doet alsof’ omdat de Amerikaanse en Europese wapenverkopen en -leveringen aan Saoedi-Arabië en de Emiraten doorgaan ondanks de voortzetting van de oorlog.

Het verband tussen al deze kwesties is, zoals we kunnen zien, het verbreken van de groeiende samenwerking tussen Teheran, Moskou en Peking in vele internationale kwesties, van Syrië tot Ethiopië tot Afghanistan.

Israël volop bezig met voorbereiding oorlog tegen Iran

De terugtrekking van de Verenigde Staten uit het internationale akkoord over de Iraanse kernenergie is objectief gezien een aanmoediging voor Israël, dat zijn wens om tegen Iran te vechten niet onder stoelen of banken steekt, zoals blijkt uit de rechtstreekse interventies van het Israëlische leger op Iraans grondgebied.

In oktober 2021 kondigde de Israëlische minister van Defensie Benny Gantz een extra militaire investering van 1,5 miljard dollar aan om “een mogelijke aanval op Iraanse nucleaire sites voor te bereiden”.

Een maand eerder kondigde de Israëlische premier Naftali Bennet in de VN aan dat hij “de centrifuges wilde vernietigen omdat woorden en akkoorden die niet tegenhouden”. In het kielzog hiervan heeft generaal Avi Kochavi, de Israëlische stafchef, officieel de hervatting gelanceerd van intensieve luchtmachtoefeningen die gericht zijn op het testen van vliegtuigen die waarschijnlijk zullen deelnemen aan het bombarderen van Iraanse doelen.

Israël besteedt 1,5 miljard dollar om “mogelijke aanval op Iraanse nucleaire sites voor te bereiden”.

De Staat Israël voelt zich aldus aangemoedigd en gemachtigd om de strategie van de spanning te herhalen die het in 1981 tegen Irak en in 2007 tegen Syrië heeft gevolgd. Ook toen heeft het met vliegtuigen civiele nucleaire installaties vernietigd, die uiteraard als militaire installaties werden voorgesteld.

Dat er nog geen open oorlog is uitgebroken, komt omdat de Iraanse staat lering heeft getrokken uit de aanvallen tegen Irak en Syrië. Het heeft sindsdien zijn installaties gespreid en diep onder beton begraven. Israël geeft niet op, zoals blijkt uit de besprekingen die het thans met Washington voert over de levering van anti-bunkerbommen, de GBU of ook de ‘moeder van alle bommen’.

Wereldheerschappij

Terwijl de ene oorlog nog bezig is, wordt de volgende al voorbereid. Dat is de logica van de VS-strategie om zijn wereldheerschappij te behouden.

Telkens wanneer onze mainstream media elk van deze oorlogen presenteren als realiteiten die losstaan van elkaar, dragen zij ertoe bij dat de werkelijke redenen voor de hedendaagse oorlogen uit het zicht verdwijnen. Informeren is alles concreet met elkaar in verband brengen, niet fragmenteren en isoleren van op elkaar inwerkende realiteiten.

Dit is de vertaling door Frans De Maegd van een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’, verschenen op Investig’action op 1 april 2022.

Om meer te weten:

Sommet du Néguev : un nouveau Proche-Orient se dessine.
Emeline Burckel, Le couple russo-saoudien soudé face à la guerre en Ukraine.
Julien Lacorie, Israël prêt à la guerre contre l’Iran et son programme nucléaire.