Een menswaardig inkomen is onontbeerlijk voor een goed armoedebeleid. Wij zijn dan ook tevreden dat de nieuwe federale regering een prioriteit maakt van het optrekken van de uitkeringen tot aan de armoedegrens (1), maar blijven waakzaam over de concrete uitvoering. De laatste twee volwaardige regeringen, Di Rupo (2011-2014) en Michel (2014-2018), hadden dit engagement ook in hun regeerakkoorden opgenomen. Toch is er de laatste 10 jaar bijzonder weinig gebeurd, met als gevolg dat de meeste minimumuitkeringen zich nog steeds ver onder de Europese armoedegrens bevinden. Zal met de regering De Croo de armoede echt aangepakt worden en wordt de derde keer eindelijk de goede keer?
Voor de coronacrisis leefden meer dan 1,8 miljoen mensen in armoede, dit cijfer zal nog verder toenemen
Reeds voor de coronacrisis was er een sociale crisis aan de gang. Meer dan 1,8 miljoen mensen, of 16,4% van de Belgische bevolking, leefden in monetaire armoede (2). De Covid-crisis heeft de armoedeproblematiek nog verergerd. Vooral gezinnen met een laag inkomen werden bijzonder hard getroffen. Hun reeds zeer beperkt huishoudbudget kwam nog verder onder druk te staan door inkomensverlies en verhoogde uitgaven voor voeding en basisgoederen ten gevolge van de lockdown.
Vele experten zijn het erover eens. Net zoals bij de financiële crisis in 2008, zullen de armoedecijfers de komende maanden nog verder stijgen. Het optrekken van de uitkeringen tot boven de armoedegrens is daarom nog dringender dan ooit. Deze maatregel is bovendien niet enkel van belang op sociaal vlak, maar ook voor de economische relance.
Oproep aan de nieuwe federale regering: maak zo snel mogelijk werk van het optrekken van de uitkeringen
Zal de regering De Croo het beter doen dan de twee voorgaande regeringen in de aanpak van armoede? Wanneer we naar de tekst van het nieuwe federaal regeerakkoord kijken, zijn we alvast enigszins teleurgesteld.
Zo is er enkel sprake van het geleidelijk aan optrekken van de laagste uitkeringen richting de armoedegrens. Deze bewoording is minder ambitieus dan in de vorige regeerakkoorden. Wij zijn verontrust dat de uitkeringen enkel in de richting van de armoedegrens worden opgetrokken, terwijl het algemeen geweten is dat de armoedegrens reeds een onderschatting is (3). Rekening houdende met de grote noden op het terrein, is het zeer teleurstellend dat er geen engagement is om de uitkeringen op te trekken tot boven de Europese armoedegrens tegen het einde van de legislatuur. Wij missen ook concrete garanties met betrekking tot de uitvoering, zoals een ambitieus budget. Daarnaast roepen wij de federale regering op om de toegang tot sociale rechten te beschermen door de steeds meer opgelegde voorwaarden, controles en andere drempels aan te pakken.
Ondanks deze teleurstelling vinden we het positief dat nu een minister bevoegd is voor het armoedebeleid. Een minister kan immers meer gewicht in de schaal leggen dan een staatssecretaris wat van belang is om werkelijk de uitkeringen te kunnen optrekken.
De netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN zullen er in de komende periode samen met mensen in armoede blijven voor ijveren dat de uitkeringen effectief opgetrokken worden tot boven de armoedegrens. Zo zullen we onder meer op 17 oktober, Wereldverzetdag tegen Armoede, actie voeren in heel het land voor betere inkomens en een sterkere sociale zekerheid (4).
Ondertekenaars:
- Belgian Anti-Poverty Network (BAPN)
- Netwerk tegen Armoede (NTA)
- Brussels Platform Armoede (BPA)
- Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté (RWLP)
- Le Forum Bruxelles contre les Inégalités
Notes:
- De Europese armoedegrens is vastgelegd op 60% van het mediaan equivalent inkomen voor de hele bevolking. In 2018 bedroeg deze 1.184,33 € voor een alleenstaande en 1.780,76 € voor een huishouden bestaande uit twee volwassenen.
- Bron: EU-SILC (European Union – Statistics on Income and Living Conditions)
- De armoedegrens houdt bijvoorbeeld geen rekening met de specifieke situatie van de huishoudens en worden sommige inkomens, zoals eigendom, onderschat. Voor meer, zie: https://plus.lesoir.be/8911/article/2015-10-12/la-pauvrete-est-sous-estimee-en-belgique ; https://statbel.fgov.be/nl/themas/huishoudens/armoede-en-levensomstandigheden/risico-op-armoede-sociale-uitsluiting
- Voor de acties in Vlaanderen zie: www.17oktober.be; voor de acties over heel België: https://www.bapn.be/17oktober
