Vredesbestand Gaza bescheiden stap in goede richting

Op 26 augustus heeft Hamas een wapenstilstand bereikt met Israël, die door Egypte werd bemiddeld. Hoewel het nog te vroeg is om te weten of het zal lukken, ziet het ernaar uit dat het ditmaal zal standhouden. Daarmee zijn de problemen ten gronde nog verre van opgelost. Een echte oplossing zal jaren vergen.

woensdag 27 augustus 2014 20:00
Spread the love

De bevolking van Gaza is blij
dat de bombardementen en beschietingen voorbij zijn. Meer dan 2400
doden vielen te betreuren, meer dan 500 kinderen onder wie nog twee
op de laatste dag van de aanval. Om een idee te geven van de schaal
van dat verlies: voor België zou dit proportioneel neerkomen op
15.000 doden in 50 dagen, gemiddeld 300 doden per dag. Voor Nederland komt dit neer op 24.000 doden, gemiddeld 

Heropbouw

De aanvankelijke blijdschap dat
het eindelijk voorbij is, valt menselijk te begrijpen. Binnen enkele dagen
zal de dagelijkse realiteit van het leven in Gaza zich echter terug
laten voelen. In Gaza leeft iedereen op maximaal 11 kilometer van tanks en raketinstallaties van het Israëlisch leger. De drones
blijven boven de hoofden van de mensen zoemen, weliswaar niet langer
als aankondiging van een nakende aanval, maar als constante
herinnering aan het feit dat Israël permanent aanwezig is.

De vernietigingen na de aanvallen van 2008-2009 en 2012 waren grotendeels niet hersteld wegens de economische blokkade van de grenzen.
Daar zijn nu 17.000 vernielde woningen bijgekomen. Volgens
experten zal de heropbouw van Gaza tien jaar duren.

In afwachting van de uitvoering
van de niet-militaire onderdelen van het wapenbestand blijven de
voedseltekorten nijpend. Waterleidingen en elektriciteit zijn zo goed als
overal vernietigd. Zowat alle hospitalen en verzorgingsinstellingen
zijn vernield of minstens beschadigd. Maandag 1 september begint het
schooljaar, maar heel wat scholen zijn vernietigd of onbruikbaar
omdat ze als schuilplaats voor mensen zonder woning dienen. Er is een
schrijnend tekort aan antibiotica voor de meer dan elfduizend
gewonden.

Geen overwinnaar, geen
verliezer

Hamas is nog steeds de
regerende partij, die de overheid in Gaza moet organiseren. Om
geloofwaardig te blijven voor de eigen bevolking en om het geduld van
de Palestijnen te trotseren, is de huidige populariteit na het
bestand van vandaag meegenomen. Hamas heeft immers geen enkele
toegeving gedaan en heeft als David de Goliath van Israël
weerstaan. Of dat voldoende zal zijn om de bevolking jaren te
laten wachten op economisch herstel, is maar de vraag. Alleen als dit
akkoord standhoudt en de grensovergangen openblijven, is economische
beterschap voor Gaza mogelijk.

De ervaring met de vorige
bestandsakkoorden en hoe die werden geschonden, noopt tot enig
scepticisme. Per saldo verschilt dit bestand nauwelijks
van wat was overeengekomen in de twee vorige akkoorden van 2009 en
2012. Opening van de grensovergangen, opheffing van de economische
blokkade, toestemming voor het bouwen van een zeehaven en de
heropbouw van de vernietigde internationale luchthaven stonden er
toen ook al in. Ook de uitbreiding van de eigen controle van Gaza
over zijn territoriale wateren voor de visvangst was daar steeds een
deel van.

Of Israël effectief de
grensovergangen zal openen, valt af te wachten. Israël eist immers de
volledige demilitarisering van de gewapende verzetsgroepen van Hamas
en andere organisaties, terwijl demilitarisering van Israël, de
bezetting van de Westelijke Jordaanoever en de ermee samenhangende
kolonisatie onbespreekbaar blijven.

Israël blijft uiteraard
militair ongenaakbaar, maar de regering van Benjamin Netanyahu heeft
geen enkele politieke doelstelling van de militaire operatie
verwezenlijkt. Hamas heeft nog steeds de leiding van Gaza in handen
en het Palestijns verzet in Gaza is verre van ontwapend. Ook het
tunnelnetwerk – dat vooral binnen Gaza zelf dienstdeed
voor het verplaatsen van verzetsoperaties – werd niet vernietigd.

Israël zal eisen dat de Fatah-regering van de Westelijke
Jordaanoever de controle over Gaza overneemt, wat voor Hamas
onaanvaardbaar blijft. Hamas blijft immers onwrikbaar op het
standpunt staan dat de verkiezingen van 2006 hun een parlementaire
meerderheid hebben bezorgd.

Imagoverlies

Voor het structurele herstel
van Gaza moet alles nog beginnen. Dat zal niet van een leien
dakje gaan. De woordvoerder van eerste minister Netanyahu verklaarde: “Hamas krijgt geen havens tenzij het ontwapent. Het krijgt
nog geen schroef tenzij we er zeker van zijn dat ze niet zal worden
gebruikt voor de wederopbouw van de militaire kracht van Gaza.”

Israël heeft nog steeds de overweldigende logistieke overmacht om te bepalen wat kan en niet kan. Het
imagoverlies is weliswaar alleen politiek, maar is toch aanzienlijk. Sinds 2008 heeft Israël bij de publieke wereldopinie haar krediet verloren.

Dat uit zich onder meer in het inkrimpen van de toeristische sector,
iets wat veel Israëli’s aan de lijve ondervinden (wat niet betekent dat ze het over de
grond van de zaak eens zijn met de wegblijvende toeristen). Bovendien blijft ook Israël lijden onder de economische recessie. Het is echter vooral de buitenlandse druk die zal bepalen in hoeverre
dit bestand anders wordt dan de vorige.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!