Opinie, Nieuws, België, Gent, Daniël Termont, Verkrachting -

“Laat je niet verkrachten”. Het advies van de stad Gent aan de studenten

Naar aanleiding van de verkrachting van 2 studentes tijdens de maand september in het Gentse Citadelpark, stuurt de stad Gent enkele preventietips naar de hogescholen en universiteiten. Alleen is het jammer dat de boodschap te interpreteren valt als: het is jouw verantwoordelijkheid om je niet te laten verkrachten.

woensdag 9 oktober 2013 18:06
Spread the love

Vorige maand werden in het Gentse Citadelpark twee studentes verkracht, vermoedelijk door dezelfde man. De politie werkt naar eigen zeggen met man en macht aan de zaak, maar voorlopig lijkt er geen spoor van de dader. Dat deze misdrijven gebeurden bij het begin van het academiejaar veroorzaakt uiteraard de nodige onrust onder de studentenpopulatie. Vorige week verklaarde burgemeester

Termont nog aan de pers: “De vraag is hoe we dergelijke feiten kunnen voorkomen. We hebben altijd al veel aandacht gehad voor het park en gaan dat in de toekomst ook blijven doen. Op de dag van de feiten was er trouwens extra veel politie op pad, omdat het Student Kick-Off was. We zetten alles op alles om de dader trachten te vatten. Het is niet de bedoeling dat we mensen gaan zeggen dat ze hier of daar niet mogen lopen. Er was al vele jaren geen enkel incident meer geweest in het Citadelpark en we willen ook geen paniek veroorzaken bij de studenten” (De Morgen, 29/09/2013).

Een correcte reactie van Termont. Verkrachtingen zoals deze lenen zich dan wel tot zeer spectaculaire berichtgeving, maar eigenlijk komen ze zelden voor. Er is dus inderdaad weinig reden tot paniek en het feit dat er verhoogde politiecontrole is in de buurt zou geruststellend moeten zijn. Dat de burgemeester expliciet zegt dat het ‘niet de bedoeling is om mensen te zeggen dat ze hier of daar niet mogen lopen’ is bovendien bijzonder bemoedigend. De verantwoordelijkheid voor zedenmisdrijven ligt immers niet bij het slachtoffer, maar bij de dader.

Communicatie stad Gent

Het is dan ook bijzonder jammer om te zien dat de Stad Gent via een ander kanaal de hogescholen en de Gentse universiteit vraagt om een meer dubbelzinnige preventieboodschap te verspreiden. Zo vermeldt de brief onder andere:

–          Ga ’s nachts naar huis via goed verlichte straten waar er voldoende passage is. Loop liever een blokje om i.p.v. de kortere weg door een donker park waar er weinig sociale controle is, zoals het Citadelpark.

–          Spreek af met vrienden om gezamenlijk naar huis te gaan.

–          Geniet van een glas maar drink je niet stomdronken, zodat je alert kan reageren mocht zich een probleem voordoen.

–          Programmeer het noodnummer 101 in je gsm. Dan hoef je maar op een knop te duwen om de politie te verwittigen mocht er zich toch iets voordoen. Zeg eerst waar je bent, laat dan je gsm aanstaan en praat zo luid mogelijk zodat de politie kan meeluisteren

Op het eerste zicht lijken deze tips allemaal logisch. Wie kan er nu iets tegen de goede raad van oom agent hebben? Maar toch. Het probleem met dit soort goedbedoelde raad is dat die de verantwoordelijkheid verlegt van de dader naar het slachtoffer. Zo’n uitspraken impliceren subtiel dat iedereen die het toch waagt om enigszins beschonken door het Citadelpark of via een andere weg waar er ‘weinig sociale controle is’ huiswaarts te keren er op de één of andere manier zelf heeft om gevraagd. Het gaat ook regelrecht in tegen wat Termont eerder zei, namelijk dat het niet de bedoeling is mensen te zeggen waar ze wel of niet mogen lopen. De openbare ruimte is van iedereen, op elk tijdstip van de dag. Het is de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat burgers zich vrij kunnen bewegen, ook als die burgers (jonge) vrouwen zijn.

Voorzorgsmaatregelen

Neem de proef op de som en vraag aan de vrouwen uit uw omgeving welke maatregelen zij nu al nemen om de eigen veiligheid te verzekeren bij nacht en ontij. Geen enkele vrouw zal die vraag vreemd vinden, en u zult een keur aan antwoorden krijgen gaande van GSM in de hand houden, sleutels tussen de vingers geklemd, het wisselen van schoeisel zodat je je uit de voeten kunt maken, het vermijden van oogcontact met vreemden, niet alleen naar huis wandelen of fietsen na zonsondergang, … Nogal wat vrouwen leggen zichzelf al beperkingen op in de hoop ongewenste ontmoetingen met nare gevolgen te vermijden.

Dat het niet verstandig is om jezelf stomdronken te zuipen is evident, maar zelfs al ben je zo zat als 3 Zwitsers (sorry, Zwitsers!) dan nog verdien je het niet om verkracht te worden en blijft de verantwoordelijkheid voor die daad volledig voor rekening van de dader. Dat studenten gewaarschuwd worden voor de gevolgen van overmatig alcoholgebruik is op zich een goede zaak, alleen is het vreemd dat dit in combinatie gebeurt met preventietips rond verkrachting.

Aangifte

De cijfers rond seksueel geweld zijn niet min. Volgens cijfers van het kabinet Minister Turtelboom worden elke dag 8 aangiftes gedaan van verkrachting en/of aanranding. En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Nogal wat studies tonen aan dat het overgrote deel (sommige bronnen hebben het over 90%) van feiten van seksueel geweld niet of pas veel later worden gemeld bij de politie.

De waarschuwingen die de Stad Gent meent te moeten verspreiden dragen alleszins niet bij tot een klimaat waarbij slachtoffers zich gesteund zullen voelen om het taboe en het zwijgen te doorbreken. Hadden ze wel die weg naar huis moeten nemen? Waarom zijn ze ook om 4 ’s nachts na die fuif of cantus alleen teruggekeerd? Elk slachtoffer denkt sowieso al bij zichzelf: had ik maar. Had ik maar niet.

Preventie

Moet er dan helemaal niet aan preventie gedaan worden? Natuurlijk wel, alleen moet de teneur verschuiven van ‘laat je niet verkrachten’ naar ‘zorg dat je niet verkracht’. Alhoewel er in de eindtermen van de middelbare scholen een aantal attitudes rond relatievorming en grensoverschrijdend gedrag zijn opgenomen hangt veel van die vorming nog af van school tot school. Ook de overheid moet een actievere rol spelen door massale sensibilisering rond seksueel geweld.

Het is hier in België nog wachten op campagnes zoals ‘Don’t be that Guy’ (Wees die kerel niet) waarbij specifiek mannen worden aangesproken en op hun verantwoordelijkheid gewezen. De voornaamste boodschap? Elk seksueel contact zonder expliciete toestemming is een misdrijf. Voor u zich als man in het kruis getast voelt: deze actie vertrekt van de vaststelling dat het overgrote deel van de mannen zich nooit schuldig zal maken aan een seksueel misdrijf, maar erkent tegelijkertijd dat de meeste daders van seksueel geweld mannen zijn.

Ook een campagne waarbij omstaanders wordt gevraagd om in te grijpen op het moment dat ze zaken zien gebeuren die niet door de beugel kunnen zouden meer dan welkom zijn. Het helpt om signalen van potentiële slachtoffers te herkennen en biedt concrete tips over wat je kunt ondernemen als je getuige bent van grensoverschrijdend gedrag op een openbare plaats.

En terwijl we toch bezig zijn met aanbevelingen: zou het ook geen goed idee zijn om het openbaar nachtvervoer, dat enkele jaren geleden sterk werd terug geschroefd door De Lijn, opnieuw volop te laten uitrijden? Geen veiliger vervoermiddel voor een moegefuifde student(e) dan de tram of de bus!

Slachtoffer?

Ben jij jammer genoeg het slachtoffer van een verkrachting of aanranding? Het is belangrijk dat je aangifte doet. Het is enkel zo dat dat de dader gestraft kan worden.

  • Onmiddellijk na de feiten is de regel bekend: niet onder de douche gaan, ook de handen niet wassen. Ga rechtstreeks naar het dichtstbijzijnde politiekantoor of meld je aan op de spoeddienst van een ziekenhuis. Door middel van een Set Seksuele Agressie wordt bewijsmateriaal ingezameld. Gezien de intieme aard van dit onderzoek is het wellicht aan te raden dat je je door een vertrouwenspersoon laat begeleiden. Het verzamelen van het bewijsmateriaal duurt ongeveer 1 uur, maar moet gebeuren in aanwezigheid van een wetsdokter. Het kan dus zijn dat er enige wachttijd is voor met het onderzoek begonnen kan worden.
  • Er kan tot 72 uur na de feiten via deze set geprobeerd worden om DNA-materiaal te vinden van de dader(s).
  • Ook als het gaat over feiten van langer geleden (weken, maanden, jaren, …) is het nog altijd nuttig om naar de politie te gaan. Misschien heeft de dader nog andere slachtoffers gemaakt, misschien wordt hij nog gezocht voor andere zedenfeiten. Het kan bovendien opluchten om je verhaal te doen, zelfs al zijn de feiten jaren geleden gebeurd. 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!