Er is dit
jaar weinig stand-upcomedy te zien op TaZ. Dat komt wellicht doordat deze
theatervorm weinig uitstaans heeft met het gesubsidieerde circuit. Dat deze
commerciële sector desondanks steeds meer producties brengt die zich artistiek
kunnen meten met die van de gesubsidieerde sector, zou een lampje moeten doen
branden bij de subsidiënt.

Dat Jovial
Mbenga wél op TaZ uitgenodigd werd, komt wellicht door zijn huidskleur. Hij is
zwart. Positieve discriminatie of toeval? Dat laatste, denk ik. Je kunt zijn
voorstelling ook beschouwen als een theatrale monoloog, zoals zoveel
stand-upcomedyshows.

Jovial
Mbenga werd geboren in Zaïre, thans Congo. Als kind droomde hij van Europa en
toen hij er eenmaal was, kreeg hij heimwee naar zijn geboorteland. De 32 graden
Celsius verschil waarover hij het in zijn voorstelling ‘Mon Noord’ heeft, zijn
maar een detail in het geheel van contrasten die hij het publiek voorschotelt.

Hij doet
dat in vlot, maar niet steeds even verstaanbaar Nederlands. Soms heb je de
Franse boventiteling nodig om te begrijpen wat hij zegt. Soms schakelt hij ook
gewoon over op het Frans, een enkele keer op het Lingala.

Als de
voorstelling begint, zingt hij o.m. ‘Daar gaat ze’ van Clouseau in een
Lingalese vertaling. Met een zinken emmer op zijn hoofd, die hij gebruikt als
percussie-instrument.

Toen hij
die emmer afzette en heel joviaal tegen het publiek begon te praten, moest ik
denken aan die zwarte kerel die ik af en toe op straat tegenkom en die me
steeds zonder aanleiding aanspreekt: “Meneer, meneer, u moet niet bang zijn
voor de zwarte man”, waarna hij me een tijdschrift probeert aan te smeren ‘om
zijn studies aan de universiteit te bekostigen’.

Zo iemand
lijkt Jovial Mbenga. Een vriendelijke zwarte man die me iets wil verkopen wat
ik niet nodig heb. België is toch een consumptieland? Iedereen koopt hier toch
van alles om gewoon weg te werpen?

Dat
illustreert hij zelf door om de haverklap een nieuw flesje water uit zijn
frigobox te halen en ervan te drinken, terwijl het vorige flesje nog lang niet
leeg was.

Jovial
Mbenga is een geboren entertainer, dat zie je zo. Alleen missen zijn
verhaaltjes vaak de nodige pointes. Hij springt van de hak op de tak (waag het
niet om deze uitdrukking racistisch te noemen!) en het is nooit duidelijk wat
hij precies wil vertellen.

Zo heeft
hij het op een zeker ogenblik over kippen, sleurt daar Cyrille Adoulla bij, de
ex-premier van Congo die de bevroren kip in zijn land geïntroduceerd zou
hebben, en wat al niet meer, zonder dat het verhaal ergens naartoe leidt.

En dat
gebeurt wel meer. De vele anekdotes die hij vertelt sneuvelen telkens
halverwege.

Joviak
Mbenga danst, zingt en hangt de clown uit, maar van dat contrast
Brussel-Kinsjasa heb ik alleen onthouden dat Kinsjasa leeft en dat Brussel dood
is. Hier is iedereen serieus en punctueel, ginder nemen ze de tijd voor een
grapje en komt iedereen altijd te laat. Hier heerst de stilte, ginder het lawaai.

Ik vond
‘Mon Noord’ niet bijzonder geslaagd. Het is een aanzet tot. Mbenga heeft
talent, maar moet nog gestuurd worden.