Vrijwel alle
voorstellingen op Theater aan Zee krijgen een overweldigend applaus, zelfs al
hoor je achteraf dat veel toeschouwers het maar zo en zo vonden of zelfs archislecht. Waarom ze dan zo hard
applaudisseerden? “Uit beleefdheid. Acteurs zijn ook maar mensen die hun best
doen. En misschien ben ik wel niet de juiste persoon om zo’n voorstelling te
beoordelen.”

Die beoordelingen zijn
vaak tegenstrijdig. Tijdens het wachten om de zaal binnen te mogen, hoor je
geregeld discussies. Zelden bikkelhard, met respect voor elkaars visie, al zit
er vaak een ironisch reukje aan dat nogal neerbuigend aandoet.

Ook ‘Beat the Hippos’
van het Antwerpse collectief The Valerie Solanas heeft ongetwijfeld ambivalente
gevoelens opgewekt bij de toeschouwers. De voorstelling werd aangekondigd als
een hedendaagse ode aan de Beat Generation, een literaire stroming die vooral
in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw ondergronds furore maakte, maar
waarvan de invloed op de literatuur én de hedendaagse jazz-, pop- en
rockcultuur ontegensprekelijk is.

De titel ‘Beat the
Hippos’ komt van een tekst die William S. Burroughs en Jack Kerouac, de twee
bekendste en wellicht ook belangrijkste Beat Poets, in 1955 samen schreven:
‘And the Hippos were boiled in their tanks’. 
Met deze tekst als uitgangspunt, is Michaël Brijs, die het concept
bedacht, van start gegaan, maar na verloop van tijd is hij daar behoorlijk van
afgeweken.

Het viel hem op dat de
Beat Generation vooral een mannenclubje was. Naast Burroughs en Kerouac had je
nog Allen Ginsberg, Gregory Corso, Herbert Huncke, Neal Cassady,… Weinig
vrouwen. Toch waren er: Elise Cowen en Lenore Kandell bijvoorbeeld. Brijs was
gecharmeerd door hun schrijfsels en plaatste hun teksten centraal in ‘Beat the
Hippos’.

Met de zangeressen Ine
Bettens en Fien Maris als frontvrouwen kregen we een mix van jazz, avant-garde,
cabaret, elektronica, rock en zelfs pop voorgeschoteld, en hoewel de ondertitel
van de voorstelling ‘not quite a jazz-opera’ luidt, ging het toch duidelijk in
die richting. De muziek die doorgaans met Beat geassocieerd wordt, de bebop van
Miles Davis, Charlie Parker, Dizzy Gillespie, Charles Mingus e.v.a. kwam maar
zijdelings aan bod.

Bettens en Maris
ontpopten zich als Beat Divas die samen aan ‘The Great Female Poem’ werkten,
tussendoor verliefd op elkaar werden, maar ook heel destructief te werk
gingen.  ‘Beat the Hippos’ begon met een
verwijzing naar Kali Yuga en Hare Krishna, maar al snel kregen we wereldse
taferelen te zien waarin hysterie en contemplatie hand in hand gingen. Er werden
pruiken opgezet en daarboven zonnebrillen, er vloeide bloed en het Lam Gods
werd op een barbecue gelegd. De hippos uit de titel ontbraken uiteraard niet in
de voorstelling, zij het via het artwork van Bert Lezy, met nijlpaardenkoppen
en een filmpje dat op de achtergrond afgespeeld werd.  Met Michaël Brijs als coach, master of
ceremony en zelfs scheidsrechter werden de jongedames in goede, zij het macabere
banen geleid.

The Valerie Solanas
hebben hun naam ontleend aan de Amerikaanse feministe Valerie Solanas
(1936-1988). Hoewel zij niet meteen een beatnik was, kregen we toch enkele
aforismen uit haar Scum Manifesto voorgeschoteld, zoals: “The male is a biological
accident”, “The male is an incomplete female”, “The male is completely
egocentric, trapped inside himself, incapable of empathizing or identifying
with others, or love, friendship, affection or tenderness”, “To call a man an
animal is to flatter him; he’s a machine, a walking dildo”, met als conclusie:  “Er zit niets anders op dan het mannelijke
geslacht uit te roeien.”

Ik moest toch heel
even naar adem happen na deze reeks beschuldigingen aan (o.a.) mijn adres, maar
moet toegeven: Valerie Solanas heeft gelijk. Women are overigens always right,
men always wrong. Zeg dat Misselyk het gezegd heeft.

By the way, ik vond
‘Beat the Hippos’ uitstekend muziektheater.