Dit artikel bespreekt de manier waarop bepaalde OCMW’s handelen, eerst met een voorbeeld van onmenselijkheid die een dakloze bijna heeft vernietigd, daarna met een voorbeeld van echte steun voor een mens in moeilijkheid om zo zijn maatschappelijk welzijn te bekomen.

Het gaat dus eerst over een dakloze vrouw die meer dan twee jaar een harde en onmenselijke druk moest ondergaan vanwege het OCMW.  Ze werd steeds door deze instelling als leugenaar en fraudeur behandeld, alsof zij een ‘valse dakloze’ was. Zonder de aanhoudende steun van de Association de Défense des Allocataires Sociaux ADAS (vereniging voor de verdediging van rechthebbenden op sociale uitkeringen), had ze nooit deze overwinning behaald en haar rechten behouden.

Daarna volgt een korte vermelding van een andere overwinning die een man behaalde eveneens dankzij de ADAS om een opleiding te kunnen volgen die hem zal toelaten uit zijn moeilijke toestand te raken (inleiding door de redactie)

***

Het OCMW van Brussel had voor een persoon extreme beslissingen genomen: stopzetting van het leefloon, sanctie van zes maanden en terugvordering van 25.000 €. Voor zogenaamde fraude: de betrokkene zou in hoofdzaak bij een enkele persoon gewoond hebben in plaats van bij verschillende. Ging het om een kleine misstap in plaats van grote sociale fraude?

De arbeidsrechtbank heeft het volgende beslist: de terugvordering van 25.000 € is onwettelijk. Ze werd dus geschrapt.

Het vonnis argumenteert uitgebreid over de vaststelling van dakloosheid. Met die argumentatie zou het OCMW rekening moeten houden om daklozen te behandelen.

Het OCMW heeft tegen dat vonnis beroep aangetekend. Het Arbeidshof heeft echter het eerste vonnis van de Arbeidsrechtbank bevestigd: de terugvordering van 25.000 € is onwettig. Het Hof heeft de vele sociale verslagen en de talrijke tegenstrijdige verslagen uitgeplozen die betrokkene te ondertekenen heeft gekregen. Het vonnis telt 28 bladzijden.

Het Hof heeft hier geen lichtzinnige beslissing genomen. Dit resultaat is belangrijk: de getroffen persoon moet niet langer zijn hele leven en ten koste van voortdurende ontbering een dergelijke som moeten terugbetalen met slechts een leefloon.

Blijft de ongelooflijke energie die nodig was om deze beslissing van het OCMW te betwisten: brieven van het OCMW waardoor zij de trappers verloor, een eerste advocaat die, zacht gezegd, niet erg actief was en er een andere zoeken.

Daarna tientallen uren om een omvangrijk “sociaal” dossier te onderzoeken, de besluiten van de eerste advocaat en van de tweede advocate, de twee besluiten van het OCMW voor aanvraag van beroep, de ontelbare stukken voor aanvraag van beroep bij de Rechtbank en het Hof met onder meer hartverscheurende verklaringen van een familielid, van Facebook gestolen foto’s ,waaronder foto’s met een vriend in een restaurant die een band en dus ‘samenwonen’ moesten bewijzen.

Dit alles was voor deze persoon heel zwaar en soms smakeloos. Maar dat is niet waarom de overwinning zo bitter is. Ze is dat omdat de betrokkene heel die tijd enorm heeft afgezien: die begreep de hele heisa niet, had twee lang jaar geen inkomen wegens gezondheids- en andere problemen waarover hier gezwegen wordt, maar die absoluut niet in rekening werden gebracht. Zij is al die tijd alleen maar de fraudeur en leugenaar geweest … een soort ontmenselijking.

Deze overwinning is ook bitter.  Enkel de vraag voor terugvordering werd door de Rechtbank en het Hof onderzocht, niet die van de sanctie noch die van de terugvordering van het leefloon.

Besluit: Brussel heeft een OCMW dat overspoeld wordt door een strijd tegen zogenaamde sociale fraude, ten koste van zijn eigenlijke taken.

Een andere leefloner stuurde dit bericht aan de ADAS op het einde van de zitting van de Raad:

“Het CSSS (Comité spécial du service social) heeft een positieve beslissing genomen die hem toelaat de vorming voort te zetten waaraan hij zo zeer houdt. Hij heeft moeten argumenteren. Hij had sterke argumenten . Hij is gehoord en begrepen. De leden waren begripvol en coherent met hun vragen en hielden tegelijk rekening met de realiteit van de begeleiding in het OCMW. Uw raad is essentieel geweest om dit verhoor aan te vatten met sterke argumenten, mijn dank daarvoor. Omdat mijn project overeind blijft en ik de volgende maanden financieel voort kan, heb ik een gift gestort aan ADAS,.”

Een individuele verdediging is soms slechts dat: een verhoor voorbereiden waarvoor we niet iedereen kunnen begeleiden in de 262 Waalse en 19 Brusselse OCMW’s, maar ze kan wel bepalend zijn. Deze betrokkene kan nu zijn project voortzetten en dat is essentieel. Het CSSS heeft zich opgesteld zoals we wensen dat anderen dat vaker zouden doen.

Deze tekst verscheen eerder op asymptomatique.be. en werd redactioneel aangepast om het te verduidelijken voor de lezers die het dossier niet kennen.