De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Linkse eenheid: een vals dilemma

Linkse eenheid: een vals dilemma

dinsdag 13 mei 2014 09:48
Spread the love

Het is al een hele tijd geleden dat
de violen van de ABVV-top en de sp.a-leiding zo gelijk gestemd klonken. Sinds 1
mei is het ordewoord naar de socialistische – en bij uitbreiding linkse –
achterban duidelijk: schaar de troepen rond de sp.a, anders dreigt de ‘kracht
van verandering’ onze sociale verworvenheden te overspoelen. 

In Knack van 6 mei verwoordt Bruno Tobback het als volgt: “Als Groen
en PVDA stemmen afsnoepen van de SP.A, rollen ze de rode loper uit voor Bart De
Wever.” Als we deze redenering herleiden tot zijn essentie, dan is de
boodschap: het is of de sp.a of de N-VA. Tertium
non datur
(een derde optie is er niet). Dat zou natuurlijk kunnen. Wanneer
machthebbers een derde optie retorisch uitsluiten, zijn we echter best op onze
hoede, mogelijk loert een drogredenering om de hoek: het vals dilemma.
Misschien zijn er wel alternatieven.

Stellen dat de keuze voor links gaat
tussen een stem voor sp.a en een rode loper voor N-VA, laat uitschijnen dat
sp.a garant staat voor een dam tegen de verrechtsing. Het feit is dat de verrechtsing
zich al geruime tijd doorzet en de sp.a niet echt uitblinkt in weerwerk. De
partij staat erbij en kijkt ernaar, zonder een antwoord te vinden. Meer zelfs, regelmatig
voeren ze het programma van rechts uit, natuurlijk steeds met het argument dat
het zonder hen nog erger zou zijn. Bovendien lijkt de sp.a-leiding sinds de
Derde Weg en het flinks bestuur (“voor wat hoort wat”) vaak echt overtuigd van
een paar ankerpunten uit de rechtse ideologie. Wat natuurlijk niet bevorderlijk
is voor de populariteit van linkse ideeën. Van de weeromstuit raken de
socialisten in Vlaanderen stilaan in de hoek gebokst. En dat is dan het
alternatief voor de verrechtsing?

Stemmen
doen verstommen

Het principe van linkse eenheid zou ongetwijfeld
een krachtig antwoord zijn op de stormram van de N-VA. Toch is eenheid niet per
se de juiste keuze. De vraag is immers rond wie en wat we ons verenigen, rond
welk programma. Te vaak zijn oproepen tot eenheid gebruikt om kritische stemmen
te doen verstommen. Het zou niet de eerste keer zijn dat de socialistische
leiding zich om die reden bedient van dit argument, ook intern, zoals Erik De
Bruyn en SP.a Rood mochten ervaren. Trouwens, als linkse eenheid het ultieme
middel zou zijn, dan zijn er nog verschillende scenario’s mogelijk. Om er
slechts één te noemen: de sp.a trekt zich ootmoedig terug uit de verkiezingen –
aangezien de partij bewezen heeft dat ze de opgang van de N-VA niet kan stoppen
– en lanceert een stemoproep voor een frisse wind in het socialistische
landschap: de PVDA. Ook dat is linkse eenheid, kameraden.

Volgens de sp.a-leiding is de PVDA
echter de wegbereider van rechts. Johan Vande Lanotte gaf in het Gentse
studentenblad Schamper wat meer
duiding bij die denktrant: “Een van de grote problemen van links vandaag is
natuurlijk de interne verdeeldheid. Hoe beter Groen en PVDA+ scoren, hoe
dichter de N-VA bij haar doelstelling zit. Zo simpel is dat. Mensen kijken
altijd vreemd als ik dat zeg, maar we zagen hetzelfde al in Antwerpen: PVDA+
groeide er sterk en De Wever werd burgemeester.”

Misschien moet Vande Lanotte toch
wat langer stilstaan bij de weerkerende vreemde blik van zijn gesprekspartners,
want die redenering mag voor hem klaar en simpel klinken, eigenlijk is ze
eerder wat simplistisch. De N-VA was immers al enkele jaren aan een opgang
bezig, lang voor de doorbraak van de PVDA. Ook hier bezondigt Vande Lanotte
zich aan een drogredenering (namelijk post
hoc ergo propter hoc
): het is niet omdat een gebeurtenis onmiddellijk
voorafgaat aan een andere, dat de eerste de andere veroorzaakt. Het is niet
omdat de PVDA-overwinning voorafging aan de blijde intrede van De Wever op het
Schoon Verdiep, dat ze daarvan ook de oorzaak was. Er zou bijvoorbeeld – om
zomaar iets te zeggen – evengoed een oorzakelijk verband kunnen bestaan tussen
de zege van De Wever en het voormalige Antwerpse stadsbestuur onder leiding van
de sp.a. Als veel Antwerpenaars na decennia van socialisten niet langer op de
sp.a (of was het de Stadspartij?) willen stemmen, ligt dat dan aan de PVDA of
aan het beleid van de sp.a? Wie weet ligt dat beleid nu juist aan de basis van
zowel de N-VA-triomf als de doorbraak van de PVDA.

Wilt dat dan zeggen dat de balans voor
de sp.a helemaal negatief is? Zeker niet. De socialisten hebben zaken kunnen
tegenhouden. De index is bijvoorbeeld nog niet volledig afgeschaft. Een storm
tegenhouden is echter niet gelijk aan hem temmen. Een rechtse golf beukt steeds
sterker op ons in en de socialistische beweging kruipt al jaren stap voor stap
achteruit. Minder snel dan in bepaalde buurlanden, maar de richting is
onmiskenbaar: achteruit. Veel socialisten en linkse mensen zoeken daarom naar
een alternatief dat het tij kan keren, een project dat ons terug enthousiast
kan maken.

Een groeiend deel van ons vindt dat
alternatief in de PVDA. Bij hen zien we geen gespeelde sociale
verontwaardiging, die van Peter Mertens en de zijnen is gebaseerd op inplanting
in de wijken en de bedrijven, op hun band met de gewone mens. Ook hun
enthousiasme werkt aanstekelijk. Op 1 mei toverden levendige PVDA-delegaties de
traditionele stoet om in een betoging. De schuchtere verlinksing van de
socialisten vandaag is duidelijk schatplichtig aan het aanzwellende geroezemoes
over de PVDA bij de socialistische achterban. De partij van Peter Mertens
versterkt dus de linkerzijde. En zo zijn we terug bij het vals dilemma van de
socialisten. De linkerzijde heeft geen nood aan samenhokken rond de sp.a, aan
een zogenaamd veilige keuze. Dat is een vals gevoel van veiligheid. De
linkerzijde heeft nood aan wat socialistisch enthousiasme en strijdbaarheid in
het parlement, dat wil zeggen: de PVDA in het parlement.

take down
the paywall
steun ons nu!