Update: verwijzing naar de manier waarop christelijk denken het economisme heeft bevorderd (Weber en Vermeersch): 14III 18 u 50.

2. Update: mijn motivatie: een bezoek aan martelkamp Breendonk. 18.03.23

——-

Mijn vriend en oud-professor, priester en als filosoof in zijn tijd wereldautoriteit in Godsbeelden, van Leuven tot de USA en Japan, zegt mij: “Over [de jeugd van] Jezus weten wij Niets met zekerheid. Niets!.. ”

Voor mij als historicus leidt het geen twijfel dat deze jongeman de meest over het paard getilde figuur is van de gehele Europese geschiedenis.

Op Jezus, hoogstwaarschijnlijk een intelligente eerste zoon van een meisje dat “zich erg open stelde voor de Liefde” (zoals ik ooit een bisschop hoorde stellen tijdens een openluchtmis) en aldus onverwacht zwanger werd en daarom geen vader voor haar kinderen had, is onwaarschijnlijk veel geprojecteerd. Telkens weer hebben (invloed)rijke mensen zijn figuurtje voor hun eigen kar gespannen. Zoals paus Urbanus die om de christenheid opnieuw samen te smeden, in 1096 de eerste “heilige oorlog”, de eerste kruistocht uitriep. De moord- en slachtpartijen in Jeruzalem die volgen, straten vol lijken, staan in tijdsdocumenten beschreven, ik heb die verslagen persoonlijk gelezen.

De grote verrassing bij het ontdekken van de teksten van Qummran, uit de tijd dat Jeshoea Jezus moet geleefd hebben, is dat hij er Niet In Voorkomt! Op tijdgenoten maakte hij en zijn geval geen indruk.

Welmenende figuren hebben op de arme kerel wonderen geprojecteerd. Ze hebben een mens vergoddelijkt. Dat moest op termijn onvermijdelijk enorme problemen geven.

Het grote probleem met de “Joodse messias” Jeshoea- Jezus is de trage scheefgroei gedurende vele eeuwen.

Zoals de Britse Amerikaanse wiskundige en filosoof Alfred Whitehead schrijft:

“Wie te lang aan eenzelfde Godsbeeld vasthoudt, bedrijft op den duur Afgodendienst!”

Dat we nu met een zesde extinctiegolf zitten, met een misschien niet meer af te remmen opwarming van aarde en klimaat, met de bekende plasticbergen en -draaikolken… is een verschrikkelijk gevolg, een onbedoeld neveneffect van het christendom!

Dat op intermenselijke relaties en een goddelijke mens focuste. Antropocentrisme van de gevaarlijke soort. Op die manier gaf de leer de Natuur vrij voor verwaarlozing en misbruik. Je kunt geen twee Heren dienen.

Het heersende geweldig succesvolle WTC-bestel van Wetenschap, Technologie en Kapitalisme (concept van prof Etienne Vermeersch) kon maar tot volle ontplooiing komen dankzij het antropocentrisme en individualisme dat eigen is aan de kerkelijke visie. Het protestantse ideaalbeeld van de mens die bewijst dat hij goed staat bij God dankzij zijn bewezen persoonlijke succes in handel en geldbezit (theorie van de socioloog Max Weber) deed de rest.

De betovering, het ontzag, de liefdevolle eerbied voor de dieren en het land en de Natuur die eigen is aan het Jodendom (dat bijvoorbeeld spreekt over JHWH Elohims, de abstracte God als de Heer van het Heelal) en van de traditionele, inheemse godsdiensten, werd los gelaten, verwisseld voor een focus op de mens.

We hebben een spirituele, religieuze koerscorrectie heel hard nodig. Een veel meer ecologische spiritualiteit lijkt de enige goede voor de toekomst. Ook al zal het duidelijk zijn dat een christelijke visie die de mens pogend bevrijdt, bijstuurt van een spijtig aantal ‘natuurlijke’ neigingen zoals deze tot egocentrisme, tot allerlei verslavingen, tot eindeloze machtsverwerving, focus op bezit, geldzucht, xenofobie, wraakbehoefte, sadisme, haat, oorlog en bruut geweld & van menselijke problemen als gebrokenheid en armoede… ook hoogst interessant blijft.

P.S. Deze visie heb ik tijdens een studiedag voor leraren Godsdienst ingebracht in discussie met prof Boersema, een van de experten over christendom en milieu. Hij vond ze moeilijk te slikken. “U wil toch niet het hele “acquis van de vaderen” overboord werpen?…”

Persoonlijk denk ik wel degelijk dat wij in een tijd van tectonische breuken beland zijn. Waarin de feiten en reuze evoluties grondig vernieuwend denken vereisen.

Iemand als Greta Thunberg en Anuna De Wever bleken hiertoe in staat. Zij bevestigen zo de visie van Terence White, dat kinderen altijd intelligenter zijn dan hun ouders.

Voor verdere Lectuur: drie boeken

Tweede Motivatie

Enkele vrienden op sociale media vrzgen mij waarom ik dit bericht met twijfels over Jezus heb gepost. Weet je wat meespeelde?
Dat wij onlangs op verkenning gingen in het oude Duitse straf- en moordkamp Breendonk!

Dat inspireert; dat geeft ineens een andere blik op sommige dingen.
In een De Standaard Weekblad van onlangs komen twee oude zonen bij elkaar Heimans en Reichler, van ouders die samen in vriendschap in Auschwitz zaten. Die mensen zeggen ook dat ze niet meer in een Messias kunnen geloven.
Misschien moeten theologen maar een komaf maken met wat mijn grote intellectuele partner Mark Eyskens terecht noemt, “de kolossale tegenstelling tussen het leed in de wereld en het geponeerde bestaan van een Almachtige, Algoede God”. Als ik inbreng mocht bieden, zou ik stellen, laat ons God misschien definiëren als een volkomen goede Kracht, maar die in de limiet juist volkomen machteloos is. Dat lijkt mij veel realistischer en veel eerlijker.

Het lijkt mij ook doorzichtig, waarom de priester- en bisschoppenkaste eeuwenlang het sprookje ophingen dat zij tussenpersoon vormden voor een Almachtige God… Uit eigenbelang.

_________

Afbeelding: screenshot van de televisie van de reeks Onze Natuur.