De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Het grote ideaal van het fascisme is een flutideaal

dinsdag 4 oktober 2022 16:32
Spread the love

Toen wij jong waren in de jaren zestig en zeventig werden artiesten vaak opgehemeld en van een soort bovenmenselijk aureool voorzien. Intussen is een taboe gesneuveld. Nu we over mentale kwetsbaarheden mogen spreken en schrijven, blijken bijna alle grote kunstenaars dermate gevoelige zielen, dat zij bij leven de tol betaalden en door een aantal Depressies gingen, of met Psychotische periodes kampten of minimaal sociaal waren in hun gedrag.

Als historische voorbeelden  kunnen wij denken aan actrice Marilyn Monroe, die uiterst sensitief was, door depressies ging en op de set systematisch te laat kwam; aan grootse schilders als Vincent Van Gogh, die bijna priester werd, maar voor dit vak te gevoelig werd bevonden, die uit medelijden met een arme moeder zonder man ging samenleven, die zijn laatste jaren in een psychiatrische kliniek in het warme zuiden van Frankrijk doorbracht; aan de baanbrekende wereldleider in tekenverhalen, de schepper van Kuifje, professor Zonnebloem en kapitein Haddock, HERGÉ die door zware depressies ging… en aan vele hedendaagse scheppende kunstenaars m/v/x.

Recent hebben o.a. olympische topturnsters deze diepere waarheid mee verder naar boven gebracht. Ook coureurs van grote klasse tonen vandaag veel emoties, ook deze van overweldigd zijn, van kapot zijn van ontroering.

Elke “normale mens” heeft kwetsbare momenten, dit wordt stilaan een evident besef.

Deze bedenking maak ik mij ook juist na het lezen van de biografie van Leuvens verzetsmeisje Hortense Daman Clews die op verschrikkelijke wijze te maken kreeg met de Nazi-opvatting over de mens. Als politiek gevangene leefde zij op het randje van de dood en in uiterste omstandigheden van vernedering in “de hel voor vrouwen”, KZ Ravensbruck.

Het denken van de fascisten betrof een waanzinnige cultus van kracht. Een domme aanbidding van wilskracht en fysieke kracht. Gevoelige mensen werden tijdens de oorlog bij tienduizenden naar sterfkampen afgevoerd.

Zó gevaarlijk is de denkwereld, de ideologie van extreem rechts, van het fascisme. Een on-waarheid, een misvatting, een leugen.

Wreed, bruut en op termijn een garantie voor een grote, grote verarming van samenleving en cultuur.

Dit vervormde beeld was bij Hitler zelf ontstaan in de extreem ‘abnormale’ omstandigheden van de loopgravenoorlog in ’14-’18 waar hij als enige van zijn compagnie met veel geluk maandenlange zware artilleriebeschietingen had overleefd.

De arme man ging daardoor geloven dat je als mens maar bestaansrecht hebt, in de mate dat je sterk was.

Sommigen verwijzen naar het (Sociaal) Darwinisme om deze kromme visie respectvol te maken. Wat Charles Darwin had gezien als grote natuurwet, en wat hij kernachtig weergaf in de formule “survival (is ) of the fittest”, blijkt echter iets heel anders. Het kernwoord is “to fit”: dat gaat niet over fysieke fitheid of kracht, maar over “passend zijn”; zoals een sleutel past in een deurslot. Wat de levende wezens tijdens de miljoenen jaren evolutie vooral gediend heeft, is “aanpassingsvermogen”. Met andere woorden en met een lichte nuance in betekenis: creativiteit. Zo zijn we terug bij de scheppende kunstenaars.

 

Leestip

“Hortense Daman, meisje bij het verzet” van Mark Bles, nieuwe uitgave van dit jaar, nu overal in de boekhandel.

Strip over het leven van Hergé.

“Hitler, een biografie” in 2 delen, door Volker Ullrich.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!