Om in Gent een betoging te organiseren moet een maand op voorhand een aanvraag worden ingediend bij de burgemeester die vervolgens toelating moet verlenen. Inbreuken kunnen, aldus het reglement, beboet worden met het maximumbedrag van 350 euro. Dat was ook de aanleiding voor het initiatief.
Drie maanden na een symbolische vakbondsactie op 8 september 2020 tegen de omstandigheden waarin werknemers in de coronaperiode moesten werken, kregen de initiatiefnemers een GAS-boete van 350 euro in de bus.
Het is onzin om voor zo een actie een termijn van 1 maand te laten verstrijken. Dat is ook zo voor acties tegen homofoob of racistisch geweld, acties tegen verkeersonveiligheid of een oorlog die uitbreekt om enkele voorbeelden te noemen.
Sociale acties behoren tot de fundamenten van een levende democratie.
Sociale acties behoren tot de fundamenten van een levende democratie. Daarom moeten politieke overheden de voorwaarden scheppen om ze zo sterk mogelijk te helpen garanderen en ze bijgevolg zeker niet belemmeren of sanctioneren als een vorm van openbare overlast.
Het burgerinitiatief vroeg de plicht om toelating te verkrijgen te veranderen in een meldingsplicht van 24 uur (zoals dat in Amsterdam het geval is) in plaats van 1 maand en een loskoppeling van sanctionering.
Het resultaat was ontgoochelend. Er werd geschermd met artikel 26 van de grondwet dat vrijheid van vergaderen garandeert, maar beperkingen oplegt aan dat recht in de openbare ruimte.
Volgens de burgemeester betekende dat dat een toestemming vereist is om daarvan gebruik te maken, wat onzin is. De grondwet verwijst naar ‘politiewetten’ die in de praktijk door de gemeente worden gemaakt en de vrijheid hebben om van toestemmingsplicht een meldingsplicht te maken, of zelfs helemaal niets.
De huidige goodwill is geen garantie voor de gedragingen van toekomstige besturen of politiediensten.
Een ander argument was dat in deze ‘rebelse stad’ de praktijk anders is dan het reglement, dat acties en betogingen, ook bij het niet respecteren van de termijn, in goed overleg met bestuur en politiediensten, doorgaans toch kunnen plaatsvinden.
Maar dat opent natuurlijk de deur voor willekeur. Want soms krijgen acties wel degelijk een GAS-boete. Bovendien, de huidige goodwill is geen garantie voor de gedragingen van toekomstige besturen of politiediensten. Met goodwill koop je niets, met rechtszekerheid wel.
Het stadsbestuur deed een kleine geste, namelijk de termijn van de aanvraag terugbrengen naar 3 weken. Een kluitje in het riet … daar waren de initiatiefnemers het unaniem over eens.