In het spijtige incident in Roeselare zie ik  een aantal historische evoluties, breuklijnen in de groei van de samenleving en de mentaliteit zichzelf uitdrukking geven.

Wat is er gebeurd? Een politieman vroeg aan een jonge skater op zijn skate terrein naar de identiteitskaart. Dit in het kader van de controle op het gebruik van mondkapjes als collectieve verdediging tegen het virus. De jongen  ging niet dadelijk op dit wettige verzoek in, en antwoordde brutaal. De politieman raakte zijn kalmte kwijt en gebruikte pepperspray en diende een vuistslag toe. Het gebeuren werd intussen op vid vastgelegd, zowel door de politie, die in vele landen intussen een camera op de borst draagt die draait bij interventies, als door jonge omstaanders. Beeldmateriaal ging viraal op sociale media. De nationale media hebben over het incident bericht en onder andere de politiecommissaris van betrokken stad sprak een eerste oordeel uit en lichtte toe wat hij ging doen. “Wij gaan de beelden en feiten bestuderen, er is klacht neergelegd. We zullen de maatregelen nemen die zich opdringen”.

Maar onder invloed van welke opvattingen en waarden gaan die reacties genomen worden?

Ik belicht graag zelf even enkele evoluties die ik als waarnemer heb zien vorm aannemen sinds meer dan vijftig jaar.

1. Kinderen worden meer en meer op handen gedragen, in bepaalde zin. Zij moeten vaak minder verantwoordelijkheid opnemen dan in vorige generaties. Sommige ouders beschouwen het kind als een soort puur wezen, van wie de woorden als een orakel worden beluisterd. (Soms kan dat ook dicht bij de waarheid liggen, dat wisten de ouden ook al, getuige de uitdrukking “De waarheid komt uit kindermond”). Maar er is toch een lichtjes perverte beweging op gang, waarbij ouders opgezogen worden in arbeid en vrije tijd, en daardoor minder aanwezigheid kunnen bieden aan hun kroost, wat toch nog altijd de beste, natuurlijke behandeling is voor jonge wezens.

2. Autoriteit krijgt elk jaar minder waardering. De toestand wordt soms bijna onhoudbaar. De anarchisten kunnen tevreden zijn, ook al zag ik in De Slegte gisteren een studie in aanbod: “De strekking die het niet gehaald heeft. Anarchisme”.

3. Een van de basisafspraken van onze maatschappij is dat je zelf niet op de vuist gaat met wie je stoort of geweld aandoet. Het geweldmonopolie ligt bij de politie. Die mensen worden soms hard aangepakt, zij functioneren soms willens nillens als een bliksemafleider voor spanningen in de maatschappij. Daar zijn ook filmpjes van gedeeld de laatste tijd. Daarbij komt een hypergevoeligheid voor fysiek geweld die is gegroeid, terwijl iedereen met levenservaring beseft dat verbaal geweld nog erger kan inhakken. De persoonlijkheid van de politieman staat vandaag wel bloot aan zeer tegenstrijdige eisen! De ene keer krijgt hij granaten naar zich toegegooid (Antwerpen), de andere keer moet hij de stijl van een kinderjuffrouw hanteren.
4. Hier zie ik helaas een andere evolutie- trend: zoals in de klassen waar de leraressen de meerderheid uit zijn gaan maken, jongens streng op hun energieke stijl worden aangesproken en vaak in het ongelijk gesteld of gestraft, ontsnappen veel meisjes en de vorm van geweld die zij gebruiken, aan controle of afkeuring. Nu krijgen dus zelfs volwassen mannen van het politiekorps deze verwijten. De vervrouwelijking van de kijk op mensen en situaties is dus niet onproblematisch.
5. Besluit: we raken meer en meer in de (kleine maar venijnige) problemen nadat er 75 jaar geen oorlog is geweest. In de duizenden jaren die 2000 zijn voorafgegaan, wanneer het karakter, de identiteit van de mens, met vrouwen en mannen als verschijningsvorm, is gevormd, was oorlog een nooit afwezig referentiepunt.