Lula is misschien wel de gedoodverfde kandidaat voor de presidentsverkiezingen, maar er zijn ook nog congres, senaats en provinciale verkiezingen in Brazilië en daar gaat het links niet zo goed.
Aan de andere kant doen zijn pionnen het niet zo goed, Freixo (PSB) in Rio zal het niet halen, zoals Khalil (PSD) in Minas Gerais en ga zo maar door. Dit zijn zijn maar enkele voorbeelden van de gouverneurs die op Lula zijn conto wilden staan.
Het ziet er dus naar uit dat Lula een president zonder macht en zonder geld gaat worden. Het ziet er eerder naar uit dat rechts hem zal gebruiken als kanarie in een koolmijn.
Om concreet te zijn, wetten worden goedgekeurd door het Congres en de Senaat. Lula zal beide nodig hebben, maar het ziet er niet naar uit dat hij daar een meerderheid zal halen, de vraag wordt dus hoe de coalities van Ciro (PDT) of Tebet (PMDB) gaan aansluiten.
Het lijkt dus dat Brazilianen slimmer stemmen dat de meeste mensen denken, het is dan ook een land met enkele reuzen op intellectueel vlak. Het spel van Bolsonaro zou dus complexer kunnen zijn dan we denken, maar het systeem werkt nog altijd volgens het principe dat de ‘winner takes it all’, toch zijn die drie andere verkiezingen van belang.
Zal Bolsonaro het Congres in handen krijgen, het Brazilië van de komende vier jaar
Dat Lula van de eerste keer aan de macht zou komen wisten we allemaal, toch gebeurde het niet. Rechts in Brazilië kreeg er opeens 20% bij zoals door een druk op de knop. Was het de linkse arrogantie, of moeten we vaststellen dat het Bolsonarisme is gebouwd op restanten van de militaire dictatuur die nog goed is voor 30% van de stemmen.
Maandag morgen 3 oktober, Lula heeft het niet gehaald in de eerste ronde, kater, we hadden het zo gehoopt dat het zou lukken. We hadden er vier jaar naartoe gewerkt om verslag te brengen van hoe Bolsonaro naar de exit werd gebracht. Toch zien we nu dat hij sterker is dan ooit.
Natuurlijk is hij een zittende President, maar daar heeft Brazilië slechte ervaringen mee, enkel Cardoso (’95-2002) en Lula (’03-2010) hebben twee termijnen gedaan sinds de terugkeer naar de Democratie. Toch kenden Brazilianen een relatief stabiele periode, volgens bronnen is het geen zaak meer voor de Noord-Zuid sector.
En toen kwam Bolsonaro in 2018 hij staat op een stabiele 30% en heeft Joodse sympathieën, hij gelooft dat alle godsdiensten vrijheid moeten kennen in Brazilië. Die steun kan hij goed gebruiken voor hulpoperaties (bv Brumadinho) en Drones om de industriële landbouw te verbeteren…
Vanwaar die steile klim van Bolsonaro bij de presidentiële verkiezingen, dat wil zeggen dat hij nog dieper zit dan de reststructuren van de militaire dictatuur. Er is die religieuze component, maar dat later we aan andere mensen over, toch zal het moeilijker worden dan verwacht om deze radix uit de grond te krijgen…
Zal Bolsonaro een zittende president worden?
De overwinning van Lula lag open op zes maanden voor de verkiezingen, toen had Bolsonaro maar dertig percent van de stemmen en was dus de strijd gestreden. Op enkele dagen voor de verkiezingen werd het weer een nek-aan-nek race. Waar we enkele weken terug nog spraken over een linkse president met een rechts parlement en senaat. Kunnen we nu spreken van een regelrechtse Braziliaanse politiek.
Toch is er nog hoop als Lula nipt het presidentschap haalt, Simone Tebet (MDB) in haar zuidelijke staten en in Minas Gerais nog enkele gouverneurs en senatoren kan binnen halen en stemmen voor Lula behalen en moest Ciro (PDT) zich nog openlijk uitspreken voor Lula. Dan kan er misschien nog een linksverhaal inzitten, anders zal het verzuipen worden in een rechte golf die geen weerklank meer heeft.
We kunnen stellen dat er van een linkse golf geen sprake kan zijn in Latijns-Amerika (Latam) als Brazilië of Argentinië niet in linkse handen is. Er is nood aan herverdeling, maar het geld is op. De economische groei in Latam daalt, buitenlandse mogendheden zoals de VS en China zwaaien de plak en de jeugdwerkloosheid was nog nooit zo hoog. Sociale programma’s worden afgeschreven als uit de verleden tijd, omdat dit niets oplevert volgens rechts. Volgens hen moeten we weer naar een economie die iets opbrengt, en in Brazilië is dit voornamelijk landbouw. Terwijl vaak hoogopgeleide jongeren het hazenpad kiezen naar het buitenland.
Brazilië komt nu toch wel in een serieuze alarmfase terecht de oude garde van links heeft het verbrod op internationaal vlak en de jeugd heeft nog niet genoeg macht om voor verandering te zorgen. Toch heeft de strijd van links ons in Latam geleerd dat het snel kan gaan omdat Jorge Castañeda (bekend Mexicaans schrijver) op 22 maart 2016 zei ‘Latam Links is dood’, wel hier staan ze terug, maar nu wordt het echt wel spannend.
In Brazilië zijn de stemmen geteld, toch beslist de ‘bloedstem’
In Brazilië zijn geen peilingen gedaan, deze gebeuren met IBOPE, dat is de enige wetenschappelijke onderbouwde peiling, maar deze laat op zich wachten. Ondertussen dat de interviews worden afgenomen, worden er commerciële peilingen afgenomen. Daaruit blijkt dat Lula met de blanco-stemmen het haalt van Bolsonaro, maar zonder blanco-stemmen gaat de strijd gelijk op.
Het zou maar vreemd zijn dat nationaal de kaarten anders geschikt zouden zijn, het zit allemaal al jaren nog al dicht op elkaar. Lula moest niet voor niets drie verkiezingen wachten voor hij aan de macht kwam. Het was zelf niet de eerste keer dat hij in de gevangenis geraakte, in 1980 werd hij tijdens een arbeidersstaking hij één maand in de gevangenis gezet. Als het politieke spel tussen rechts en links gaat dan wisselen mensen niet zo gemakkelijk dat is allemaal wetenschappelijk bewezen.
Toch speelt de PT het nu met de ‘bloedstem’, dit is eigenlijk een metafoor voor de blanco-stem te activeren en dus te politiseren uit het feminisme. Toch snapt Senator Jefferson dit niet en hij schoot enkele dagen terug twee politie agenten neer. Brazilië schreeuwde moord en brand, de logica van Bolsonaro drijft mensen tot het uiterste. Toch besloot de PT deze gebeurtenis op tv te brengen.
De reden hiervoor is omdat Bolsonaro steeds verwijzingen maakt naar wapens en extreem-gewelddadige taal verkoopt, in zijn legislatuur namen mensen hier een voorbeeld aan en volgens sommige bronnen dient dit tot een verruwing van de samenleving.
Dit staat natuurlijk altijd in schril contrast met de aanslag voor de verkiezingen in 2018 op het linkse voorbeeld Marielle van de Partij Socialismo e Libertade (PSOL), deze werd geleid door milities die getraind zijn in stedelijke criminaliteit.
Waar Haddad vooruit gaat, verliest Lula in Brazilië
Tijdens de Braziliaanse verkiezingen blijkt dat het centrum naar Bolsonaro toegaat en meer stemmen gaan naar het marxisme van Haddad in de rijkste staat van het land São Paulo. Toch zal São Paulo niet het verloop van de verkiezingen bepalen, maar eerder Minas Gerais.
Lula was reeds twee maal president van 2003-10 en is nu aan zijn derde termijn toe. Volgens de peilingen was dit lang het geval, maar op drie dagen voor de verkiezingen zijn huidig president Bolsonaro en kandidaat Lula op een technisch gelijkspel terecht gekomen volgens de peilingen. Het heeft er allemaal mee te maken hoe de centrão, het centrum, haar stemmen verdeelt over Bolsonaro en Lula. Het is nu één maal duidelijk geworden volgens mijn analyse dat het centrum naar Bolsonaro gaat.
Toch is extreem-links nog sterk in bv staat São Paulo, waar Haddad (burgermeester van SP van 2012-16) bekend staat als orthodoxe Marxist en huidig kandidaat is voor het gouverneurschap. Hij is door zijn linksere positie interessant geworden bij extreem-linkse kiezers die normaal blanco zouden stemmen.
Haddad neemt het op tegen Tarcíso de Freitas (REPUBLICANOS), deze heeft echter al een aanslag tegen hem gehad, achter af bleek dit fake nieuws te zijn, zoals veel andere elementen in zijn campagne. En heeft hij bijna heel zijn voorsprong van 8% kwijt gespeelt en is er nu volgens de statistieken een technisch gelijkspel tussen de kandidaten.
Waar Lula verliest, wint Haddad. Het besluit is dat dat het centrum naar Bolsonaro gaat en de blanco-stemmers op extreem-links gemobiliseerd worden door de linksere positie van Haddad. Dat wil zeggen dat het misschien een fout was om Lula op ‘de derde weg’ te gaan positioneren, en hierdoor Boulos (MTST, PSOL) af te wimpelen op extreem-links. Zal dit de fout worden van de PT? Trouwens Boulos heeft het gehaald in de eerste ronde voor het Congres. De PT heeft misschien te snel de jeugd afgeschreven.
Lees hier wat vooraf ging
