De actiegroep Hart voor Zwijndrecht laat het er niet bij. Zij nemen nu zelfs een advocaat onder de arm om de fusie via juridische weg tegen te houden. 540 mensen dienden een klacht in bij het Agentschap Binnenlands Bestuur, dat verantwoordelijk is voor het goede verloop van gemeentefusies. De klacht werd woensdag 29 november voorgesteld. Daags nadien was het opnieuw verzamelen geblazen om kritische vragen te stellen op de gemeenteraad.

Sabrina Van Broeck van Hart voor Zwijndrecht: “De inwoners van Zwijndrecht hoeven die fusie niet. Er zijn dan ook heel wat nadelen aan. Denk aan mensen met autisme. Zij krijgen nu begeleiding in Antwerpen, bij Raster vzw. Ook in Oost-Vlaanderen zullen zij begeleid worden, maar in een andere omgeving, verder van huis en wellicht na een wachtperiode.”

“Je kan ook denken aan de begeleiding van werkzoekenden. In Antwerpen zijn er meer werkkansen, ook voor mensen met een handicap, ook voor wie nog niet zo goed Nederlands spreekt. De arbeidsmarkt in Oost-Vlaanderen is helemaal anders, toch zullen de inwoners van Zwijndrecht daar voortaan terecht moeten.”

“In Zwijndrecht levert de gemeente een goede service aan de inwoners. Zo kunnen wij gebruik maken van grote kortingen als we een abonnement voor De Lijn nemen. Dat komt allemaal op de helling te staan.”

De gemeentebelastingen in Zwijndrecht zijn ook erg laag.

“Klopt, in Zwijndrecht betalen we maar 2,5 procent. In Beveren is dat 5 procent, in Kruibeke zelfs 8 procent. Voor het Agentschap Binnenlands Bestuur mogen financiële bezorgdheden geen reden zijn om niet te fusioneren. Dat is wel sneu voor de bevolking natuurlijk.”

“Eén van de redenen om te fusioneren is dat het Agentschap dan de schulden van de gemeenten zal verlagen. Bij de fusie tussen Zwijndrecht, Kruibeke en Beveren zal er 40 miljoen euro aan schuldafbouw gedaan worden. Let wel, dat is voor een schuldenlast die in Beveren is opgebouwd. De financiën van Zwijndrecht zijn op orde. Er gaat dus een grote hap belastingsgeld, dat we toch zullen terugbetalen via Algemene Middelen, naar een put die wij niet mee veroorzaakt hebben.”

Actiegroep Hart voor Zwijndrecht in actie tegen de geplande fusie met Kruibeke en Beveren

Is het ook een emotionele zaak? Zijn jullie gehecht aan Zwijndrecht zoals het nu is?

“Een emotionele zaak, maar wel met praktische gevolgen. In een grote gemeente groeit de vervreemding. Je bent niet meer dan een nummer voor de gemeentelijke administratie. Een kleine gemeente heeft veel voordelen. Je wil toch in je eigen dorp kunnen trouwen, bijvoorbeeld?”

“Beveren is nu al een van de grootste gemeentes van Vlaanderen. Schaalvergroting is verschraling. Vandaag heb je in Zwijndrecht persoonlijk contact met de plaatselijke politici. Er is dan ook een grote politieke diversiteit in onze gemeente. Wij vrezen dat het na een fusie allemaal verder van ons af zal staan.”

Op donderdag waren jullie aanwezig bij de gemeenteraad om nog eens te vragen dat de fusie herbekeken wordt.

“Ja, maar hoe frustrerend is dat! Je mag als burger wel een vraag stellen aan de gemeenteraad, maar die zijn niet verplicht om je te antwoorden. Ze zwijgen dus gewoon, of ze praten naast de kwestie. Je zou toch minstens hopen dat de wisselmeerderheid die voor de fusie is, helder kan uitleggen wat daar de voordelen van zijn?”

“Fusie is slecht voorbereid”

Advocate Lies Michielsen van Progres Lawyers Network verdedigt de 540 mensen die een klacht ingediend hebben. “Er lopen wel vaker procedures bij het Agentschap Binnenlands Bestuur, maar zo’n grote groep klagers is echt wel uitzonderlijk”, zegt zij.

“Het Agentschap Binnenlands Bestuur heeft de bevoegdheid om beslissingen van een gemeenteraad terug te draaien. Hier vragen we dat, omdat er niet zorgvuldig en redelijk gehandeld is. Er zijn 6.602 mensen gaan stemmen in de volksraadpleging. Daarvan stemde 80 procent tegen de fusie. Nadien heeft de wisselmeerderheid gewoon de oude argumenten voor een fusie herhaald, en is er geen antwoord gekomen op de bezorgdheden van de burgers.”

“De fusie is slecht voorbereid, en wij voorzien problemen met de veiligheid. Een groot deel van de Haven van Antwerpen ligt op het grondgebied van Zwijndrecht. De gemeente telt maar liefst 14 Seveso-bedrijven, dat zijn de bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, met de grootste risico’s op milieurampen. De havenautoriteit van Antwerpen heeft al aangegeven dat ze de veiligheid niet langer kunnen garanderen als die bedrijven plots in Oost-Vlaanderen komen te liggen.”

Zwijndrecht is ook de gemeente van 3M, het bedrijf dat jarenlang gevaarlijke PFAS-stoffen produceerde.

“Klopt. Er is een saneringsverbond tussen de gemeente en de provincie Antwerpen, samen met de actiegroepen. Als je nu van provincie verandert, gaat er belangrijke kennis verloren.”

“Volgens mij is de fusie ook een ideologische kwestie. Het klopt dat Zwijndrecht een lage gemeentebelasting heeft, en een goede service biedt aan de inwoners. Dat komt omdat de gemeente erin slaagt om hogere belastingen te heffen op de vestigingen van multinationals in de gemeente.”

“Er is een bestuurskrachtmeting gedaan, een wetenschappelijk onderzoek naar de mogelijkheden die Zwijndrecht heeft om beleid te voeren. Daaruit blijkt dat de gemeente leefbaar en bestuurbaar is, ook als ze niet zou fusioneren met de buurgemeenten.”