In het commentaar bij de foto’s meldde VRT NWS dat ‘Tienduizenden Joden toen al naar concentratiekampen werd gestuurd’ en dat ‘De Kristallnacht wordt beschouwd als het echte begin van de Holocaust…’. Dit is manifest onjuist. Twee dagen later bleek het VRT-bericht, dat ondanks mijn bericht naar hen niet aangepast werd, het meest gelezen artikel op die website.

De Reichskristallnacht kwam er nadat de beschaafde wereld in juni 1938 op de conferentie van Evian had besloten géén asiel te verlenen aan nog meer joden uit Duitsland en Oostenrijk.

De anti-joodse gewelddaden in Duitsland begonnen op 7 november 1938, de dag dat Herschel Grynszpan in Parijs de derde secretaris van de Duitse ambassade Ernst vom Rath neerschoot. De in Duitsland geboren dader, een jood van Poolse herkomst, wou eigenlijk de Duitse ambassadeur doodschieten als ‘vergelding’ voor het feit dat nazi-Duitsland duizenden joden van Poolse afkomst uitzette richting Polen. Maar ook Polen wilde ze niet. Vele tienduizenden joden zaten tot augustus 1939 in erbarmelijke omstandigheden in een niemandsland tussen beide landen (in september begon de Tweede Wereldoorlog). Onder deze joden zaten ook familieleden van de jonge Grynszpan. De nazi’s grepen het overlijden van Vom Rath op 9 november aan voor de novemberpogrom.

Deze Reichskristallnacht was geenszins het begin van de jodenuitroeiing. De twintig tot dertigduizend joden die toen in de concentratiekampen werden opgesloten, kwamen zo goed als allen binnen het jaar vrij en sommigen konden alsnog emigreren (joden die een toevluchtsoord vonden en bezittingen achterlieten konden tot oktober 1941 het Derde Rijk ontvluchten). Eind 1938 wilden de nazi’s de joden niet uitroeien, ze wilden ze kwijt. De Endlösung (Shoah, jodenmoord) begon midden 1941 met de inval in de Sovjet-Unie, meer dan acht jaar na het aan de macht komen van de nazi’s.

Met de Reichskristallnacht kwamen joden voor het eerst in hun kwaliteit van jood in concentratiekampen. Die waren vanaf het aan de macht komen van de nazi’s (maart 1933) overbevolkt door politieke tegenstanders van het nationaalsocialisme, communisten, sociaaldemocraten. De tijdelijke opsluiting van vele duizenden joden na Kristallnacht was een laatste drukkingsmiddel om het buitenland te dwingen joden op te nemen.

Vandaag, 22 november, heb ik nog geen enkele reactie gekregen van de VRT. Op 14 november corrigeerde Yad Vashem haar eerder bericht over de nooit eerder geziene foto’s van de Kristalnacht. De foto’s, schrijven ze, waren al eerder gepubliceerd in een boek en een documentaire.

De VRT maakte geen correctie op haar bericht. Op 19 november schreef ik hierover de ombudsdienst van de VRT aan, maar tot op heden mocht ik niet de minste reactie ontvangen, zelfs geen automatische ontvangstbevestiging.

Een tiental dagen geleden stuurde ik ook een opiniestuk naar De Morgen waarin ik enkele onjuistheden in een artikel over een foto van de ‘enige zwarte in Dachau’ (eigenlijk een halfbloed) probeerde recht te zetten. Ook hierop kwam geen minste reactie.