La Coupe du Monde de la Honte is een voorstelling van het Brusselse sociaal-artistieke dansgezelschap Transe-en-Danse, dat al twintig jaar professionele artistieke creaties maakt met interculturele casts en thema’s.

Eind 2021 ging de productie in première in Brussel, en nadat ze uitzonderlijk in Vlaanderen speelde in mei in Gent, zetten ze hun reis in Vlaanderen verder. Op 1 en 2 juli speelt ze in Antwerpen, bij Sering vzw.

De voorstelling kwam er op initiatief van Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie klopte afgelopen zomer bij Transe-en-Danse aan met de vraag om een creatie te maken rond de ellendige werkomstandigheden van arbeidsmigranten in Qatar, in aanloop naar het WK Voetbal eind dit jaar.

Foto: De Wereldbeker van de Schaamte

Op dat moment waren in Brussel nog 475 ongedocumenteerde medeburgers in hongerstaking om hun recht op degelijke arbeidsomstandigheden op te eisen. Zij vroegen een administratieve regularisatie die een einde zou maken aan de uitbuiting waarvan ze in België het slachtoffer zijn.

Sommigen van hen staan nu mee op het podium, om de strijd van mensen zonder papieren in België extra zichtbaar te maken. Zij brengen in La Coupe du Monde de la Honte geen directe getuigenissen, maar spelen de Wereldbeker van Schaamte, een voetbalwedstrijd waarin finalisten Qatar en België het tegen elkaar opnemen.

Uiteindelijk mag het publiek bepalen wie de beker verdient: wie zich dus het diepste moet schamen voor het schenden van mensenrechten.

Waarom willen jullie dit maken?

Omar: “We zijn enorm moe, mentaal en fysiek. We hebben enorm uitputtende momenten meegemaakt. Jammer genoeg zijn de dingen die zo vaak gebeuren, dingen die niet makkelijk zijn. We willen geen grote dingen, dat zeg ik altijd.”

“We willen een normaal leven, zoals andere mensen. En we willen normaal werken. We vragen geen grote dingen. We willen gewoon werken, reizen, zoals de anderen. En omdat ik moe ben wil ik er niet te veel over praten.”

Foto: De Wereldbeker van de Schaamte

Hamid: “We hebben dit theater gemaakt omdat theater een vorm is van strijd. Na verschillende manifestaties en bezettingen, na 60 dagen hongerstaking, en 3 dagen dorststaking, is het theater, voor ons, een vorm van strijd, om de boodschap verder te verspreiden.”

“Aangezien het een sterk theaterstuk is, die de realiteit van de mensen die zonder papieren in België leven weerspiegelt, hopen we dat het iets kan veranderen. Leven zonder papieren is moeilijk, het is een moeilijke tijd, het is afzien, het is fout behandeld worden. Het is een enorm moeilijke situatie om in te leven.”

“De overheid heeft ons verraden bij het opschorten van de hongerstaking. Het is alsof we de hongerstaking enkel hebben gedaan zodat ze ons een bevel om het grondgebied te verlaten konden geven.”

“Veel mensen kregen negatieve antwoorden, ook oude vrouwen met kinderen kregen een negatief antwoord. Rachid, die ook in het theaterstuk speelt, is vader van twee kinderen die hier naar school gaan, hij heeft een jobaanbieding en zijn vrouw is in België geboren en toch krijgt hij een negatief antwoord. Zijn kinderen vragen heel de tijd wanneer ze naar Marokko kunnen reizen.”

“De wet hier in België is niet duidelijk, en dat willen wij veranderen, wij, mensen van de USPR (l’Union des Sans-Papiers Pour la Régularisation), vragen duidelijke en permanente criteria, vastgelegd in de wet, en een onafhankelijke commissie die de dossiers behandelt. Maar de overheid blijft dit voorstel weigeren. We zijn ons vertrouwen in de overheid kwijt door hun verraad.”

Foto: De Wereldbeker van de Schaamte

“We werken hier, we lijden hier, ik ben hier 5 jaar en de meesten van ons zijn hier al veel langer; sommigen zijn hier meer dan 36 jaar, meer dan 15 jaar, 25 jaar… en ook zij hebben een negatief antwoord gekregen.”

“Het is een moeilijke situatie om in te leven, maar we werken, we betalen onze huur, we kopen voeding… we draaien mee in de economie van België, maar niemand ziet dat.”

“We zijn levende mensen, we zijn mensen zoals iedereen, we hebben families, broers, zussen, die op ons wachten. Het is lang geleden dat we hebben gereisd om hen te kunnen zien. We willen vrij zijn.”

“We willen gewoon papieren om legaal te kunnen werken. Want iedereen profiteert van ons. De enige oplossing om dit lijden en deze uitbuiting te stoppen is regularisatie van alle mensen die zonder papieren leven.”

De toneelvoorstelling Wereldbeker van Schaamte gaat door in Sering, Groeningerplein 2, 2140 Borgerhout op 1 en 2 juli 2022. Je kan je nog inschrijven voor de voorstelling van zaterdag 2 juli.

Meer informatie over La Coupe du Monde de la Honte vind je in dit RTBF- interview (Franstalig):