protest Kazachstan 2022
Foto: Esetok, Wikimedia
Saïd Bouamama

Wat is er juist aan de hand in Kazachstan?

Wat begon als vreedzaam volksprotest tegen duurdere gasprijzen draaide al gauw uit op gewelddadig verzet door groepen met een geopolitieke agenda. Dit aspect wordt volledig verzwegen door de Westerse media.

vrijdag 14 januari 2022 13:45
Spread the love

 

Een vreedzame volksopstand

De huidige opstand in Kazachstan begon op 2 januari met grootschalige massademonstraties in de olieregio aan de Kaspische Zee tegen de verdubbeling van de gasprijzen. Dit neoliberale regeringsbesluit betekent een aanzienlijk inkomensverlies voor de bevolking.

Bijna alle auto’s rijden op gas. De gasprijs is gestegen van 12 tot 24 cent per liter, terwijl het gemiddelde netto-inkomen van de gezinnen 205 euro bedraagt. Het is alsof de benzineprijs in België tot 3 euro per liter zou stijgen, zonder enige compensatie in de vorm van loonsverhogingen.

De bevolking kan de verarming niet langer verdragen en kwam in opstand.

Vorig jaar bedroeg de inflatie 8 procent. Levensmiddelen zijn 11 procent duurder geworden, terwijl de helft van de gezinsuitgaven aan levensmiddelen wordt besteed.

De recente stijging van de gasprijs is de laatste druppel. De bevolking kan de verarming niet langer verdragen en kwam in opstand. Volgens de Wereldbank is het aantal mensen dat in absolute armoede leeft, gestegen van 6 procent in 2016 tot 14 procent in 2020. Tegelijkertijd is er de enorme verrijking van een handvol miljonairs, met nauwe banden met Amerikaanse olie- en gasbedrijven en door de VS gerunde uraniummijnen.

Twintig procent van ‘s werelds uraniumreserves bevinden zich in Kazachstan. Het land is grootste uraniumproducent ter wereld. Chevron is het belangrijkste gasbedrijf van Kazachstan en Tony Blair was een van de bestbetaalde adviseurs van de vorige president Nazarbayev, die het land van 1990 tot 2015 regeerde. De miljardairs hadden toen 12 miljard dollar, nu is dat verdubbeld tot 24 miljard dollar.

Reeds in 2020 waren er grote protesten voor hogere lonen en een verhoging van de pensioenleeftijd. Honger heeft toen in het hele land mensen massaal de straat op gedreven.

Het land is grootste uraniumproducent ter wereld. Tony Blair was een van de bestbetaalde adviseurs van de vorige president Nazarbayev

In de nacht van 3 op 4 januari van dit jaar begon de staking in de olie-industrie en werd onmiddellijk gevolgd door een algemene staking in de mijnen. De eerste eisen waren: verlaging van de benzine- en voedselprijzen. Onder invloed van de stakingscomités werden bredere eisen gesteld: verhoging van de lonen, verlaging van de pensioengerechtigde leeftijd, invoering van prijscontroles, enz.

In het begin was de beweging vreedzaam: stakingen, blokkades van autowegen en spoorwegen, en demonstraties in grote steden. Het was niet de eerste keer dat een volksopstand van deze omvang plaatsvond; in 2011 en 2016 was dat al gebeurd met ongeveer dezelfde eisen. Elke keer werd de beweging hard onderdrukt. Deze keer deed de regering hetzelfde.

Volgens officiële cijfers kwamen een dozijn mensen om en zijn honderden gewond geraakt. De druk van de beweging dwong de regering de prijsverhoging terug te draaien en een prijsplafond in te stellen. De president stemde ermee in de regering te ontbinden en onderhandelingen te beginnen over de “gerechtvaardigde eisen van de demonstranten”. Na deze verklaring stopte de massabeweging in vele steden van het land.

De poging om de opstand te gebruiken voor een regimewissel

De westerse media benadrukken dat dit een volksbeweging is, maar zij verdoezelen andere feiten. Zodra de protesten begonnen, verschenen op lokale websites oproepen om openbare gebouwen te bestormen. De makers van de websites eisten het aftreden van de regering en het verbreken van het bondgenootschap met Rusland en de economische samenwerking tussen Rusland, Wit-Rusland, Kirgizstan, Kazachstan, Armenië en Tadzjikistan.

Reeds op 5 januari doken goed georganiseerde bendes op in de hoofdstad en bestormden officiële gebouwen, waaronder het presidentieel paleis. De bendes bezetten het vliegveld. Ze stalen wapens en gebruikten die in gevechten met de veiligheidstroepen. Hier hebben we dus, zoals in andere gevallen, te maken met een dubbele realiteit: een gerechtvaardigd volksprotest, en het gebruik van dit volksprotest voor strategische geopolitieke doeleinden.

We hebben hier te maken met een dubbele realiteit: een gerechtvaardigd volksprotest, en het gebruik van dit volksprotest voor strategische geopolitieke doeleinden.

Hoewel de regering vrij spel geeft aan Amerikaanse multinationals en goede betrekkingen onderhoudt met bijna alle grote westerse hoofdsteden, ondanks de jaarlijkse gezamenlijke NAVO-manoeuvres, ondanks het verbod op de Communistische Partij van Kazachstan en onafhankelijke vakbonden in 2015, en ondanks het smoren van protestbewegingen in het verleden, vinden de VS en de NAVO-landen dat de regering van Kazachstan niet ver genoeg gaat in haar toegevingen.

Ondanks de goede betrekkingen met het Westen wil Kazachstan vanwege zijn geografische ligging nog steeds goede betrekkingen met Rusland onderhouden. Kazachstan weigert uit de Euraziatische Economische Unie (EEU) te stappen en de Organisatie van het Collectief Veiligheidsverdrag (CSTO) met Rusland op te blazen. Sinds 2013 neemt Kazachstan deel aan het Chinese zijderoute-project.

Kortom, de nationale burgerij wil voordeel halen uit het onderhouden van goede betrekkingen met zowel de VS als met Rusland en China. Dit druist natuurlijk in tegen het nieuwe Koude-Oorlogsbeleid van de VS, dat Azië in het centrum van zijn bezorgdheid plaatst.

De VS willen China verzwakken door het zijderoute-project en de samenwerking tussen Rusland en China te saboteren. De VS willen ook de macht van Rusland inperken. De Rand Corporation, opgericht in 1948, schreef in 2019: “Rivaliteit met Rusland is onvermijdelijk. Deze realiteit dwingt ons te bepalen waar in de wereld de Verenigde Staten een voordeel kunnen behalen.

De VS willen China verzwakken door het zijderoute-project en de samenwerking tussen Rusland en China te saboteren.

Wij zijn van plan om met vreedzame acties die de zwakke punten en angsten van Rusland kunnen aanpakken, economische en politieke druk op het land uit te oefenen. Onze eerste bedoeling is niet om agressie te plegen of het land te verzwakken (hoewel het daartoe wel kan leiden). Onze activiteit is de tegenstander uit zijn evenwicht te brengen op plaatsen waar de Verenigde Staten in een voordelige positie verkeren, zodat de Russische regering politiek en economisch verzwakt en haar internationale prestige verliest.”

Via National Endowment for Democracy (NED) financieren de VS ongeveer 20 burgerinitiatieven. Elk van hen krijgt ongeveer 50.000 dollar per jaar. De NED is in 1983 opgericht door president Reagan en wordt nog steeds geleid door voormalige CIA-officieren. Een van hen vertelde de Washington Post: “Veel van wat de NED vandaag de dag doet, deed de CIA vroeger zelf”.

Dit is het beleid van de ‘soft power’: het organiseren en financieren van mobiliseerbare krachten om onrust te stoken en volksbewegingen te gebruiken om ‘vijandige’ regeringen ten val te brengen.

De media verdraaien de feiten

Het is nog te vroeg om een volledige analyse te maken van wat er in Kazachstan gebeurt en om de doelstellingen te kennen van de verschillende groepen van de volksbewegingen. Maar het is wel duidelijk dat het de bedoeling is om de regering van Kazachstan te dwingen haar betrekkingen met China en Rusland te beëindigen of de huidige regering te vervangen door een meer volgzame clan. Deze groepen proberen de rebellie van de rechtschapen mensen te sturen in de richting van een opstand met de bovengenoemde doelen.

De internationale media zwijgen over deze pogingen van de VS om de volksbeweging te instrumentaliseren.

De internationale media zwijgen over deze pogingen van de VS om de volksbeweging te instrumentaliseren. Informatie verschaffen zonder de context te schetsen verdraait de realiteit van Kazachstan.

 

Dit is de vertaling door Frans De Maegd van een videoboodschap verschenen op Investig’action op 10 januari 2022.

 

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!