Checkpoint tegen pijpleiding Canada
Wet’suwet’en-natie, één van de Inheemse naties die al sinds het begin der tijden in Canada leven. Zij verzetten zich tegen de de Coastal GasLink gaspijplijn omdat die hun heilige rivier Wedzin Kwa, en alles wat op dat water rekent om te leven, bedreigt. Raid tegen ongewapende mensen aan een checkpoint. Foto: screenshot
Analyse -

All Out for Wedzin Kwa! Inheemse bevolking in de frontlinie tegen klimaatopwarming

Op de voorbije klimaattop in Glasgow deed president Trudeau van Canada ronkende beloftes. Zijn goedkope woorden staan echter in schril contrast met wat hij in eigen land uitricht. Daar blijft hij zweren bij fossiele brandstof en worden Inheemse mensen die zich daartegen verzetten brutaal aangepakt.

dinsdag 30 november 2021 15:12
Spread the love

Honden en sluipschutters

Ondanks het drama van de overstromingen die de Canadese provincie British Columbia (BC) recent meemaakte en ondanks de grote beloftes op de COP26, blijft de overheid van BC inzetten op het beschermen van het privébedrijf TC Energy bij hun Coastal GasLink pijplijnproject. De pijplijn zou Liquified Natural Gas (LNG, oftewel vloeibaar aardgas) doorheen het land van de Inheemse natie Wet’suwet’en leiden.

Laat u niet bedriegen door de naam, LNG is niet goed voor de natuur. Het is schaliegas, gewonnen via zwaar milieubelastende fracking.[1] Om de bouw van deze ecologisch rampzalige pijplijn te verzekeren, zette de BC-overheid de voorbije jaren al meerdere malen gemilitariseerde politie in tegen Wet’suwet’en land- en waterbeschermers.

Ondanks de grote beloftes op de COP26 blijft Canada inzetten op het beschermen van het privébedrijf TC Energy voor een pijplijnproject.

Op 18 en 19 november 2021, vielen ze de Wet’suwet’en land- en waterbeschermers opnieuw aan op twee verschillende plekken. De Canadese politie (RCMP) gebruikte honden en sluipschutters tegen ongewapende Inheemsen op hun eigen land.

Deze Inheemse mensen zijn geen ‘activisten’ maar Inheemse mensen die volgens hun traditionele wetten hun gronden en waters moeten beschermen, ten behoeve van de toekomstige generaties en alles wat leeft.

De RCMP arresteerde in deze twee acties in totaal 32 mensen, waaronder ook stamoudsten. En dat te midden van een klimaatcatastrofe: op datzelfde moment was de noodtoestand afgekondigd omwille van de extreme overstromingen in BC. De RCMP schond in haar actie ook internationale conventies door het arresteren van journalisten en waarnemers.

De overheid zette de voorbije jaren al meerdere malen gemilitariseerde politie in tegen Wet’suwet’en land- en waterbeschermers.

 

Verzetskampen en checkpoints

Het verzet tegen Coastal GasLink begon al in 2011, wanneer het eerste verzetskamp opgesteld werd door Wet’suwet’en mensen, op Wet’suwet’en land. De Wet’suwet’en zijn één van de Inheemse naties die hier al sinds het begin der tijden leven. Zij zorgen voor al wat leeft in de ongerepte natuur van die gebieden, die omringd zijn door de Canadese provincie British Columbia.

De traditionele Wet’suwet’en natie die nog op hun traditionele landen wonen zijn georganiseerd in vijf clans: Gilseyhu (Grote Kikker), Laksilyu (Kleine Kikker), Gitdumden (Wolf/Beer), Laksamshu (Wilgenroosje), Tsayu (Bever clan). Deze clans zijn dan weer onderverdeeld in verschillende huisgroepen die allemaal verantwoordelijk zijn voor een stuk van het grote Wet’suwet’en gebied (Zie kaart).

Er zijn nu verschillende checkpoints opgesteld door verschillende clans om de toegang tot de verschillende gebieden te controleren.

Er zijn nu, in het gevecht tegen de pijplijn, verschillende ‘checkpoints’ opgesteld door verschillende clans (of huizen binnen clans) om de toegang tot de verschillende gebieden te controleren.

Koloniale wet

De Wet’suwet’en hebben tijdens de originele kolonisatie van Canada en ook daarna hun gebieden nooit opgegeven aan de Canadese kolonisators. In tegenstelling tot andere regio’s zijn er nooit internationale verdragen getekend of oorlogen verloren. Desondanks claimt Canada jurisdictie over deze terreinen. Maar de Wet’suwet’en leven gewoon nog steeds volgens hun eigen traditionele, eeuwenoude wetten en verzetten zich dus ook tegen verdere kolonisatie door Canada.

Om te begrijpen wat er precies aan de hand is en om de pogingen tot propaganda van de BC-overheid te kunnen weerleggen, moeten we eerst begrijpen hoe Wet’suwet’en jurisdictie op hun land geregeld is.

Coastal GasLink kreeg enkel de goedkeuring van de Wet’suwet’en Indian Act ‘band councils’ (stamraden), maar niet van de traditionele, erfelijke leiding. Deze band councils worden verkozen volgens regels vastgelegd in de Canadese ‘Indian Act’, een koloniale wet die o.a. vastlegt wie wel en niet als Inheems erkend wordt en wat die wel en niet mogen doen.

De Wet’suwet’en leven nog steeds volgens hun eigen traditionele, eeuwenoude wetten en verzetten zich dus ook tegen verdere kolonisatie door Canada.

Die wet is een koloniale, racistische, genocidale wet, die probeert op een ‘legale’ wijze Inheemse mensen te doen verdwijnen na verloop van tijd. De Indian Act band councils hebben enkel jurisdictie over de reservaten. Die reservaten zijn slechts kleine gebiedjes.

Daarnaast zijn er de traditionele Wet’suwet’en gronden waar zij al sinds het begin der tijden leven en die nooit aan Canada zijn overgedragen, noch via verdragen, noch op andere manieren. De helft van het Coastal GasLink project zou doorheen deze terreinen moeten gaan, waar de Wet’suwet’en dus geen toestemming voor geven.

In tegenstelling tot de juridische macht die de BC-overheid zichzelf onterecht aanmeet over alle Wet’suwet’en gronden, is de soevereiniteit van de traditionele leiding van de Wet’suwet’en over hun (niet-reservaat) gronden erkend door het Grondwettelijk Hof van Canada in de Delgamuukw-Gisdaywa rechtszaak van 1997.

In deze zaak concludeerde het Grondwettelijk Hof van Canada dat de Wet’suwet’en (en hun buren de Gitxsan) op geen enkel moment in de geschiedenis hun soevereiniteit over hun 55.000 km2 groot terrein hebben opgegeven. Het Hof bevestigde daarbij de jurisdictie van de traditionele Wet’suwet’en en Gitxsan leiderschap over deze gebieden.

Blijvend verzet

De traditionele hoofden van de vijf Wet’suwet’en clans hebben elk bevestigd dat de Wet’suwet’en natie zich blijft verzetten tegen de Coastal GasLink gaspijplijn. Ze deden dat in een vergadering in de Bahtlats-hal volgens de traditionele Wet’suwet’en wetten. Alleen zij hebben de legale leiding over hun terreinen.

Zij verzetten zich tegen de pijplijn omdat die hun heilige rivier Wedzin Kwa, en alles wat op dat water rekent om te leven, bedreigt. Ze eisen een stop op het verder ontwikkelen van fossiele brandstoffen die de klimaatverandering in de hand werken en catastrofes als de recente overstromingen veroorzaken.

Ze eisen een stop op het verder ontwikkelen van fossiele brandstoffen die de klimaatverandering in de hand werken en catastrofes als de recente overstromingen veroorzaken.

Naast het immense ecologische probleem is er ook dat van geweld tegen Inheemse vrouwen. De traditionele Wet’suwet’en leiding weet dat er een direct verband is tussen het binnenbrengen van hoofdzakelijk mannelijke werkers op Inheemse terreinen en de crisis van vermoorde en vermiste Inheemse vrouwen. Dit probleem is bevestigd in een rapport van Amnesty International uit 2004.

Onwettelijk

De BC-overheid gaf Coastal GasLink de vergunningen om de pijplijn te ontwikkelen op Wet’suwet’en landen, hoewel ze dus geen wettelijke macht uitoefenen om dergelijke vergunningen uit te schrijven. Dat gaat in tegen het internationaal recht. Bovendien hebben ze rechterlijke bevelen gegeven om het bouwen van de pijplijn te verzekeren die Wet’suwet’en mensen de toegang tot hun eigen landen ontzeggen.

De Canadese overheid gaat in tegen het internationaal recht.

Ze oefenen hun koloniale macht ook uit door Coastal GasLink via de rechtbank gelijk te geven over het feit dat de op 18 en 19 november gearresteerde Wet’suwet’en land- en waterbeschermers de toegang tot hun gronden, waar zij en hun familie wonen, terug zullen krijgen als ze kunnen ‘bewijzen’ volgens de koloniale wetten dat ze wel echt Wet’suwet’en zijn.

Dat komt uiteraard niet overeen met de manier waarop de Wet’suwet’en zelf hun identiteit bepalen. Eén van de twee vrouwen waarvan ze dit eisen, is Jocelyn Alec, de dochter van traditioneel clanleider Dinï Ze’ Woos. Ook dit druist helemaal in tegen de soevereiniteit van de Wet’suwet’en.

Verzet en solidariteit is dringend nodig

De koloniale agressie van de BC-overheid wordt voorlopig genegeerd en dus stilzwijgend gesteund door de federale Canadese overheid. Er is gelukkig ook veel verzet. Want eerste minister Justin Trudeau valt nog maar eens door de mand. Op de COP26 beweerde hij dat Canada een leidende rol zou spelen tegen de klimaatverandering. En terwijl hij de mond vol heeft over ‘Reconciliation’ en het zogenaamd prioriteren van de Inheemse volkeren, blinkt hij opnieuw uit in gebrek aan respect voor Inheemse soevereiniteit.

De buren van de Wet’suwet’en, de Gitxsan, hebben al meerdere solidariteitsacties gedaan. Recentelijk hebben ze een treinspoor geblokkeerd in New Hazelton in solidariteit met Wet’suwet’en. Bij deze actie werden ze geconfronteerd met zwaar gemilitariseerde politie en sluipschutters. De ongewapende Gitxsan hadden enkel marshmallows.

De Canadese president blinkt opnieuw uit in gebrek aan respect voor Inheemse soevereiniteit.

Ook Six Nations, in het Oosten van wat we op dit moment Canada noemen, deden solidariteitsacties. De steun komt zowel van binnen Canada (van de Haida en Heiltsuk naties, en demonstranten in Burnaby, Toronto, Winnipeg, Vancouver, Montreal, Victoria en meer) als internationaal. Er was bijvoorbeeld een actie in Londen op vrijdag 26 november. Een open brief van internationale academici is al door meer dan duizend mensen ondertekend. Organisaties zoals Amnesty International hebben open brieven geschreven en er circuleren heel veel solidariteitsstatements op sociale media.

Wat kan je zelf doen?

Onder de hashtags #AllOutForWedzinKwa en #WetsuwetenStrong kan je meer info en solidariteit vinden. Als je zelf een online statement wil maken, tag dan de Wet’suwet’en sociale media. Op Twitter is dit bijvoorbeeld @Gidimten, @Likhtsamisyu, @UnistotenCamp. Op instagram kan je o.a. @yintah_access volgen, op Facebook @WetsuwetenStrong, op TikTok @GidimtenCheckpoint. Op de website van de Wet’suwet’en kan je meer leren over hoe hun traditioneel overheidssysteem werkt.

Je kan ook de film Invasion bekijken, gemaakt onder leiding van de Unist’ot’en huisgroep. Dit is een film van 18 minuten die reeds in 2019 werd gemaakt en die uitlegt waarom en hoe Unist’ot’en, Gidimt’en en de hele Wet’suwet’en natie zich verzetten tegen Coastal GasLink en de Canadese overheid.

Op yintahaccess.com (yintah is de Wet’suwet’en term voor hun gebieden) vind je meer info over de acties tegen Coastal GasLink, over de gemilitariseerde politieacties tegen land- en waterbeschermers, en misschien wel het belangrijkst: hoe je hen financieel of op andere manieren kan steunen.

Solidariteit is belangrijk, want deze strijd is ook relevant voor ons hier in Europa.

Financiële steun om de gearresteerde land- en waterbeschermers vrij te krijgen is misschien wel de belangrijkste manier om hen op dit moment te steunen. Dit samen met het onder druk zetten van de koloniale overheid van BC en Canada om de gearresteerde land- en waterbeschermers in vrijheid te stellen, het Coastal GasLink project te annuleren en de soevereiniteit van de Wet’suwet’en te respecteren.

‘All Out for Wedzin Kwa, Wet’suwet’en Strong!’ Solidariteit is belangrijk, want deze strijd is ook relevant voor ons hier in Europa. Pijplijnen zoals Coastal GasLink zorgen namelijk mee voor de klimaatverandering die ook bij ons zo lelijk huishoudt. Het is in ons eigen belang om Inheemse soevereiniteit te steunen, aangezien zij het best weten hoe voor hun gebieden te zorgen en zij zodoende in de frontlinie van het antikapitalistisch verzet tegen de klimaatverandering strijden.

 

Laura M. De Vos doceert Inheemse Studies en American Studies aan de Radboud Universiteit van Nijmegen. Ze presenteerde ook De Afschaffing, een reeks podcasts op dewereldmorgen.be over politiegeweld en het gevangeniswezen.

Een kortere versie van dit artikel verschijnt in NANAI Notes, het magazine van www.NANAI.nl

Note:

[1] Fracking, ook wel fraccing of hydraulic fracturing (letterlijk: hydraulisch kraken), is een methode om onder andere schaliegas en schalieolie uit de diepe ondergrond vrij te maken, door millimetergrote scheurtjes te creëren in het brongesteente waar het gas in opgesloten zit. Dit gebeurt door water, zand en chemicaliën onder hoge druk (400 tot 1000 bar) in een boorput te pompen en kleine explosies te veroorzaken. Bron: Wikipedia.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!