1500 miljard euro. Dat is hoeveel de Europese Centrale Bank (ECB) sinds het begin van de pandemie beschikbaar maakte om de banken overeind te houden. Een groot deel van dat geld vloeit naar steenkool-, olie- en gasbedrijven en andere grote vervuilers doordat de ECB de leningen van deze bedrijven opkoopt. Ook de Nationale Bank, de Belgische tak van de ECB, pompte heel wat van dit geld in fossiele brandstoffen. Zo is meer dan de helft van de opgekochte leningen afkomstig van vervuilende bedrijven zoals Shell en ENI. “Zo tuimelen we van de ene ramp in de andere. Door de economische gevolgen van corona ondoordacht aan te pakken, maken centrale banken de klimaatramp nog erger”, aldus Frank Vanaerschot van FairFin.
Ons eigen land wordt binnen het bestuur van de ECB vertegenwoordigd door Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB). De voorbije maanden toonde hij zich een uitgesproken tegenstander van het opnemen van een strategie rond klimaat in het mandaat van de ECB. Andere lidstaten en directieleden van de ECB zijn hier nochtans voorstander van.
De immense nooduitgaven van de Centrale Bank verzachten de eerste schok van de pandemie, maar duwen ons tegelijk verder richting klimaatchaos. De gevolgen hiervan zijn al langer duidelijk, maar kwamen deze zomer bij ons extra verwoestend tot uiting tijdens de overstromingen, die een enorme ravage met zich meebrachten en heel wat mensenleven kostten. “Onderzoek wijst uit dat de klimaatverandering meer extreme neerslag veroorzaakt, ook bij ons. Door een autowrak uit het overstromingsgebied voor de deur van de NBB te plaatsen, wijzen we op de gevolgen van een beleid dat geen rekening houdt met klimaat. De klimaatopwarming van vandaag is het gevolg van investeringen in fossiele brandstoffen enkele decennia geleden. Geld dat vandaag naar fossiel stroomt leidt tot nog ergere klimaatrampen in de toekomst”, benadrukt Vanaerschot.
Foto: Stefaan Van Parys – FairFin vzw
De pandemie is verwoestend, maar het herstel ervan is een ongekende kans om blijvende, betekenisvolle verandering teweeg te brengen voor mensen en de planeet. “De duizenden miljarden van centrale banken kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een eerlijke klimaattransitie. Zo slaan we twee vliegen in één klap: een economische relance organiseren door volop in te zetten op investeringen in de klimaattransitie. We nodigen Mr. Wunsch, gouverneur van de NBB, uit om die kans te grijpen en zijn verzet tegen de klimaattransitie staken. De tijd voor excuses en vertragingsmanoeuvres is voorbij”, aldus Vanaerschot.
FairFin en Positive Money roepen de NBB en haar gouverneur op om het geweer van schouder te wisselen, en binnen de ECB werk te maken van een ambitieus klimaatbeleid met duidelijke criteria en doelstellingen. De komende maanden voeren ze aan de hand van een petitie de druk op de Nationale Bank verder op.
Deze actie maakt deel uit van een internationale actiedag in 26 landen rond de verantwoordelijkheid van de financiële sector bij de klimaatcrisis, onder de naam Defund Climate Chaos. De Nationale Bank wordt bovendien voor de Belgische rechter gedaagd door milieuorganisatie ClientEarth. Ze argumenteren dat het opkopen van bedrijfsobligaties zonder rekening te houden met klimaat strijdig is met de milieuwetgeving.
