Foto: Paul Rusesabagina met Don Cheadle, hoofdacteur van Hotel Rwanda. Foto: Screenshot YouTube
Interview - Marlène Izere, marlytbn,

“Dit is geen billijk proces tegen Paul Rusesabagina maar politiek theater”

Op 26 januari 2021 begint in Kigali, hoofdstad van Rwanda, het proces tegen Paul Rusesabagina, voormalige manager van Hôtel des 1000 collines, ofwel het hotel van de film 'Hôtel Rwanda'. Eind augustus 2020 stapte hij na een meeting in Dubai nietsvermoedend in het vliegtuig naar Burundi voor een conferentie. Tot zijn grote verbazing landde hij in Rwanda, waar hij prompt werd gearresteerd door de lokale overheid. Zijn advocaten en zijn familie beschuldigen de Rwandese regering van ontvoering.

maandag 25 januari 2021 15:37
Spread the love

 

Paul Rusesabagina, voormalig manager van Hôtel des 1000 collines, is vooral bekend van de film Hôtel Rwanda, die het verhaal vertelt van zijn heldhaftige reddingsactie tijdens de genocide tegen de Tutsi’s in 1994.

Hij kreeg later asiel in ons land en werd vervolgens Belg. Het succes van de film Hôtel Rwanda bezorgde hem internationale bekendheid en tot aan zijn arrestatie reisde hij de wereld rond om lezingen te geven.

De film Hotel Rwanda nam het regime in Kigali stevig op de korrel. Vrijwel meteen nadat hij in roulatie kwam, richtte de Rwandese president Paul Kagame zijn pijlen op Paul Rusesabagina.

Op 26 januari moet de redder van meer dan 1.200 mensen tijdens de Rwandese genocide terechtstaan voor terrorisme en moord. Hij wordt beschuldigd van meerdere strafbare feiten, waaronder de financiering van een groep rebellen die in 2018 2 terroristische aanvallen op Rwanda zou hebben uitgevoerd.

Politieke ambities

De Mouvement Rwandais pour le Changement Démocratique (MRCD – Rwandese Beweging voor Democratische Verandering) is een coalitie van politieke partijen van Rwandezen in ballingschap en werkt met een roterend voorzitterschap. In 2018 viel die eer Rusesabagina te beurt.

Deze coalitie wil alle politieke partijen van buiten Rwanda samenbrengen om de democratie in hun land te bevorderen. Een van die partijen, de Conseil national pour la renaissance et la démocratie (CRND – Nationale Raad voor Wedergeboorte en Democratie), heeft een gewapende vleugel: het Front pour la Libération Nationale (FLN – Nationaal Bevrijdingsfront), dat nu de hoofdbeschuldigde is in dit proces.

Voor president Kagame ligt de verantwoordelijkheid van het Front onmiskenbaar vast. Paul Rusesabagina wordt dus aangeklaagd voor terrorisme in zijn hoedanigheid van MRCD-voorzitter.

Volgens zijn (adoptie)dochter Carine Kanimba zou het echter gaan om uitgelokte operaties onder valse vlag en is de Rwandese regering zelf de aanstoker van de terroristische aanslagen van 2018.

“Onmiddellijk na deze aanvallen heeft het FLN zich ervan gedistantieerd. Het FLN is een militaire groep die zich verdedigt tegen agressies van de Rwandese regering in het oosten van Congo maar het zijn geen terroristen”, zegt Carine Kanimba.

De regering in Kigali probeert al jaren Paul Rusesabagina verschillende misdaden in de schoenen te schuiven. Ze is er echter nog altijd niet in geslaagd ook andere landen van te overtuigen om Paul uitgeleverd te krijgen. Geen enkel land heeft overigens toegegeven dat het heeft meegewerkt aan de arrestatie van Paul.

“De overheid van Dubaï heeft bevestigd dat er geen internationaal aanhoudingsmandaat tegen hem bestond en dat zij niets te maken had met zijn arrestatie”, zegt Carine Kanimba. “Ze heeft zich van Rwanda gedistantieerd.” Die uitspraak staat volgens haar haaks op de eerste verklaringen van de Rwandese overheid.

Voor Carine Kanimba staat de onschuld van haar vader buiten kijf.

Je advocaat heeft gezegd dat “de diplomatieke fluistergesprekken met België” moeten stoppen. Ook in je interview in De Standaard ben je niet mals voor ons land. Hoe zijn je relaties met België?

“Van in het begin hebben we veel geduld gehad met de Belgische overheid, want we hebben haar steun nodig. Maar met diplomatieke gesprekken alleen gaan we er niet komen. De Belgische regering is te weinig bereid om in actie te schieten om een van haar burgers te helpen.”

“Onze advocaat, meester Vincent Lurquin, klaagt dan ook de laksheid van de Belgische regering aan. Zelf had ik er geen enkel probleem mee om de leugens van de minister van Buitenlandse Zaken aan te klagen in het federaal parlement. Liegen tegen ons is één zaak, maar liegen tegen het parlement is toch een ander paar mouwen.”

“Ik wilde de parlementairen de kans geven om vragen te stellen aan buitenlandminister Sophie Wilmès want ik word altijd met hetzelfde kluitje in het riet gestuurd: “Mijnheer Rusesabagina heeft zijn geneesmiddelen gekregen, wij volgen de zaak op de voet.”

“Dat is echter niet waar. Ik wil dat refreintje stopzetten. Zijn rechten worden nu geschonden. Het is de taak van de minister van Buitenlandse Zaken om ervoor te zorgen dat hij zijn geneesmiddelen krijgt. Daar heeft hij recht op.”

Aanvankelijk wilde je dat je vader werd vrijgelaten nog vóór het proces kon van start gaan. Hoever sta je daar nu mee?

“Onze positie is niet veranderd: er zou geen proces mogen zijn want een proces kan niet beginnen met een ontvoering. Voor ons is dat gewoon theater én illegaal. Bovendien, als er al sprake zou zijn van een proces, zou het zeker niet mogen beginnen op 26 januari want dat zou niet rechtvaardig zijn.”

“Papa heeft nog altijd zijn akte van inbeschuldigingstelling niet mogen inkijken. Hij weet dus niet waarvan hij concreet beschuldigd wordt. Rwanda heeft hem tijdens de eerste drie maanden van zijn gevangenschap twee onbetrouwbare advocaten toegewezen. Hij heeft zijn zaak niet kunnen voorbereiden want die advocaten waren er niet om zijn belangen te verdedigen.”

“Ons advocatenteam heeft geprobeerd naar Rwanda te gaan maar ons verzoek werd afgewezen. Alleen een Rwandese advocaat, meester Gatera, kreeg toestemming, maar deze door ons gekozen advocaat heeft niet de tijd gekregen om de verdediging van papa voor te bereiden.”

“Er is veel tijd verloren gegaan. Door de coronacrisis heeft hij papa maar drie keer kunnen bezoeken. Papa krijgt zijn geneesmiddelen niet, vertrouwelijke documenten worden in beslag genomen, hij werd ontvoerd … Hoe kan hij ooit een rechtvaardig proces krijgen?”

“Dit is een complex dossier en de beschuldigingen zijn zeer ernstig. Met maar één advocaat kunnen we dit niet winnen. In het licht van al die tegenstrijdigheden en schendingen van de mensenrechten mag dit proces op 26 januari niet doorgaan. Als de jury uitstel weigert, zal dat voor ons het duidelijke bewijs zijn dat het hier niet om een rechtvaardig proces gaat maar om een spektakel.”

De Belgische pers heeft tot op heden maar weinig bericht over het proces. Hoe is De Standaard bij jou terechtgekomen?

“Na de persconferentie over de in België neergelegde klacht zijn er in Europa een dertigtal artikels verschenen over het proces. De journalist van De Standaard die mij contacteerde, had papa al geïnterviewd in 2004. Hij is papa blijven volgen toen hij in Brussel werkte als taxichauffeur.”

“Naar het schijnt, was hij niet op de hoogte van de zaak of misschien was het voor de media gewoon geen prioriteit. Ik hoop toch dat dit artikel meer journalisten zal aanzetten om erover te schrijven. Een oom van mij heeft wel de RBTF opgebeld en op de man af gevraagd waarom ze geen aandacht hadden voor de zaak van mijn vader.”

“Blijkbaar beschouwden zij het als een diplomatiek dossier en namen ze liever een afwachtende houding aan. Dus: ofwel kan het hun geen moer schelen ofwel hebben ze richtlijnen gekregen van de Belgische regering.”

Je vader woont in de VS. Krijg je daar meer steun?

“De VS bevindt zich in een overgangsfase en dat maakt het ingewikkeld. Toch krijgen we veel steun. Zo heeft (Democratisch) Congreslid Sean Patrick Maloney de regering van Paul Kagame rechtstreeks aangeschreven. Er wordt zowel diplomatiek als politiek druk uitgeoefend.”

Kan je iets meer zeggen over de klacht die je in België hebt ingediend tegen onbekenden?

“Wij hebben als slachtoffer van de ontvoering van mijn vader een klacht neergelegd tegen onbekenden opdat de politie zou onderzoeken wat er echt gebeurd is. Wij willen weten wie aan die ontvoering heeft meegewerkt.”

“Voor België stelt zich echter een probleem van jurisdictie: mijn vader werd ontvoerd vanuit Dubaï en niet vanuit België. De Griekse privé-onderneming GainJet Aviation leverde de privéjet voor deze ontvoering. België moet beslissen of deze luchtvaartmaatschappij al dan niet moet vervolgd worden.”

“Door deze jurisprudentiekwestie schuift de regering de zaak op de lange baan. Er zouden overigens nog anderen bij betrokken zijn, waaronder mogelijk personen met de Belgische nationaliteit. Mijn vader speelde ons de naam door van een Belgische pastor van Burundese afkomst. Ook naar die man willen wij een onderzoek openen.”

“Wij hebben ook in de VS een klacht ingediend tegen deze luchtvaartmaatschappij en bij het Gerechtshof van Oost-Afrika tegen de Rwandese staat voor ontvoering. We willen druk uitoefenen op verschillende vlakken zodat er een onderzoek komt en al de personen die meegewerkt hebben aan de kidnapping zich moeten verantwoorden voor het gerecht.”

“Wij beschikken over een groot advocatenteam. Ieder van hen heeft een bepaalde specialiteit en is dus op zijn of haar manier nuttig. Naast een Rwandese advocaat moesten we ook de hulp inroepen van andere buitenlandse advocaten die niet door het Rwandese regime kunnen bedreigd worden.”

Hoe verzamelen jullie de nodige financiële steun voor de verdediging van je vader?

“De mensen denken vaak dat wij over veel geld beschikken maar niets is minder waar. Het inkomen van papa is grotendeels te danken aan de mogelijkheden die de film hem heeft geboden, maar hij heeft uiteraard niet dezelfde uitstraling als de acteurs.”

“Op dit ogenblik putten we uit de eigen financiële middelen van de familie, maar we hebben veel meer nodig. Wij moeten het opnemen tegen een staat die onbeperkte financiële middelen heeft en bereid is die maximaal in te zetten om ons in het openbaar en op de sociale media aan te vallen.”

“Het Rwandese regime steekt voortdurend spaken in de wielen en bemoeilijkt het contact tussen mijn vader en zijn advocaten. Het stelt ook alles in het werk om de gezinnen van politieke tegenstanders financieel te ruïneren. Onze fondsenwerving dient om de druk op de ketel te houden.”

“Er drukt een zware last op onze schouders en wij doen wat nodig is om met onze zeer beperkte middelen de misdaden van Kagame aan het licht te brengen. Maar het is allemaal heel complex. Dat is de reden voor onze fondsenwerving: de verdediging van papa betalen en dit internationale gevecht winnen.”

 

“Ce n’est pas un procès équitable mais une pièce de théâtre werd vertaald door Marina Mommerency.

Wie de familie van Paul Rusesabagina wil steunen kan dat doen via Cagnotte Legal Aid.

 

Voor meer informatie zie:

https://www.facebook.com/FreePaulRusesabagina/

https://www.instagram.com/freerusesabagina/

FreeRusesabagina.com

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!