President Nicolás Maduro - hier nog als minister van buitenlandse zaken achter president Hugo Chávez in 2008. Foto: soberania.com
Opinie - Marco Terrugi, Desde Abajo,

Het aangekondigde einde van Juan Guaidó, ‘president’ van Venezuela

Op 5 januari 2019 erkenden de VS en de EU Juan Guaidó als 'interim-president’ van Venezuela. Hij bleek onbekwaam, onbetrouwbaar en corrupt. Slechts 50 landen (van de 195) volgden de VS. Twee jaar later geeft de EU toe dat ze op de verkeerde persoon gegokt heeft en dat de poging tot regime change mislukt is. Volgens Venezolaans socioloog Marco Terrugi zijn de problemen voor de Venezolanen daarmee nog lang niet voorbij.

donderdag 21 januari 2021 14:47
Spread the love

 

Zowel nationaal als internationaal maakt de politiek in Venezuela een transitie door waarvan de dimensies onlosmakelijk verbonden zijn met het huidige conflict met de VS die uit waren op ‘regime change1.

Deze verschuiving van de internationale politieke krachtsverhoudingen is niet nieuw of verrassend, in feite eerder vanzelfsprekend, vooral nu sinds 5 januari 2021 het nieuwe parlement zetelt en Juan Guaidó’s politieke reserves uitgeput blijken.

Zijn situatie wordt nog pijnlijker na de beslissing van de EU om hem niet langer te erkennen als interim-president. Guaidó werd in een persverklaring door Brussel zeer diplomatisch weg gekwalificeerd als de “vertegenwoordiger van het uittredende Parlement” en – zoals een deel van de oppositie zelf bevestigt – sluit de EU een voortzetting van zijn interim-presidentschap uit, aangezien het parlement waar Guaidó voorzitter van was niet langer bestaat.

Tijdens de eerste persconferentie na zijn eedaflegging als interim-president in januari 2019 kloeg Juan Guaidó de repressie van de vrije meningsuiting aan. Ze werd live uitgezonden op 17 Venezolaanse tv- en radiozenders … Foto: Twitter @ShaggiVzla

Deze politieke aardverschuiving komt niet onverwacht. Ook de harde stellingname van Duitsland, Nederland of Frankrijk tegen de regering van president Nicolás Maduro, verandert in het licht van dit nieuwe politieke scenario. Daarbij rijst de vraag of het hier een eenzijdige Europese herpositionering betreft of eerder een die werd ingegeven door de VS, in samenspraak met de inkomende regering van president Joe Biden in Washington (die op 20 januari officieel van start gaat)?

Wat deze transitie nog complexer maakt is dat zij zich tegelijk afspeelt op verschillende niveaus. In wat van in het begin een beslissing was van beide machtspartijen Democraten en Republikeinen, zullen de VS met zekerheid Guaidó als interim-president blijven erkennen.

Het dossier Venezuela leverde echter duidelijk niet de resultaten die Washington had verwacht en zal met deze recente verschuivingen hoogstwaarschijnlijk anders worden aangepakt. Rechtse regeringen in Latijns-Amerika als Colombia, Brazilië en Chili, en de bondgenoten van de Amerikaanse buitenlandse politiek, zoals Canada, Groot-Brittannië en Japan, zullen eveneens de VS-lijn van erkenning van het “interim-presidentschap” aanhouden. De beslissing over de aanpak van Venezuela zal echter geenszins van deze landen afhangen, maar uitsluitend van de VS.

Kevin Rojas, vertegenwoordiger van Guaidó in Colombia, wordt in dit land vervolgd voor het verduisteren van USAID-steun voor Venezuela. Bron: Screenshot ultimasnoticias.com.ve

Juan Guaidó staat nu volledig buiten het politieke gebeuren en blijkt alle middelen kwijt om nog enige politieke objectieven of electorale beloftes waar te maken. Elke betrokken politieke actor beseft dit – hoe hun openbare discours hierover ook moge luiden.

Dit verklaart de internationale herpositioneringen en de talloze breuken binnen de rangen van de Venezolaanse oppositie, waar elke leider, fractie of partij zich nu poogt te profileren in dit alsnog onvoorspelbare toekomstscenario. Luidt dit het mogelijke einde in van de strategie, die zich baseerde op het parallele institutioneel kader, dat Guaidó verpersoonlijkte?

De Venezolaanse regering raakte de voorbije twee jaar alsmaar meer verlamd, net als het economische leven. De economische blokkade van de VS werd verscherpt en trof hoofdzakelijk de bevolking, vooral de openbare sector en de middenklasse, terwijl de politieke leiders zich in de loopgraven verborgen hielden.

Op dit moment zien we wel al enkele contouren van wat komen gaat. Het nieuwe Parlement heeft een chavistische meerderheid, benadrukt het belang van dialoog en verzoening en stelt dat er geen straffeloosheid zal zijn.

Iris Varela, ondervoorzitter van het parlement, bevestigde dat ze “als gemeenschappelijke richtlijn overeengekomen zijn een onderzoekscommissie op te richten die de acties tegen de Republiek en haar wetten en tegen een aantal parlementsleden tijdens de zitting van het vorige parlement in 2016-2021 zal onderzoeken (…). Binnen een maand moet die resultaten geven en zal het gerecht aangespoord worden om krachtdadig op te treden.”

Deze boodschap was direct gericht tot Guaidó die sinds 5 januari 2021 geen parlementaire immuniteit meer geniet. Hij riep zichzelf op 23 januari 2019 uit tot interim-president en was op dat moment een onbekende in het land. Nu beseft hij dat het einde van zijn politieke carrière alleen nog een kwestie van tijd is.

Op 22 februari 2019 liet Guaidó zich fotograferen met Albeiro Lobo Quintero en John Jairo Durán, leiders van Los Rastojos (‘de baardstoppels’), een berucht Colombiaans doodseskader en drugsbende. Foto: Twitter @wilcan91

Blijft het bij het verlies van zijn politieke geloofwaardigheid, tot hem enkel nog Twitter overschiet, of wordt hij effectief gerechtelijk vervolgd? Een en ander zal afhangen van de politieke sfeer en van mogelijke dialoog en internationale onderhandelingen, waarin het chavisme enerzijds een sterke politieke poot heeft om op te staan, maar die zich afspelen tegen een achtergrond van een zieke economie.

De inzet van de nieuwe regering voor de komende maanden is duidelijk: aantrekken van privékapitaal, van nationale en buitenlandse investeringen in verscheidene sleutelsectoren van de economie. Die strategie begon officieel al in oktober in 2020, nog voor het Grondwettelijke Assemblee de wet tegen de blokkade stemde en besliste voortaan alle kapitaalverkeer geheim te houden, om repercussies door de blokkade te vermijden. Tot op heden werd voor deze VS-blokkade trouwens nog geen echte verantwoording gegeven.

De resultaten van deze aanpak zijn nog niet meetbaar, en of het effectief zal werken weet men evenmin. Het blijft dus afwachten of er straks meer inkomsten zullen gaan naar de thesaurie voor de overheidsdiensten en voor strategische bedrijven als het oliebedrijf van de overheid PDVSA2.

Over al deze zaken zal de regering dringend moeten onderhandelen in een dialoog die als doel een akkoord met de VS heeft over een versoepeling van de blokkade. De overheid vertrouwt er duidelijk op dat deze wet met de investeringsmogelijkheden die ze biedt ook kan helpen om degelijke akkoorden gedaan te krijgen.

Op dit moment worden debatten en analyses achter gesloten deuren gevoerd, die niet gaan over de impact van het beleid op het dagelijkse leven. Venezuela ondergaat al jaren een sombere metamorfose, met lonen en pensioenen die variëren van twee dollar per maand voor een ambtenaar tot 50 à 100 dollar in de privé, dit alles gecombineerd met een stokkende voorziening van water, gas, elektriciteit en benzine, en een munteenheid in vrije val tegenover de dollar, wat werkelijk op alles zijn impact heeft …

Dit is de dagelijkse realiteit van het leven voor de meerderheid van de Venezolanen.

 

Het artikel El final anunciado de Juan Guaidó van Marco Terrugi verscheen op 8 januari 2021 bij Desde Abajo – la otra posición para leer en werd vertaald door Erika Vanempten.

Over Juan Guaidó, zie ook:

Onbekende Venezolaan wordt interim-president: Juan Guaidó?

Gezanten Venezolaans “president” Guaidó verbrassen geld voor humanitaire hulp in Colombia.

 

Notes:

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!