De Belgische econoom Bernard Lietaer tijdens een speech in oktober 2011 (foto: PopTech - Camden, Maine).
Opinie, Nieuws, Wereld, Economie, Wervel, Nobelprijs, Centrale bank, Bernard Lietaer, Nobelprijs economie, Jeroen Watté, Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel, Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen, Robert J. Shiller, Centrale munten, Complementaire muntsystemen -

Waarom de Belg Bernard Lietaer de Nobelprijs economie verdient

Terwijl staatsschulden wereldwijd pieken, pensioenen en de aanpak van klimaatverandering onbetaalbaar worden, de ongelijkheid toeneemt en bedrijven schreeuwen om financiering, maakte de Zweedse Academie in Stockholm maandagmiddag de Nobelprijswinnaars economie 2013 bekend: de Amerikaanse onderzoekers Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen en Robert J. Shiller. En de Belg Bernard Lietaer, vraagt Jeroen Watté?

maandag 14 oktober 2013 14:45
Spread the love

Alhoewel, Alfred Nobel heeft deze prijs niet in het leven geroepen, wel de Zweedse centrale bank, ter gelegenheid van haar driehonderdste verjaardag in 1968. Tot op vandaag financiert die bank de prijs, officieel de Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel, geen echte Nobelprijs dus.

De Belg Bernard Lietaer heeft de prijs ook dit jaar weer niet binnengehaald, daarvoor is zijn analyse van de centrale banken te kritisch. Toch verdient hij de autoriteit die de prijs uitstraalt als geen ander.

“Bernard Lietaer heeft de prijs niet binnengehaald, daarvoor is zijn analyse van de centrale banken te kritisch. Toch verdient hij de autoriteit die de prijs uitstraalt als geen ander”

Geldexpert Bernard Lietaer kaart al jaren het monopolie aan van één soort geld, namelijk bankschuldgeld van privébanken. De bijna volledig (meer dan 95 procent) geprivatiseerde geldcreatie is vanuit democratisch oogpunt problematisch, maar Lietaers analyse gaat veel verder.

Het private geld krijgt alleen waarde doordat overheden er belastingen in heffen, hoewel het kortetermijndenken nastreeft, verplicht tot groei, de ongelijkheid vergroot en het sociaal kapitaal devalueert.

Gelukkig paralyseert deze analyse Lietaer niet, hij is de laatste jaren ‘s werelds belangrijkste adviseur voor complementaire muntsystemen. Vanuit zijn kennis van de duizenden succesvolle complementaire muntsystemen die momenteel in de wereld al bestaan, pleit hij voor een ecosysteem van verschillende munten.

“Vanuit zijn kennis van de duizenden succesvolle complementaire muntsystemen die momenteel in de wereld al bestaan, pleit hij voor een ecosysteem van verschillende munten”

Die zijn nodig voor een veerkrachtige economie die de uitdagingen van de toekomst aankan: vergrijzing, klimaatverandering, ongelijkheid, financiële instabiliteit.

Lietaer heeft een indrukwekkend parcours achter de rug. Hij voorspelde als professor International Finance aan de KU Leuven als enige de Latijns-Amerikaanse schuldencrisis van de jaren tachtig. Hij zat mee aan de tekentafel van de euro bij de Nationale Bank van België, was ooit top currency trader en nog veel meer.

Hij doorzwom zoveel financiële wateren dat hij zich als vis bewust werd van het water. Wij zijn op geldvlak collectief blind, stelt Lietaer.

Ten eerste door het idee dat er slechts één centrale munt behoort te zijn. Nochtans werden in de Middeleeuwen ook bij ons verscheidene parallelle valuta aangemoedigd, die stimuleerden om op langere termijn te denken dan wij nu doen. Denk maar aan de kathedralen die nu nog altijd rechtstaan.

Ten tweede verblindde de ideologische strijd tussen communisme en kapitalisme ons voor wat beide gemeenschappelijk hebben: een monopolie van één nationale munt, gecreëerd door bankschuld.

“De ideologische strijd tussen communisme en kapitalisme verblindde ons voor wat beide gemeenschappelijk hebben: een monopolie van één nationale munt, gecreëerd door bankschuld”

Ten derde werd het status-quo institutioneel verankerd door de oprichting van centrale banken die het monopolie moesten handhaven. 

Lietaer wint de prijs dus weer niet. Alsof het comité dat beslist over de genomineerden, vlotjes zou kunnen voorbijgaan aan de belangen van de financier van de prijs? Het had nochtans een mooie weerlegging kunnen zijn van het scherpe verwijt van een achterachterneef van Alfred Nobel, de mensenrechtenadvocaat Peter Nobel, die de prijs in 2005 afdeed als “een PR-stunt van economen om hun reputatie te vergroten”.

Jeroen Watté

Jeroen Watté is medewerker bij Wervel, de Werkgroep voor Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw.

take down
the paywall
steun ons nu!