Faure Gnassingbé versus de Togolese pers

In Togo woedt al enkele weken een strijd tussen president Faure Essozimna Gnassingbé en de onafhankelijke Togolese pers. Op 25 augustus vonden er tegen verschillende kranten processen plaats. Volgens sommige journalisten gaat het om een politiek proces.

vrijdag 27 augustus 2010 09:56
Spread the love

Togo is een klein West-Afrikaans land. De sterk verarmde bevolking wordt er al decennialang systematisch op een agressieve en zelfs bloedige manier onderdrukt door de clan van Gnassingbé. Sinds 2005 staat Faure, de zoon van dictator Etienne Ejadéma Gnassingbé, aan het hoofd van het land. Het ergste tijdperk is wellicht al voorbij, maar de appel valt nooit ver van de boom.

Sinds Faure met de leuze Plus haut, plus loin, plus Faure de laatste verkiezingen opnieuw heeft gewonnen, is de rust nog steeds niet teruggekeerd. De beweging rond Jean-Pierre Fabre, L’union de forces de changement (UFC), houdt al maandenlang betogingen in de straten van de hoofdstad Lomé. Soms gaat het er heftig aan toe. In april 2010 heeft ondergetekende zelf nog de benen moeten nemen tijdens zo’n betoging van Fabres aanhangers. Dezelfde avond, werd Lomé zelfs als straf voor de oproer tot middernacht zonder elektriciteit gezet: een gemene streek van Gnassingbé.

Sinds enkele weken binden Gnassingbé en zijn familie nu ook de strijd aan met de onafhankelijke pers. Op dit ogenblik lopen er processen tegen Forum de semaine, La chronique de semaine, La Magnan Liberé, Le Flambeau des démocrates, enzovoort.

Franse militair bedreigt Togolese fotograaf

Het eerste geval dat het nieuws bereikte, is de affaire Ledoux. Op 10 augustus, tijdens een zoveelste betoging van het UFC, trekt de Togolese journalist Didier Ledoux van Liberté een foto van een Franse militair die als raadgever voor de staatschef van de Togolose landmacht werkzaam is. Maar de militair, Romuald Letondot, pikt het niet dat Ledoux een foto van hem heeft genomen. Hij vraagt de journalist om onmiddellijk het filmrolletje te verwijderen. Ledoux maakt hem duidelijk dat hij bezig is een fotoverslag van de betoging te maken, waarop de Luitenant-kolonel zijn geduld verliest en al dreigend het fotoapparaat van de journalist opeist. Vervolgens komen enkel agressieve politiemannen zich bemoeien met de zaak. De militair vraagt de politiemannen de lastpak in de gevangenis te smijten. De journalist wil echter niet toegeven, waarop de militair vraagt of hij de presidentiële garde even moet opbellen om orde op zaken te stellen. Het Frans neokolonialisme in de straten van Lomé, en dan nog wel tijdens een betoging van de oppositie. Kan het nog duidelijker?

De journalist heeft inmiddels besloten om de heetgebakerde militair voor het gerecht te dagen. Parijs heeft de militair op het matje geroepen en hem voor tien dagen geschorst. Ze hadden ook niet veel keus. Een collega van Ledoux had heel het gebeuren immers gefilmd, en heeft dat filmpje vorige week op Twitter en Facebook geplaatst. Diezelfde journalist werd op 25 augustus – terwijl hij een foto neemt van het justitiepaleis waar verschillende processen tegen kranten plaatsvinden – door een politieman in de auto gesleurd. Onderweg wordt hem duidelijk gemaakt dat hij al sinds 2007 zich gedraagt als een lastpak. Vervolgens wordt de journalist op een afgelegen plaats in elkaar geslagen en wat later terug vrijgelaten.

Miss Togo, een voetballer en de president.

Bij een tweede geval, de affaire-Badakou, voelt Gnassingbé zich aangetast in zijn eer. In de krant L’indépendant express van 22 juni staat er een artikel over de vermeende liefdesaffaire tussen Miss Togo, Edwige Badakou, en de president. De president zou geprobeerd hebben de schoonheidskoningin af te snoepen van voetbalster Emmanuel Adebayor. De krant suggereert dat Adebayor na het drama in het Angolese Cabinda (waar de Togolese nationale voetbalploeg onder vuur werd genomen met machinegeweren, nvdr) zich alleen uit de nationale ploeg van Togo heeft teruggetrokken omwille van een vete tussen hem en president om de schoonheidskoningin. Inmiddels heeft de voetbalster de vete met de president ontkend.

Op 25 augustus werd Carlos Ketohou, de directeur van de krant, veroordeeld tot het betalen van een astronomische som van honderd miljoen CFA (153.000 euro) wegens smaad en belediging van de president. Volgens Ketohou is het de eerste keer in de politieke geschiedenis van de Togo dat president in hoogst eigen persoon zijn pijlen richt op een burger. Hoewel de krant hier zich wellicht heeft laten misleiden door een roddel, is het duidelijk dat de, overigens vrouwenschuwe, Gnassingbé het opnieuw moeilijk heeft met persvrijheid.

Een drugstrafikant in de familie

Niet alleen de eer van de president mag niet met onbenullige dingen of de waarheid aangetast worden. Ook de eer van de familie van Gnassingbé is belangrijker dan de persvrijheid. Midden juni suggereerde de vanuit Benin opererende krant Tribune d’Afrique dat de halfbroer van de president, Mey Gnassingbé, zich mogelijk bezighoudt met drugstrafiek. Het gerecht veroordeelt Max Savi Carmel, de directeur van de krant, tot het betalen van zestig miljoen CFA (91.000 euro). Daarbovenop moet de krant ook nog eens één miljoen CFA (1.526 euro) schadevergoeding betalen en één miljoen CFA voor het publiceren van vals nieuws. De lokale verdeler van de krant in Togo moet ook 1 miljoen CFA ophoesten. Bovendien werd de krant ook opgedragen om de uitspraak te publiceren in drie kranten met een grote oplage. Op het uitgeven van de krant zelf werd een verbod geheven.

Persvrijheid wordt bedreigd

De vakbond van de onafhankelijke Togolese journalisten hebben ondertussen in een gezamenlijke verklaring op 25 augustus om bescherming gevraagd. De vakbond stelt dat sommige van haar leden dreigtelefoontjes hebben gekregen en dat verschillende kranten in het oog worden gehouden. Volgens een Togolese correspondent van de Media Foundation for West-Africa (MFWA) zijn er ondertussen al negen leden van de vakbond bedreigd en aangevallen. De vakbond zelf heeft ook de bedreigingen van Frans militair tegen Ledoux veroordeeld.

In een pas uitgegeven rapport van 2009 Alertes médias van MFWA concluderen de onderzoekers dat de machthebbers in Togo opnieuw de onafhankelijke pers criminaliseren. Sinds het proces van decriminalisering van de pers in 2004, wordt de persvrijheid in Togo jaar na jaar teruggeschroefd. In 2006 zakte het land terug weg tot nummer 66. In 2008 kwam daar terug even verbetering in en eindigde het land op nummer 53. Hoewel de staat in 2009 nog investeerde in de onafhankelijke pers, zakte de persvrijheid in het land paradoxaal genoeg terug weg tot nummer 62.  

take down
the paywall
steun ons nu!