foto: https://www.cdenv.be/wie-zijn-we/wetstraat-89/onze-mensen/nicole-de-moor/

Wat een farce rond de Franse imam Hasan Iquioussen die door Frankrijk internationaal gezocht werd! Frankrijk wilde hem terug binnenhalen om hem te kunnen buitenzetten! Die klucht werd door de Belgische justitie beëindigd met het oordeel dat het verzoek om uitlevering geen rechtsgrond heeft. Maar nu heeft de nieuwbakken staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole De Moor de zaak naar zich toe getrokken en wil zijzelf de imam uitwijzen. Hoezo?

Nicole De Moor, bij haar ambtsaantreding door een mede-CD&V-er gepromoot als een “warme Thatcher” (wat een akelig en onmogelijk rolmodel!) zei volgens Knack: “Wij kunnen niet toelaten dat wanneer iemand die een extremist is en geen verblijfsrecht heeft zomaar kan rondlopen op ons grondgebied. Wie hier niet mag zijn moet teruggestuurd worden. Wij blijven in contact met Frankrijk om zijn verwijdering mogelijk te maken.”

De Franse Republiek is autoritair en ondemocratisch

Frankrijk heeft een zogeheten sterk presidentieel regime, wat een eufemisme is voor weinig democratie. De president kan zijn (haar?) oordeel laten doorwegen in het politieke beleid en alle andere instanties passeren of overtroeven. Macron heeft dat helder gedemonstreerd in de zaak-Paty. Nog voor de zaak juridisch was uitgezocht heeft hij, meteen na de feiten en samen met zijn Minister van Binnenlandse Zaken Darmanin, een interpretatie opgedrongen: dit was een aanslag op de Republiek en de vermoorde Paty was een held.

Elk kritisch onderzoek en elke kritische stem was daarmee zo goed als gesmoord. En meteen werd de moord van een eenzaat aangegrepen om de hele moslimgemeenschap aan te pakken. Onder meer door hals over kop organisaties te verbieden, hoewel die geen enkele verantwoordelijkheid hadden voor de moord op de ontspoorde leerkracht. (Maar die ontsporing was dan ook door de overheid aangestuurd, zoals ik hier eerder al heb uitgelegd.)

Een eminent slachtoffer van het duo Macron-Darmanin was de moslimorganisatie CCIF, die juridisch advies en psychologische ondersteuning verschafte aan moslims en moslima’s bij problemen zoals discriminatie en islamofobie. Daar was niets mis mee, het was niet in strijd met enige wet, en het was succesvol. Maar precies dat laatste zal de oorzaak zijn van de abrupte aanval van de macht op dit verdedigingsbolwerk van moslimrechten, burgerrechten opgeëist door moslims.

De beide machthebbers hadden juridisch de bevoegdheid om een organisatie op te heffen, maar het was ondemocratisch. Er was geen enkele noodsituatie, geen dreigende instorting van de openbare orde, geen nakende rebellie of aanslag die deze overval konden rechtvaardigen. Als de organisatie over de schreef zou zijn gegaan, had zij gewoon voor de rechter kunnen worden gedaagd. Maar het gerecht werd gepasseerd, en de machthebbers gebruikten hun volmachten om volgens hun subjectieve noden de democratie te knevelen. (Gelukkig wist het CCIF zich snel te reorganiseren tot het CCIE, geen Franse organisatie meer, maar een Europese, gevestigd in Brussel.)

Een “extremist” die “hier zomaar rondloopt”

En kijk: daar hebben we nu een Belgische staatssecretaris die, nadat het gerecht gezegd heeft dat imam Iquioussen niet kan worden uitgeleverd op grond van het internationaal aanhoudingsmandaat van Frankrijk, de zaak naar zich toetrekt. Meteen op een agressieve  manier: wat is dat voor een manier van praten als je het hebt over een “extremist” die “hier zomaar rondloopt”?

België is een democratie en vrije meningsuiting en godsdienstvrijheid zijn er basisprincipes. De beperkingen daarvan zijn vastgelegd in de wet. Als iemand zich niet houdt aan die wettelijke grenzen, kan hij of zij voor het gerecht gedaagd worden en zal de rechtbank daarover oordelen. In Frankrijk is de imam nog nooit veroordeeld. Toch spreekt onze Staatssecretaris over hem alsof het een gevaarlijke crimineel zou zijn. Wat bedoelt zij met extremist? In een democratie mag je ook de meest  “extreme” ideeën hebben, zolang die niet indruisen tegen de wet.

Een gedachtenpolitie?

Frankrijk is volop bezig met het ontplooien van een totaal ondemocratische gedachtenpolitie. Darmanin verwijt de imam dat hij tegen de “waarden van de Republiek” is. (Hijzelf misdraagt zich vlotjes tegen de regels van de Republiek, maar dat wil hij niet zien.) Maar de waarden van de Republiek liggen niet vast en zijn omstreden. Iedereen kan bevestigend knikken bij waarden als “vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid” en daar vervolgens een eigen invulling aan geven die totaal tegenovergesteld is aan die van iemand anders. De “Waarden van de Republiek” zijn een mistwolk, en die mist is ook nog giftig.

Waarden spelen een rol in het publieke debat, maar veroordelingen horen gebaseerd te zijn op rechtsnormen. Wat een conservatieve imam denkt en verkondigt over de vrouw of de homoseksualiteit is zijn zaak, zolang hij de wet niet overschrijdt en bijvoorbeeld oproept tot discriminatie of geweld. Het vage argument dat imam Iquioussen een “extremist” zou zijn past niet in de mond van een staatssecretaris en kan niet dienen als argument voor uitwijzing.

Wil Nicole De Moor zich profileren als een warme, islamofobe Thatcher? Wil zij graag gedachtenpolitie spelen? Heeft zij last van democratie?

Een democratische en menselijke invalshoek zou CD&V niet misstaan

Zij zou kunnen overwegen – in overleg met de imam – of hij een verblijfsvergunning in België kan krijgen. Hij is een in Frankrijk goed geïntegreerde man – de familie van Darmanin en die van de imam deden trouwens nog ooit zaken met elkaar – met een grote aanhang. (Groter dan die van Nicole De Moor?)

Het is veel interessanter, positiever en gastvrijer met hem te praten over een verblijfsvergunning, of beter nog een naturalisatie tot Belg. Dan is een menselijk probleem enigszins opgelost – zijn familie leeft in Noord-Frankrijk en het is ongepast zijn familieleven te verstoren omdat hij “verkeerde” ideeën verspreidt, zoals een Franse rechtbank al geoordeeld heeft.

Onze warme Thatcher zou daarmee duidelijk kunnen maken dat het asielbeleid niet op de eerste plaats securitair en ideologisch moet worden bekeken, maar volgens menselijke en democratische normen. Dat zij geen gedachtenpolitie nastreeft. En dat zij niet aan de leiband van Darmanin draaft.