In Brazilië wonen er 1,5 miljoen Moslims, de meeste kwamen vanaf het begin van de Libanese burgeroorlog. Ze komen voornamelijk uit Zuid-Libanon, maar ook uit Syrië en Palestina. Eeuwen geleden kwamen er al moslims toe onder de vorm van Moriscos uit Spanje en Afrikaanse slaven.

De 200.000 Syrio-Libanezen die vluchtten vanuit het Ottomaanse rijk na de periode van de Tanzimaat tot het einde van de Eerste Wereldoorlog waren voornamelijk Orthodoxe Christenen. De Tanzimaat dat was de periode tussen 1839–1879, waarin het Ottomaanse rijk belastingen begon te heffen en ook de dienstplicht invoerde. Hierdoor kwamen de volkeren van het late Ottomaanse rijk onder druk te staan en vluchten zij o.a. naar Brazilië via de buitengrenzen van het Rijk. Deze Orthodoxe Christenen hebben nooit aanvaard dat er nieuwe golven van vluchtelingen toe kwamen omdat ze schrik hebben dat hun gemeenschap uit elkaar zou vallen.

Toen waren er nog maar 5 % moslims onder de vluchtelingen, voornamelijk Soenieten, deze organiseerden zich in instituten die caritas verleenden aan recent aangekomen vluchtelingen. Ze konden al snel gebouwen kopen om culturele huizen te bouwen, waarin de 1ste generatie contacten kon maken met andere Arabisch sprekende vluchtelingen. De volgende generaties konden er hun grootouders ontmoeten, de taal, cultuur en religie leren. Later werden ze ook gebruikt om te trouwen binnen de gemeenschap.

Na een verloop van tijd ontstonden er kranten, sportclubs en werden er moskeeën gebouwd. De eerste Moskee ‘Mezquita Brazil’ is 85-jaar oud en bevindt zich in São Paulo. Het is gebouwd door de ‘sociedade beneficente Musulmana’, een Egyptische Soennitische Caritas instelling. In de jaren ’70 kwamen er bij onder invloed van Saoedi Arabië en de influx van vluchtelingen uit Libanon.

De sportclubs dienden vaak om zich voor te bereiden om te gaan vechten tijdens de Eerste Wereldoorlog of tegen de Fransen in de tijd van het Protectoraat. Ze geloofden dat ze in de leuze : ‘een gezonde geest in een gezondlichaam’, maar de voornaamste reden is omdat ze niet veel te doen hadden. Er waren niet veel jobs voor de vluchtelingen uit het Ottomaanse Rijk, omdat ze niet behoorden tot migranten die Brazilië financieel ondersteunde om zich te integreren in de samenleving.

Tijdens de Libanese burgeroorlog (1975 tot 1990) kwam het voornaamste aantal moslims naar Brazilië, maar vanaf 1978 werd door de Militaire Dictatuur ‘de Migratie Wet’ ingevoerd, die migratie sterk terugschroefde, omdat volgens hen met twee honderd miljoen inwoners het land volzat. Vanaf 1978 moest je al familie hebben in Brazilië om er naar toe te gaan, omdat er geen echt asielsysteem bestaat. Toch eens je in Brazilië bent, kan je niet meer uitgewezen worden als politieke vluchteling.

Vanaf de jaren ’90 begonnen Brazilianen zich echter actief te bekeren tot de Islam, terwijl de Braziliaanse Islamitische organisaties niet de bedoeling hebben om te bekeren in Brazilië. Deze bekeerlingen staan in conflict met de traditionele vluchtelingen omdat deze ze de Arabische culturele bagage mee hebben, maar dat betwisten de bekeerlingen.

De bekeerlingen gaan hierdoor niet naar de Moskee, maar vinden soelaas in gebedszalen. Het probleem is dat zij door Saoedi Arabië zijn gebeïnvloed en vaak Salafistische en Wahabistische ideeën aanhangen. Er zouden enkele honderden bekeerlingen zijn gaan gevechten met IS, volgens de officiele diapora organisatie van Syrië, FEARAB.

Er zijn ook Brazilianen die in het buitenland kennis hebben gemaakt met het Soefisme, deze Soefisten bestaan voornamelijk uit bekeerlingen en isoleren zich van de andere groepen. Het is zo dat een religie hebben heel populair is onder jongeren in Brazilië.

Na 11 september werd Moslim zijn een geglobaliseerde identiteit, Braziliaanse jongeren die zich hiervan wilden afzetten bekeerden zich tot de Islam en er onstond een soort creolisering van de Islam in Brazilië.

Ondertussen met de Syrische Burgeroolog zijn er 20.000 nieuwe vluchtelingen in Brazilië. Ze houden zich voornamelijk op in de periferie van de steden. Ze kiezen voor Brazilië omdat ze de zware overtocht niet willen maken naar Europa of omdat ze gezocht worden in Europa. Ondertussen is er nog altijd geen nieuwe ‘Migratie Wet’ in Brazilië, terwijl er hard aangewerkt was onder ex-President Temer en Dilma, maar  tegenwoordig kunnen de Syriërs onder de vorm van een protocol blijven.

Willemjan Vandenplas is auteur van het boek ‘Dagboek van een Wereldburger’ te verkrijgen in Brussel bij les yeux gourmands en Poëtini in Saint-Gilles en Pépites Blues, la Petite Portuguaise, Tulibris of Libre Books in de Matongé.