Vorig jaar voerde het Namibische ministerie van Arbeid, Industriële Relaties en Tewerkstelling een minimumloon voor huishoudwerkers in. De Namibische vakbond voor huishoudwerkers vindt het al een stap in de juiste richting, maar ziet ook een aantal problemen.

Een minimum, maar geen waardig loon

Het minimumloon dat de overheid instelde in april 2015 bedroeg 1.218 Namibische dollar (ongeveer 75 euro) per maand. In april van dit jaar kwam er een verhoging naar 1.353,2 Namibische dollar (83 euro) gebaseerd op de inflatie.

FOS-partner NDAWU, de Namibische vakbond voor huishoudwerkers, verwelkomt het principe van een minimumloon. “Het is een startpunt. Veel huishoudwerksters verdienen nu stukken minder dan het minimumloon. Voor hen is het een goede manier om hun huidige salaris op te krikken”, vertelt Magrietha Saal, de vice-algemeen secretaris van NDAWU.

Toch ziet de vakbond het niet helemaal rooskleurig. Zo is het huidige minimumloon nog steeds te laag om rond te komen. “Huren in Namibië is duur. Een ‘huisje’ in een sloppenwijk kost al gauw meer dan 1000 dollar per maand. Dan blijft er niet veel over om van te leven”, merkt Magrietha op.

LaRRI, een andere FOS-partner in Namibië, bevestigt. De onderzoeksinstelling publiceerde eind 2015 een rapport over levenskost in Namibië, dat volgens de ‘Basic Needs Basket’ methodologie werd opgesteld. Uit hun onderzoek blijkt dat een leefbaar inkomen voor een gezin van 7 personen 10.661,91 Namibische dollar bedraagt, terwijl een gemiddeld gezin slechts aan 4.694 dollar komt. Dit onderzoek zette de deur open voor een maatschappelijk debat over een nationaal minimumloon.

Onverwachte nadelen

Ook al is het minimumloon laag, toch laten werkgevers na zelfs dit minimum te betalen. Veel huishoudpersoneel werkt al jarenlang voor dezelfde werkgever en durven hun rechten niet altijd af te dwingen. Ze blijven afhankelijk van de goeie (of slechte) wil van de familie die hen tewerkstelt.

De vakbond ziet ook gevallen waar werkgevers huishoudwerkers ontslaan, zonder compensatie, met de vergoelijking dat ze het minimumloon niet zouden kunnen betalen. Die ontslagen zijn echter niet wettelijk en NDAWU probeert ze dan ook aan te vechten.

Daartegenover zijn er werkgevers die sinds de invoering van het minimumloon het salaris van de huishoudwerker verminderden tot het minimum, alsof ze daarvoor “te veel” betaalden. Een zeer spijtig én onwettig neveneffect dat de vakbond eveneens aan de kaak stelt.

Bovendien merkt NDAWU op dat het minimumloon niet alle problemen van huishoudwerkers oplost: lange en onregelmatige uren, verlof dat geweigerd wordt door werkgevers, hoge transportkosten die niet terugbetaald worden blijven gangbaar.

De gevolgen van de invoering van een minimumloon zijn dus niet onverdeeld positief. LaRRI plant in 2016 een onderzoek naar de effecten van het minimumloon op de lonen, de werkomstandigheden en eventueel jobverlies van huishoudwerkers.

18 mei 2016
Auteur: Naomi De Bruyne
Contact: Ann.Verbeke@fos-socsol.be