Jan Hunin schreef met ‘Niemandsland’ het klassieke reisverhaal waar alles misloopt. Het kwam uit bij Polis (Pelckmansuitgevers) in september 2020. Jan Hunin vertrekt na 5 jaar terug naar de Volksrepublieken Donetsk en Loegansk om te zien wat er zich afspeelt in deze vrijgevochten gebieden van Oekraïne. Wat een mooi opzet lijkt, loopt helemaal mis, toch is het een meeslepend verhaal van een vergeten oorlog.

Jan Hunin (1968) is een Belgisch historicus en reporter die al bijna een kwarteeuw in Polen woont. Hij werkte lang als correspondent voor De Standaard, Het Parool en de Volkskrant. In 2019 verscheen zij vluchtelingenepos ‘Dit land is mijn land’

Pelckmans uitgevers wil de lezer van vandaag inspireren, informeren en ontspanning bieden met boeken die bijblijven, boeken die je beleeft. Met een neus voor trends van nu en morgen brengen ze romans, kinder- en jeugdliteratuur, memoires, kook- en andere doeboeken, verhalende en geëngageerde essays. Ze werken met toonaangevende auteurs, illustratoren en vormgevers die aansluiting vinden bij de leefwereld en de aspiraties van een divers publiek.

Na lang op zijn perskaart te hebben gewacht komt Jan Hunin toe in het Donetsbekken. We kennen het allemaal als de plaats waar de vlucht NH17 werd neergeschoten in 2014. Daar begint het verhaal van Hunin, die de 5-jarige herdenking bijwoont op het veld waar de brokstukken lagen.

Er zijn geen familieleden van de slachtoffers aanwezig en de sfeer is nog steeds dat de Volksrepubliek Donetsk er niets mee te maken heeft. Het is allemaal de schuld van de nationalisten en nazi’s in Kiev waartegen ze een bloedige strijd hebben gevochten. Toch zijn zij nog altijd geen deel van Rusland, maar heel hun economie draait rond Rusland.

En dit was nu de inzet van de oorlog omdat het Donetsbekken een belangrijk industriële site was van de Sovjet Unie. De stad Donetsk was vernoemd naar Aleksej Stachanov, een modelarbeider die in 1935 102 ton steenkool naar boven haalde in 6 uur tijd. Vroeger was Shakhtar Donetsk de voetbalploeg van het Donetsbekken, Shakhtar betekent mijnwerker in het Russisch.

Het Donetsbekken is enorm verarmd sinds de oorlog, en er wordt nog steeds Russisch gesproken. Toch geraakt Hunin niet tot bij de mensen die hij heeft geïnterviewd tijdens de oorlog in 2014. Hij doet verschillende pogingen maar er is sprake dat uit Donetsk, een stad van één miljoen inwoners (of één miljoen rozen) enkele honderdduizenden mensen zijn geëmigreerd naar Oekraïne of naar Rusland.

De oorlog heeft lelijk huisgehouden overal zijn er gebouwen kapot door de impact van raketten, omdat de oorlog voornamelijk met raketten is gevoerd. Vandaar dat de NH17 waarschijnlijk per ongeluk werd getroffen door een Russische boekraket die het op een Oekraïens gevechtsvliegtuig had gemunt, maar heel de stad zwijgt hierover en zegt dat ze er niets mee te maken hadden.

Daarna krijgt Hunin als één van de weinige Westerse journalisten toegang tot de Volksrepubliek Loegansk, dat nog armer is dan Donetsk. Hi wordt steeds bijgestaan door zijn gids Dima, die voor NGO’s werkt om zijn regiogenoten te helpen.

Ondanks de vele mislukkingen is dit boek, is dit een zeer interessant boek dat vlot leest en goed geschreven is. Je geraakt helemaal in het verhaal alsof je een band hebt met de bevolking van de volksrepublieken. Het boek zit  vol met interessante weetjes over de Sovjet Unie en laat de lezer deze wereld kennen zonder er een waardeoordeel over uit te spreken.

Ondanks de hardheid van de verhalen die verteld worden, slaagt Jan Hunin er in het op een speelse en frivole manier te brengen. Hij gebruikt de T-shirts van mensen met daarop Engelse opschriften als leidraad om de aandacht af te leiden van de pijnlijke verhalen die ze hebben meegemaakt. Laat ons stellen om de Russische ziel wat te vergeten.

De manier van schrijven van Jan Hunin is dus zeer interessant, hij brengt een mengeling van geschiedenis, militaire observaties en verhalen van de lokale bevolking. Dat geeft een mooi evenwicht en daardoor kunnen we de hardheid van het leven in het Donetsbekken wat op de achtergrond brengen en zijn duidelijke analyse van het conflict volgen.

Niemandsland, Jan Hunin, ISBN 978-94-6310-564-4, € 22,50 en Publicatie datum 8 sep. 2020. 217p