Het fascisme is altijd het bastaardkind van het failliete liberalisme geweest. Dat was het geval in Weimar, Duitsland; in Italië was dat zo. En dat geldt ook voor de Verenigde Staten, schrijft Chris Hedges.
11 oktober 2023 – ScheerPost
Het afscheidscadeau, zo verwacht ik, van het failliete liberalisme van de Democratische Partij zal een gekerstende fascistische staat zijn.
De liberale klasse, het product van de macht van het bedrijfsleven, onderdanig aan de oorlogsindustrie en de veiligheidsstaat, niet in staat of niet bereid om de langdurige economische onzekerheid en ellende van de arbeidersklasse te verbeteren, verblind door een zelfingenomen, ‘woke’-ideologie die riekt naar hypocrisie en onoprechtheid en verstoken van elke politieke visie, is het fundament waarop de christelijke fascisten, die zich hebben verenigd in sekte-achtige bendes rond Donald Trump, hun angstaanjagende beweging hebben gebouwd.
Trump is, zoals schrijver Jeff Sharlet aangeeft, gemetamorfoseerd van de Elmer Gantry-koopman van de politiek – die de illusie koestert dat we allemaal net zo rijk kunnen worden als hij – naar een venter van obscure samenzweringstheorieën over de ‘deep state’ en pedofielen aan het hoofd van de Democratische Partij, tot een vorm van volslagen fascisme.
Als hij weer aan de macht komt, zal het nihilistische geweld dat het land teistert, met alleen al dit jaar meer dan 500 dodelijke schietpartijen, exploderen. Complotdenkers zullen ongestraft “vijanden” en “verraders” bedreigen en vermoorden. De rechterlijke macht, wetshandhavings- en wetgevende instanties – die momenteel in een staat van verlamming verkeren – zullen worden omgevormd tot organen voor persoonlijke en politieke wraak.
De verdoken censuur door Silicon Valley en de Democraten zal brutaal, openlijk en alomtegenwoordig worden. Het leger, dat al vergeven is van commissarisachtige christenfascistische aalmoezeniers, zal geleid worden door diepgelovigen zoals de gepensioneerde luitenant-generaal Michael Flynn. Het kan ook hier gebeuren, zoals Sinclair Lewis voorspelde.
Het is infantiel om de schuld voor de verkiezing van Trump en de opkomst van het christelijk fascisme af te schuiven op Rusland of op kandidaten van derde partijen die nooit veel stemmen halen. De Libertarische Partij kreeg bij de laatste presidentsverkiezingen 1,2 procent van de stemmen. De Groenen 0,26 procent. De doodsteek voor de democratie zijn niet degenen die op marginale partijen stemmen, maar wel apathie.
Tachtig miljoen stemgerechtigde kiezers hebben bij de laatste presidentsverkiezingen niet gestemd, ongetwijfeld omdat ze niet verwachtten dat er veel zou veranderen in hun leven, wie er ook aan de macht zou komen. En waarschijnlijk hadden ze gelijk.
De grondoorzaak van onze politieke ellende ligt bij een liberale klasse die bedrijfs- en persoonlijke winst boven het algemeen belang plaatst. Liberalen hebben sinds het presidentschap van Bill Clinton samengespannen om de industrie van het land te ontmantelen, en daarmee de banen die de arbeidersklasse in stand hielden te vernietigen. Ze zijn partners geweest bij de transformatie van democratische instellingen tot instrumenten om de macht en rijkdom van bedrijven en de heersende oligarchen te consolideren.
Ze vergaten de fundamentele les van het fascisme. Het fascisme is altijd het bastaardkind van het bankroete liberalisme geweest. Dit was het geval in Weimar, Duitsland. In Italië was dat zo. Dat gold ook voor het voormalige Joegoslavië, met zijn strijdende etnische facties. En in de Verenigde Staten is dat ook zo.
En nu zullen we allemaal betalen.
“Onze tijd lijkt meer op de jaren dertig dan op de jaren negentig”, schrijft Benjamin Carter Hett in de inleiding van zijn boek “The Death of Democracy: Hitler’s Rise to Power and the Downfall of the Weimar Republic“.
De miljardairs en de bedrijven, wiens enige obsessie de grotere accumulatie van rijkdom en macht is, zullen zich schikken naar de christelijke fascisten, zoals de Duitse industriëlen zich plooiden naar de nazi-partij.
Het fascisme is tenslotte een nep-populisme. Het is een efficiënt mechanisme om vakbonden af te kunnen schaffen en angst en dwang, inclusief geweld, te kunnen gebruiken om rivaliserende massabewegingen de pas af te snijden. Trump, eenmaal hij terug aan de macht is, zal eisen dat hij, zijn familie en zijn naasten, van de macht kunnen profiteren.
De Bellamy Groet uit 1892 bij de Eed van Trouw werd buiten de wet gesteld in 1942 tijdens WO-II. (Wikimedia Commons)
De miljardairsklasse en de bedrijven zullen hem en zijn hofhouding vol paljassen overladen met rijkdom in ruil voor de mogelijkheid om straffeloos uit te buiten en de regelgeving en het overheidstoezicht te slopen. Fascistische leiders, waaronder Trump, hebben niets dan minachting voor hun volgelingen. Zij delen deze eigenschap met de titanen van het bedrijfsleven.
Wij waren gewaarschuwd. De kiemen van het fascisme waren, net als de klimaatcrisis, al tientallen jaren geleden zichtbaar. Vooraanstaande deskundigen van het fascisme waarschuwden ons dat, tenzij de Amerikaanse samenleving zou stoppen met af te glijden naar steeds grotere niveaus van sociale ongelijkheid en de democratische macht zou teruggeven aan een verraden bevolking, het fascisme zou uitzaaien en de staat zou verteren. De heersende klasse, verblind door hebzucht, machtswellust en moedwillige onwetendheid, was net zo doof voor deze waarschuwingen als voor die van klimaatwetenschappers.
Robert O. Paxton, die Europese geschiedenis doceerde aan Columbia University, schreef in 2004 “The Anatomy of Fascism“. Hij legde uit dat “de taal en symbolen van het authentieke Amerikaanse fascisme weinig te maken zouden hebben met de oorspronkelijke Europese modellen. Ze zouden vertrouwd en geruststellend moeten overkomen voor loyale Amerikanen, net zoals de taal en symbolen van het oorspronkelijke fascisme bekend en geruststellend waren voor veel Italianen en Duitsers, zoals Orwell suggereerde.”
Fascistische leiders eigenen zich altijd nationale en religieuze taal, symbolen en mythen toe. Het Duitse fascisme was geworteld in Duitse legendes. Het Italiaanse fascisme was geworteld in het oude Romeinse rijk. Het fascisme van Francisco Franco was verstrengeld met de katholieke kerk. Fascisten willen niet exotisch zijn. Ze proberen vertrouwd te zijn.
“Geen swastika’s in een Amerikaans fascisme, maar “Stars and Stripes” (of “Stars and Bars”) en christelijke kruisen”, schrijft Paxton. “Geen fascistische groet, wel het massaal reciteren van de Pledge of Allegiance (Eed van trouw aan de VS en zijn grondwet, nvdvertaler). Deze symbolen bevatten op zichzelf natuurlijk geen zweem van fascisme, maar een Amerikaans fascisme zou ze omzetten in verplichte lakmoesproeven om de interne vijand te kunnen opsporen.”
Fritz Stern, een vluchteling uit Hitler-Duitsland en een vooraanstaand wetenschapper op het gebied van het Duitse fascisme, waarschuwde een jaar later, in 2005, voor het dreigende gevaar dat uitgaat van een christelijk fascisme toen hij een prijs kreeg van het Leo Baeck Instituut.
“Twintig jaar geleden schreef ik een essay met de titel ‘Nationaalsocialisme als verleiding’, over wat het was dat zoveel Duitsers ertoe bracht dit angstaanjagende spook te omarmen,” vertelde Stern zijn toehoorders. “Er waren veel redenen, maar bovenaan stond Adolf Hitler zelf, een briljante populistische manipulator die volhield en waarschijnlijk zelf geloofde dat de Voorzienigheid hem had uitgekozen als de redder van Duitsland, een leider die belast was met de uitvoering van een goddelijke missie.
God was wel al eerder in de nationale politiek betrokken geweest, maar Hitlers succes bij het versmelten van raciale dogma’s met het Germaanse christendom was een enorm krachtig element in zijn verkiezingscampagnes. Sommige mensen erkenden de morele gevaren van het vermengen van religie en politiek, maar veel meer mensen waren erdoor verleid. Het was de pseudo-religieuze transfiguratie van de politiek die zijn succes grotendeels verzekerde, vooral in protestantse gebieden.”
Stern, die “The Politics of Cultural Despair: A Study in the Rise of the Germanic Ideology” schreef en emeritus professor was aan de Columbia University, wijdde zijn carrière aan het analyseren van hoe het Duitse fascisme mogelijk werd gemaakt. Door zijn ervaringen tijdens zijn jeugd in nazi-Duitsland en zijn kennis doorzag hij heel goed hoe democratieën uiteenvielen. Hij zag de dodelijke waarschuwingssignalen. Hij kende de verleiding die het fascisme voor de rechtelozen in petto had.
“Er was in Europa een verlangen naar fascisme nog voordat de naam ooit werd uitgevonden”, vertelde hij me in 2005 in een interview voor The New York Times. “Er was een verlangen naar een nieuw autoritarisme met een soort religieuze oriëntatie en vooral een grotere gemeenschappelijkheid. Er zijn enkele overeenkomsten in de stemming toen en die van nu, maar ook aanzienlijke verschillen.”
Stern, die in 2016 stierf, zei dat fascistische bewegingen konden groeien door wijdverbreide wanhoop, gevoelens van uitsluiting, waardeloosheid, machteloosheid en economische ontbering. Degenen die zich in de steek gelaten voelden, waren gemakkelijke doelwitten voor demagogen die leurden met magische denkbeelden en die de kunst van de ‘massamanipulatie van de publieke opinie, vaak vermengd met leugenachtigheid en vormen van intimidatie’ hadden verfijnd.
Noam Chomsky zag in een interview dat ik in 2010 met hem deed ook het onheil waarop we afstevenen.
“Het lijkt erg op het voormalige Weimar-Duitsland”, vertelde Chomsky me toen ik hem belde op zijn kantoor in Cambridge, Massachusetts.
“De parallellen zijn opvallend. Er was ook een enorme ontgoocheling over het parlementaire systeem. Het meest opvallende feit over Weimar was niet dat de nazi’s erin slaagden de sociaal-democraten en de communisten te vernietigen, maar dat de traditionele partijen, de conservatieve en de liberale partijen, zodanig gehaat werden dat ze tenonder gingen. Er ontstond een vacuüm waarop de nazi’s op zeer slimme en intelligente inspeelden om de macht over te nemen.”
Jeff Sharlet, die al twintig jaar verslag doet van extreemrechts, maakt in zijn boek “The Undertow: Scenes from a Slow Civil War” hetzelfde punt over het veramerikaniseerde gezicht van het fascisme.
Sharlet merkt op dat “het ‘aangetoond’ is dat het zuiveringsproject van het oude fascisme ook te extreem is om praktisch werkbaar te zijn voor een natie waarin de meest rechtse partij dingt naar de loyaliteit van een derde van de Latino-kiezers.
Deze keer verwelkomt de blanke suprematie iedereen. Of op zijn minst toch een beperkt aantal van ‘iedereen’. Net voldoende om voor de meer timide aanhangers te verdoezelen dat grensmuren en ‘moslimverboden’ en ‘kung flu’ (xenofobe omschrijving van Covid-19; nvdvertaler) en ‘zwarte criminaliteit’ en ‘omvolkingstheorie’ op de een of andere manier eigenlijk niet direct in verband staan met het gevreesde racisme, dat zich tegenwoordig hoedanook, in de nieuwe autoritaire verbeelding, alleen maar ‘omgekeerd’ manifesteert, en zich tegen blanke mensen richt.”
En hoe definiëren fascisten de interne vijand?
De interne vijand, zo schrijft Paxton, “wordt ervan beschuldigd te streven naar het herroepen van “het ‘First Amendment’ en de scheiding van kerk en staat (crèches op de gazons, gebeden op scholen). Hij zou pogen om het wapenbezit te reguleren, en geen bezwaar maken tegen ontheiliging van de vlag, niet-geassimileerde minderheden, artistieke vrijheid, afwijkende meningen en allerlei soorten ongewoon gedrag dat als antinationaal of decadent kan worden bestempeld.”
Fascistische bewegingen ontlenen hun rechtvaardiging voor willekeurig geweld aan het bloed van martelaren. Ashli Babbitt, die tijdens de 6 januari-protesten werd doodgeschoten door een zwarte politieagent van Capitol Hill, is een bijgewerkte versie van de eerste heilige martelaar van de nazi’s, Horst Wessel. Trump, die terechtstaat wegens fraude, is in de ogen van zijn aanhangers een martelaar, mishandeld door de rechtbanken.
“Het is de eerste dood die iedereen besmet met het gevoel bedreigd te worden”, schrijft Elias Canetti in “Crowds and Power“.
“Het is onmogelijk om de rol van de eerste dode in het aanwakkeren van oorlogen te overschatten. Heersers die oorlog willen ontketenen, weten heel goed dat ze een eerste slachtoffer moeten vinden of verzinnen. Het hoeft niet iemand van bijzonder belang te zijn, en het kan zelfs iemand zijn die geheel onbekend is. Niets doet ertoe behalve zijn dood; en men moet geloven dat de vijand hiervoor verantwoordelijk is. Elke mogelijke doodsoorzaak wordt verzwegen, behalve één; zijn lidmaatschap van de groep waartoe men zelf behoort.”
Toen ik in 2006 na twee jaar stopte met reizen door het hele land voor mijn boek “American Fascists: The Christian Right and the War on America“, was ik ervan overtuigd dat het christelijk nationalisme fascistisch was en een existentiële bedreiging voor onze democratie. De liberale kerk, in plaats van de christelijke fascisten als ketters met de vinger te wijzen, ging als een dwaas met hen in dialoog, waardoor de christelijke fascisten een religieuze legitimiteit kregen. Het was een rampzalige vergissing.
Dit falen, gekoppeld aan de weigering van de heersende klasse om iets te doen aan de ontwrichting en financiële nood van arbeiders en hun families die massaal de megakerken opzoeken, zorgde voor de opkomst van ons fascisme van eigen bodem. We zouden óf de arbeidersklasse moeten herintegreren in de samenleving, wat goedbetaalde, stabiele banen betekende en een einde maken aan de brutale uitbuiting door bedrijven, schreef ik toen, óf we zouden doorgaan op de weg naar het fascisme. Kijk waar we nu aanbeland zijn.
“Radicaal christelijk rechts roept op tot uitsluiting, wreedheid en onverdraagzaamheid in de naam van God”, schreef ik in het laatste hoofdstuk van American Fascists:
“De leden ervan begaan geen kwaad omwille van het kwaad. Ze begaan kwaad om tot een betere wereld te komen. Om deze betere wereld te bereiken, zo geloven zij, moeten sommigen lijden en tot zwijgen worden gebracht, en aan het eind der tijden moeten degenen die zich tegen hen verzetten, worden vernietigd. Het ergste lijden in de geschiedenis van de mensheid is veroorzaakt door degenen die zulke grootse utopische visies prediken, degenen die proberen hun bekrompen, specifieke versie van goedheid met geweld te vestigen.”
Bron: It’s Happening Here — A US Version of Fascism
Op Consortiumnews.com zijn meerdere stukken van Chris Hedges te vinden omtrent het oprukkende fascisme in Amerika:
Zoekterm “Christian Fascism” op Consortiumnews.com
Chris Hedges is een journalist die de Pulitzerprijs heeft gewonnen en vijftien jaar lang buitenlandcorrespondent was voor The New York Times, waar hij hoofd van het Midden-Oostenbureau en van het Balkanbureau was. Hij werkte eerder in het buitenland voor The Dallas Morning News, The Christian Science Monitor en NPR. Hij is de presentator van de show ‘The Chris Hedges Report’.
Noot van de auteur voor de lezers: Er is thans geen manier meer voor mij om zonder uw hulp een wekelijkse column voor ScheerPost te blijven schrijven en mijn wekelijkse televisieprogramma te produceren. De strop om de hals van de onafhankelijke journalistiek sluit zich verrassend snel, waarbij de elites, inclusief de elites van de Democratische Partij, schreeuwen om steeds meer censuur. Bob Scheer, die ScheerPost runt met een klein budget, en ik zal niet afzien van onze toewijding aan onafhankelijke en eerlijke journalistiek, en we zullen ScheerPost nooit achter een betaalmuur plaatsen, er een abonnement voor vragen, uw gegevens verkopen of advertenties accepteren. Als je kunt, meld je dan aan op chrishedges.substack.com, zodat ik mijn maandagcolumn op ScheerPost kan blijven posten en mijn wekelijkse televisieshow kan produceren, “The Chris Hedges Report.”
Deze column is van Scheerpost, waarvoor Chris Hedges regelmatig een column schrijft. Klik hier om u aan te melden voor e-mailalerts.
Chris Hedges had voorheen een wekelijkse TV-show “On contact” op [GECENSUREErt].com. Alle afleveringen van deze show zijn op Youtube weggecensureerd. Zij bestaan elders nog en zijn hier nog steeds toegankelijk.
