Het citaat dat DM op zijn voorpagina zet, typeert al een deel van de werkwijze van Friedman. Hij pretendeert in de psyche van Poetin te kunnen binnenkijken en die te kunnen duiden, en die duiding is uitsluitend negatief. Hier ziet hij jaloezie aan het werk. Maar hij baseert zich op geen enkele uitspraak van Poetin, zodat dit pure fictie is.

Friedman steekt zelfs niet weg dat hij fantaseert: “Ik heb wel eens nagedacht over wat de meest betekenisvolle en pijnlijke straf voor Poetin en zijn oorlogsmisdaden zou kunnen zijn. Ik ben tot het besluit gekomen dat hij ertoe veroordeeld moet worden de rest van zijn leven in het Kremlin te zitten, terwijl rondom hem samenzweerders een coup beramen en hij moet aanzien hoe Oekraïne zich ontpopt tot een veilig en welvarend lid van de grootste democratische vrijemarktruimte en vrijverkeerszone ter wereld – de EU – terwijl Poetins burgers niet meer dan de vrijheid hebben om op reis te gaan naar en te investeren in Noord-Korea en Iran. Dat zou de nachtmerrie van Vladimir Poetin zijn. Het is onze taak om dat mee te bewerkstelligen.”

Nachtmerries bezorgen?

Onze taak? Met journalistiek heeft dit niets meer te maken, dit zijn kinderachtige haatfantasieën van een ontspoorde geest, die niets analyseert en alleen maar een hetze probeert te creëren. En de lezers oproept om daaraan mee te doen. Een journalist hoeft en hoort niet te vertellen wat de taak van de lezers is. Hij moet nieuws vergaren en alle elementen aanbrengen die de lezer nodig heeft om zich een oordeel te vellen. In een opiniestuk kan hij duidelijk maken welke conclusies hijzelf trekt en op grond waarvan, en de lezer oordeelt dan wel of hij dat geloofwaardig en overtuigend vindt. Maar haatfantasieën horen daar niet in thuis, wel feiten, analyses en argumenten en het wegen en wikken van interpretaties en mogelijke scenario’s.

Wat heeft de topjournalist eigenlijk uitgevoerd tijdens zijn driedaags bezoek aan Oekraïne? “En de Oekraïners die ik sprak leken allemaal te begrijpen dat zij en Europa aan elkaar gebonden zijn in dit historische momentum tegen het poetinisme – een momentum dat echter niet goed kan uitdraaien zonder standvastige Verenigde Staten. Het is de reden waarom een van de vragen die ik het vaakst kreeg tijdens mijn bezoek variaties op deze vraag waren: ‘Denk je dat Poetins maatje Trump opnieuw president kan worden?’ “

Poetinvriendje?

Friedman heeft kennelijk helemaal niet gepeild naar wat er leeft bij de mensen in Oekraïne, maar alleen vertoefd in regeringskringen en bij aanhangers van Zelenski. Dat er in Oekraïne een burgeroorlog gaande is, al vele jaren, en dat het probleem niet het poetinisme is, maar op de eerste plaats de aard van de Oekraïense staat en het statuut van de Russische bevolking en haar taal, wil hij niet weten. Het fascisme van die staat negeert hij. Terloops gaat hij mee in de retoriek die iedereen die Bidens oorlogsenthousiasme niet deelt tot “Poetinvriendje” deklasseert.

Dat de Oekraïne van Zelenski een terreurstaat is die partijen verbiedt, dissidenten vervolgt, de kritische media fnuikt, dat wil hij niet weten, horen of zien. De democratie is in Oekraïne ver zoek, maar Friedman blijft die staat verheerlijken als een democratisch paradijs. Alleen maar heel sporadisch duikt er iets van de werkelijkheid op in Friedmans tekst: “er zijn er alsmaar meer die zich met omkoping of andere middelen aan de dienstplicht proberen te onttrekken.”

Oh, toch geen totale eensgezindheid en geen unisono enthousiasme voor het beleid van Zelenski??? Friedman wil niet weten wat er achter deze dissidentie schuilgaat. De recrutering moet verstrakken, dat is alles wat hij kan bedenken: “Het is de reden waarom Zelensky onlangs de totale leiding van zijn regionale militaire rekruteringscentra moest ontslaan.”

Drie verspilde dagen

Na drie dagen verblijf in Oekraïne heeft Friedman niets bijgeleerd over dat land. Hij herhaalt alleen maar de zaken die hij al wist voor hij op reis ging:

• Poetin is een “slechterik”, hij heeft “geen schaamte of geweten”,  hij wil van Oekraïne “opnieuw een Russische kolonie maken” (wat Oekraïne nooit geweest is)… En: “Wat Poetin doet in Oekraïne is niet zomaar roekeloos, niet zomaar een voluntaristische oorlog die op zichzelf staat qua excessen, misleiding, immoraliteit en onkunde, verpakt in een kluwen van leugens. Wat hij doet is kwaadaardig.”
• Alles is duidelijk in Oekraïne: “Een duidelijker geval van juist versus fout, goed versus kwaad tref je niet aan in de internationale betrekkingen na de Tweede Wereldoorlog.” En: “Het is zonneklaar wat een rechtvaardige uitkomst is: een volledig en vrij Oekraïne, en herstelbetalingen vanwege Rusland.”

Is dit geen kwaadaardige journalistiek? De ontkenning van de zeer reële problemen binnen Oekraïne (fascisme, repressie, corruptie, discriminatie, burgeroorlog, dissidentie, separatisme…) en het weglaten van de inmiddels overbekende bedoelingen van de VS en hun NAVO: Rusland klein krijgen, liefst met een “regime change” erbij, en het zo ver mogelijk insluiten met een cordon van NAVO-landen, en de economie van Rusland zoveel mogelijk beschadigen…?

Wat een ploert, die topjournalist! En wat een belabberd beleid bij De Morgen!