Bart De Wever en zijn N-VA winnen de verkiezingen. Daar valt geen speld tussen te krijgen. Zeker als je vergelijkt met 6 jaar geleden. Ook al is dat nogal lastig wegens enorm veel kartels met CD&V in 2006. Maar toch, als je het aantal gemeenteraadsleden vergelijkt is er geen twijfel mogelijk. Tweede vraag die velen zich allicht hebben gesteld: gaat de N-VA ook nog vooruit ten opzichte van 2010. Dat is al niet meer zo makkelijk. Want hoe vergelijk je in vredesnaam gemeenteraadsverkiezingen met verkiezingen voor het federaal parlement? Er is echter een uitweg waarbij we toch kunnen vergelijken. Dankzij het gelijktijdig houden van verkiezingen voor de provincieraden krijg je er een soort nationale peiling bij. Want echt veel nationaal of lokaal belang hebben die provincieraadsverkiezingen niet echt. Maar als tussentijdse verkiezing zijn ze wel een goede graadmeter om partijevoluties te volgen. Er zijn uiteraard een aantal beperkingen. Verkiezingen voor de Kamer gebeuren grotendeels met provinciale kieskringen. Provincieraden worden verkozen met kleinere kiesdistricten. Bovendien was er in 2010 ook nog altijd het kiesdistrict BHV. Dit vertekent ongetwijfeld het resultaat. Eén correctie hebben we wel gedaan. N-VA resultaten in de Brusselse kantons hebben we verwijderd. Als we dan naar de cijfers kijken zien we het volgende:
2010: 1.127.275 stemmen over heel het Vlaams gewest
2012: 1.167.677 stemmen over heel het Vlaams gewest
Dat is dus een groei van 40.402 stemmen voor heel Vlaanderen. Dat is een significante stemmenwinst maar allerlei peilingen de voorbije twee jaar voorspelden echter een veel grotere groei. Deze winst is echter niet algemeen. Ze situeert zich immers vooral in de provincie Antwerpen met een groei van meer dan 60.000 stemmen. Ook in West-Vlaanderen is er nog een winst van ongeveer 11.000 stemmen. In 3 van de 5 provincies is er echter vrij onverwacht een daling: 13.000 stemmen minder in Limburg, ongeveer 1800 minder in Vlaams-Brabant en ruim 16.000 in Oost-Vlaanderen.
Welke conclusies kan je hieruit trekken? Dat is natuurlijk een moeilijke vraag. Waar je niet om heen kan is dat ook voor N-VA de bomen allicht niet tot in de hemel groeien. Je zou het soms uit het oog verliezen maar de overgrote meerderheid van de Vlamingen (nog altijd zo’n 70 procent) stemt niet voor de N-VA. De absolute meerderheid is dus bijlange na niet in zicht. Ook het zelfverklaarde woordvoerderschap van de partij, alsof ze namens alle Vlamingen zou spreken, is op zijn minst een beetje voorbarig.
Is de groei in drie provincies voorbij en het verval ingezet? Dat lijkt mij een iets te snelle conclusie. De waarheid heeft echter wel haar rechten en dat is dat de zege van de N-VA zich vooral in het Anwerpse situeert. Blijkbaar zijn de makkelijk te overtuigen kiezers ondertussen binnengehaald. Het gaat voornamelijk om kiezers van Vlaams Belang en in mindere mate van LDD, VLD en CD&V. Om nog te groeien zullen een meer gematigde stijl en meer genuanceerde standpunten nodig zijn. In dat geval wordt voor veel nieuwe kiezers allicht het Vlaams Belang weer een optie. Vermoedelijk kunnen enkel uitzonderlijk gunstige omstandigheden nog echt grote groei veroorzaken. Een federale regering, bij voorbeeld, die ten onder gaat aan intern gekibbel is dan een realistisch scenario. In andere gevallen zullen de drie klassieke partijen, al dan niet aangevuld met Groen, een voldoende groot aantal kamerleden halen om een regering op de been te brengen en de N-VA te beletten het land compleet te immobiliseren. Op een bepaald moment zal ook het momentum van Bart De Wever verdwijnen en zal er ergens een nieuw politiek supertalent opstaan die het politiek marktleiderschap overneemt.
Dit plaatst het gedrag van Bart De Wever in de partijvoorzittersdebatten na de verkiezingen eerder onder de noemer bluf. Het is, gezien de polarisatie, bovendien zeer de vraag of CD&V ook bij volgende verkiezingen meer dan een jaar zal wachten om te onderhandelen in een coalitie zonder de N-VA.
Niemand kan in de toekomst kijken. Nu regeert echter bij vrijwel alle andere politici vooral de angst. Enige nuance kan hierbij helpen dingen in hun correct perspectief te zien. Angst is immers, zoals we allemaal weten, een slechte raadgever.
