‘De geschiedenis van de Nederlandse Slavernij in een notendop’ van P.C. Emmer uitgegeven bij Prometheus in 2021 is een kanjer in een notendop. Emmer brengt de lezer in extase door een duidelijk genuanceerd beeld te geven van de Nederlandse Slavernij. Het is een strak stuk over de geschiedenis van een zeer lijvig onderwerp.
P.C. Emmer (1944) is emeritus hoogleraar geschiedenis van Europese expansie en migratie aan de Universiteit Leiden. Hij is onder meer auteur van De Nederlandse slavenhandel 1500-1850 en, samen met Jos Gommans, Rijk aan de rand van de wereld.
Uitgeverij Prometheus is een toonaangevende Nederlandse uitgeverij. Ze geeft een grote variatie aan literaire fictie en non-fictie van hoge kwaliteit uit. Prometheus is in 1989 opgericht door Mai Spijkers en heeft zowel Nederlandstalige als buitenlandse auteurs in haar fonds.
Prometheus staat voor hoge kwaliteit en dat heeft dit boek weer bewezen. De schrijver wijst de lezer op een stoïcijnse de weg manier door de dense en complexe geschiedenis van de Nederlandse slavernij.
Niettegenstaande zijn wetenschappelijke achtergrond is dit boek helemaal niet onbegrijpelijk voor de leek. Er moet wel gezegd worden dat dit boek dun is, maar traag leest. Het is dan ook een uiterst complexe materie.
Het is voldoende interessant en uniek om op haar eigen te staan. Het verhaal van de Zuid-Afrikaanse slavenhandel is de uitzondering die de regel bevestigd. Daar had ik graag nog meer over gehoord.
Het boek heeft alles wat het moet hebben, de verschillende details, de cijfers en het verhalende. Dit is gewoon harde geschiedenis toegankelijk gemaakt o.a. door context toe te voegen.
Wist je dat de eerste slaven uit Oost-Europa kwamen en werkten in Europa, vandaar dat een slaaf wereldwijd vernoemd is naar de Oost-Europese slaven.
Met het verdrijven van de Moren uit Spanje en Portugal, werden er Noord-Afrikanen gebruikt om op de plantages te werken. Daarna volgde de Arabische en de Afrikaanse slavenhandel, deze hielden minder rekening met de levensomstandigheden van de slaven dan de Nederlanders. De Nederlanders wilde zo veel mogelijk slaven of ‘koopwaar’ de trans-Atlantische reis laten overleven.
Het moet wel gezegd worden dat de levensomstandigheden van slaven in de Nederlandse slavenhandel zeer verschillend was, het was een zeer diverse onderneming. Grote groepen slaven gecontroleerd door enkele slavenhouders op plantages, of twee aparte groepen (slavenhouders en slaven) die naast elkaar leven van vergelijkbare grote op eilanden.
Ook gingen niet alle slaven in verzet, er waren er die vonden dat ze voor betere voorwaarden werkten dan in vrijheid werken. Zelf Karl Marx zei dat slavernij economisch rendabel kon zijn in de kolonies.
Taal: Nederlands, Verschijningsdatum: juni 2021, Aantal pagina’s: 144, prijs: 15 euro
