‘Dagboek van een Spanjestrijder’ is geschreven door Evert Ruivenkamp. Hij bracht de laatste maanden van de Spaanse Burgeroorlog door aan de kant van de Republiek. Het boek is uitgegeven bij Uitgeverij Jurgen Maas. Het kwam uit op 23 april. Het leert ons het reilen en zeilen van de Nederlandse spanjestrijders met als schoolvoorbeeld Evert Ruivenkamp. Het is één van de weinige verhalen die bewaard zijn gebleven van een gewone Hollandse internationalist, natuurlijk vochten er ook schrijvers mee zoals Jef Last, deze lieten meer complete getuigenissen achter.
Yvonne Scholten is eindredacteur van de website spanjestrijders.nl die de namen en biografieën van ongeveer 650 Spanjestrijders omvat en redacteur van spanje3639.org. Eerder publiceerde zij over de Spanjestrijders Fanny Schoonheyt, “Een Nederlands meisje strijdt in de Spaanse Burgeroorlog (2011)” en Bart van der Schelling, “De zingende Hollander van de Lincoln Brigade (2015).”
Uitgeverij Jurgen Maas is de zusteruitgeverij van het Belgische EPO in Nederland. Deze uitgeverij geeft veel journalistieke non-fictie en fictie uit over de MENA (het Midden-Oosten en Noord-Afrika). Jurgen Maas is een politicoloog en een journalist die werkte als radiomaker, presentator en tegenwoordig is hij de bedenker van het tijdschrift ZemZem.
Het verhaal begint met de geschiedenis van huize Ruivenkamp en hun betrokkenheid bij de communistische partij van Nederland. Vanuit deze traditie groeit het idee bij Evert om te gaan vechten aan het Republikeinse front. Op 17 juli 1936 hadden de fascisten de wapens opgenomen tegen het arbeidersparadijs dat drie jaar eerder was ontstaan in Spanje.
Het fascistische front, waren een bond allegaartje van moren, Duitse en Italiaanse fascisten en afvallige generaals van het leger van de Republiek. Daaronder Franco die het pleit zou beslechten, maar van Spanje het oefenterrein maakte van de Tweede Wereldoorlog.
Op het moment van aankomst van Evert is er al een wig gemaakt tussen Valencia en Barcelona. Op die manier kan er geen bevoorrading naar Barcelona gaan. De internationalisten, waaronder Evert, proberen nog een offensief te starten over de Ebro richting bezetgebied. Toch lukt dit niet en het internationalisten leger wordt ontbonden. Evert keert terug naar huis met veel verloren vrienden en zijn paspoort wordt afgenomen omdat Nederland geen buitenlandse strijders erkend. Daarna vallen de nazi’s binnen, de rest is te gruwelijk om te verwoorden.
De strijd van het communisme in West-Europa kwam in een keerpunt terecht met de oorlog ontstaan in de Republiek Spanje. Ze kregen maar bitter weinig steun van buitenaf. Mexico, een beetje, maar daarvoor moest de Republiek haar goud afgeven. De Sovjet Unie creëerde voornamelijk problemen door een geheime dienst te ontplooien tegen de Trotskistische POUM. Na verloop van tijd moest er ook betaald worden voor de hulp van de Russen.
Het dagboek is helder geschreven, blijkbaar heeft Evert niet alleen lagere school genoten, maar ook enkele jaren middelbaar. Het is bewonderenswaardig dat hij zo goed schreef, er is ook nog een interessante inleiding en nawoord om zijn verhaal beter te kaderen.
Het dagboek is voldoende vlot geschreven dat het lijkt op één tekst en in één lijn kan gelezen worden. Het detail in de beschrijvingen maakt het interessant en de emoties die de schrijver weergeeft. Het is een boek dat je doet opstaan tegen onrecht, zo goed is het.
Een Hollandse jongen aan de Ebro – Dagboek van een Spanjestrijder, auteur: Evert Ruivenkamp, genre: dagboek, publicatiedatum: 23 APRIL 2022, druk: 1ste, omvang ca. 100 pag., €20.00
