Carolien Roelants schreef ‘Wereld in Wanorde, de strijd om het Midden-Oosten’ gepubliceerd in januari 2021 bij Prometheus. Ze vertelt het verhaal van het Midden-Oosten dat onder Trump’s doctrine naar een nieuw evenwicht moet. We leren in dit boek hoe na het vertrek van de VS, het machtsvacuüm in het Midden-Oosten weer werd ingevuld.

Carolien Roelants (1948) schrijft al meer dan veertig jaar over het Midden-Oosten voor NRC handelsblad. Ze heeft een prominente column over het Midden-Oosten, die als kompas dient voor veel lezers. Ze schreef onder andere ‘Dwars door het Midden-Oosten’ (2019), ‘Iran achter de schermen’ en ‘Saoedi-Arabië, de revolutie die nog moet komen’.

Uitgeverij Prometheus is een toonaangevende Nederlandse uitgeverij. Ze geeft een grote variatie aan literaire fictie en non-fictie van hoge kwaliteit uit. Prometheus is in 1989 opgericht door Mai Spijkers en heeft zowel Nederlandstalige als buitenlandse auteurs in haar fonds.

De VS heeft lang grote interesse gehad in het Midden-Oosten, maar door de oorlogsmoeheid in Afghanistan en Irak zien ze zich niet meer als beschermer van de vrede in die regio. Onder Obama werden de troepen al deels teruggetrokken en onder Trump kwam de doctrine: ‘als we er niets mee te maken hebben dan blijven we er ook buiten’. En zo sprongen nieuwe mogendheden in het machtsvacuüm van de VS.

Het begon met Rusland dat voet aan wal kreeg in Syrië, en dat later met Egypte en Israël een belangrijk bondgenootschap begon. Ook China vond zijn weg naar het Midden-Oosten, maar alles begon met het mislukte beleid van Mohammad bin Salman (MbS) de kroonprins van Saoedi Arabië.

MbS begon een oorlog zonder einde tegen de Houthi-rebellen in Jemen samen met Mohammed bin Zayed (MbZ), kroonprins van Abu Dhabi, maar deze laatste trok zich terug. Ook het embargo tegen Qatar, de speculatie van olieprijzen met Rusland en de mega-investeringen in het toerisme leverden hem niet veel op. De Saoedi geloven dat de crisis minder lang zal duren dan hun verlies in welvaart.

MbZ die vrede sloot met Israël is de geduchte vijand van Turkije omdat ze de promotoren van het internationaal terrorisme zijn. Dit voornamelijk omdat Erdogan zich ziet als leider van de Soennitische wereld en zeer ver gaat in zijn steun voor het Moslimbroederschap.

Ondertussen voelde Iran de gevolgenaan van de grootste sancties uitgevoerd door de VS. Waardoor er gemiddeld 6.5 opstanden per dag plaatsvinden. Ze herbegonen met hun atoomprogramma, wel binnen de aanvaardbare grenzen.

Door de vijandigheid tussen Iran en Saoedi Arabië en het verdwijnen van de hulp van de VS, kregen  de golfstaten heel veel schrik en moesten ze hun eigen heft in handen nemen. Hierdoor ontstond er een wapenwedloop, waardoor MbZ met een land van 1 miljoen inwoners en 9 miljoen arbeiders van buiten uit het militaire potentieel van Israël overtrof.

Egypte  dat wereldwijd de tweede grootste inkoper is van wapens, heeft nu met President Sisi een stabiele autoritaire leider. Het is duidelijk dat de Arabische Lente niet slaagde voor dit land, terwijl de enige landen waar het een relatief succes was voor de democratische waarden Soedan en Tunesië is.

Het boek is duidelijk geschreven, leest vlot en als je de auteur kent dan is het precies of ze voor jou zit en je het boek voorleest. Het lijkt dat je naar de radio luistert, dit komt omdat ze zo’n belangrijke bron is van informatie over het Midden-Oosten en sinds zo lang al. Dit boek is de perfecte update voor iedereen die tijdens de Trump-jaren wat minder de evoluties heeft gevolgd in het Midden-Oosten, het is dus een boek over de actualiteit van de laatste vier jaar.

Het is een duidelijk journalistiekboek en het is volledig dus je blijft zeker niet op je honger zitten. Door deze twee honderd pagina’s vallen de puzzelstukjes weer in elkaar en eerlijk gezegd met President Biden zullen we weer een totaal andere situatie krijgen.

Laat ons hopen dat deze periode in de geschiedenis snel zal vergeten worden. Lees Carolien Roelants om bij te blijven met de actualiteit, maar de echte diepgang is misschien niet nodig omdat deze periode zo tijdelijk was.

Wereld in Wanorde, de strijd om het Midden-Oosten, Carolien Roelants, Prometheus
Nederlands Paperback 9789044645996 Druk: 1 januari 2021 224 pagina’s, prijs 22 euro