VN-secretaris-generaal António Guterres verklaarde op de VN-Veiligheidsraad van 25 oktober 2023:

“De aanvallen van Hamas gebeurden niet in een vacuüm… Het Palestijnse volk werd onderworpen aan 56 jaar verstikkende bezetting. Ze moesten toekijken hoe hun land geleidelijk werd opgeslokt door nederzettingen en geplaagd werd door geweld.”

“Hun economie viel stil. Hun volk werd ontheemd en hun huizen vernietigd. Hun hoop op een politieke oplossing voor hun noodlot is verzwonden.” Vervolgens werd hij door Israël verdoemd en eisten zij zijn ontslag, terwijl Europa zweeg.

Volledige toespraak VN-secretaris-generaal António Guterres. Voor Nederlandstalige ondertitels, klik op icoon onder rechts in beeld of klik naar YouTube (06:12):

Hij maakte namelijk een punt. Er is immers een groot vacuüm, een leegte, maar dan een historische leegte als het over Israël gaat. Sommige woorden zijn daarbij voor Westerse politici taboe: kolonisatie, apartheidsstaat en zeker het woord zionisme.

Het doet mij denken aan de legendarische woorden ‘Don’t mention the war’ van John Cleese in het al even legendarische Britse feuilleton Fawlty Towers. Israël heeft er altijd over gewaakt dat men het nooit over zionisten zou hebben, maar over ‘joden’. En als je tegen de zionistische staat Israël was, dan was je volgens hen antisemiet.

Gelukkig zijn er Joodse Belgen die dit onderscheid wel degelijk wensen te maken. De vertegenwoordiger van de Union des Progressistes Juifs de Belgique (UPJB) stelde het zeer duidelijk op de betoging in Brussel tegen de oorlog in Gaza (22 oktober):  “De staat Israël vertegenwoordigt ons niet”.

Aan Nederlandstalige kant is er de tegenhanger Een Andere Joodse Stem. Zij zijn ons beste vaccin tegen antisemitisme.

Daarom dit artikel over het zionisme, want je kan heel de situatie daar enkel begrijpen als je in beschouwing neemt dat het zionisme de officiële staatsideologie is van Israël.

De stichter van deze ideologie was de Joodse Oostenrijker Theodor Herzl. Zijn reuzegroot portret hangt dan ook achter het spreekgestoelte van de Israëlische Knesset en het is onder zijn portret dan de eerste premier van Israël, Ben Goerion (met zijn Oost-Europese naam Grün) in 1948 de staat Israël uitriep.

Het Palestijns probleem begon in Europa

Theodor Herzl was een journalist die de jodenpogroms in Oost-Europa meemaakte en merkte hoe dit antisemitisme ook doordrong tot in het zeer beschaafde Frankrijk. Hij berichtte er over het proces-Dreyfus (1895).

Een jaar later schreef hij zijn antwoord op het antisemitisme met het boek Der Judenstaat. Zijn redenering komt hierop neer: de antisemieten hebben eigenlijk gelijk, wij joden horen niet thuis in Europa en moeten hier weg.

Eerst dacht hij aan Argentinië, maar toen bleek dat het Palestina uit de Bijbel meer aantrekkingskracht had. En hoe zou dat verwezenlijkt kunnen worden? Door kolonisatie. Het zionisme werd een politieke beweging die stoelt op twee Europese ideologieën: antisemitisme en kolonialisme.

Enkele citaten van Herzl:

“Voor Europa zullen we daar een bruggenhoofd zijn in Azië, een bolwerk van de beschaving tegen de barbarij”

“Het land zal zich uitstrekken « van de stroom in Egypte tot de Eufraat”

En wat met de Palestijnen? : ”ongemerkt over de grens zetten”…

U herkent het discours?

Kolonisatie als oplossing voor ‘het probleem’

Herzl riep in 1897 het eerste Zionistencongres bijeen. De beweging was geboren, en nu maar koloniseren in Palestina. Daarvoor werd in 1899 de Jüdische Colonialbank gesticht, later verengelst tot Jewish Colonial Trust en na 1948 is die opgegaan in de Bank LeUmi leIsraël, de Israëlische nationale bank.

Palestina maakte toen als Arabisch land deel uit van het Ottomaanse Rijk. Daarom zochten de zionisten hun heil bij grootgrondbezitters die niet in Palestina woonden, maar in steden als Damascus of Beiroet en erg veel land in Palestina op hun naam staan.

De eerste grote deal die ze konden maken was in 1911 met de familie Sursoek in Beiroet. Van hen kochten zij het Marj Ibn Amr, “een vallei in het Noorden van Palestina met 20 dorpen”.

De bewoners werden verjaagd door de zionistische militie HaShomer (‘de bewaker’), later Haganah (‘de verdediging’), nu het officiële Israëlische leger.

De slogan van dit leger in spe was: ‘In bloed en vuur is Judea ten onder gegaan en In bloed en vuur zal Judea opstaan’. Het gebied werd omgedoopt tot Emek Israël (‘de vallei Israël’). Dit was de eerste verdrijving van Palestijnen door de zionisten. Er zouden er nog veel volgen.

Deze grondaankopen verliepen moeizaam. De lokale Palestijnse boeren verkochten zelf haast niets. Bijna alle grond die ze overnamen kwam van vaak niet in Palestina residerende grondbezitters zoals de familie Sursoek of van de overheid nadat de Britten na de Eerste Wereldoorlog Palestina koloniseerden.

Een voorbeeld: tussen 1920 en 1922 gebeurde 86 procent van alle transacties door niet-Palestijnse grondbezitters, 12,4 procent door Palestijnse grootgrondbezitters en slechts 1,6 procent door lokale Palestijnse boeren.

De Britten gingen hen een handje helpen door de wetgeving op grondeigendom grondig te wijzigen en door de Zionisten in deze wetten officieel te steunen.  Die steun kwam er echter al voor de Britten van de Volkenbond (de voorloper van de VN tussen beide Wereldoorlogen, nvdr) officieel het mandaat over Palestina kregen in 1922.

With a little help from my British friends

In 1917 publiceerde Lord Balfour de verklaring die naar hem wordt genoemd. In 1905 was Balfour eerste minister en had hij de immigratie van joden die de pogroms in Oost-Europa ontvluchtten met zijn Aliens Act verhinderd om massaal naar Groot-Brittannië te komen.

In het Lagerhuis verklaarde hij onder meer:  ”Er is dit land een immens ongeluk overkomen door deze immigratiegolf die vooral uit Joden bestaat” en “Zij blijven een volk dat zich apart houdt”. Prompt werd hij door het Zevende Zionistische Congres uitgeroepen tot “een openlijke antisemiet en vijand van heel het Joodse volk”.

Zijn redenering was duidelijk: laat ze Palestina gaan koloniseren, dan zijn wij ze hier kwijt. Een redenering die antisemitische politici in Oost-Europa, zoals premier Orban van Hongarije, nu nog volgen. Israël werd zo opgericht door Oost-Europese joden met als onderliggende redenering: dat ze daar blijven, daarom steunen wij ze.

De Britten gaan dus de immigratie van Europese joden massaal steunen, wat stuit op Palestijns verzet. In 1936 organiseren zij een nationale algemene staking, die een jaar lang stand houdt; daarna voeren zij een guerrilla tegen de Britse kolonisator.

De man die het vuur aan de lont stak, de grote leider van die staking en van de guerrilla, heette Azedin al Qassam. De gewapende milities van Hamas zijn naar hem genoemd. Zij kennen hun geschiedenis.

De Britten binden echter in, waarop  de zionisten na de Tweede Wereldoorlog beslissen om zich tegen hun beschermheren te keren en de onafhankelijkheid uit te roepen. Zij bezitten dan 7 procent van de grond in Palestina. Met hun leger wordt de rest veroverd van wat in 1948 de staat Israël wordt.

De Palestijnse catastrofe: al Nakba

Ongeveer 450 dorpen worden verwoest en de bewoners verdreven naar de buurlanden. Palestijnse steden als Akka, Ramla, Lydda (Lod), Jaffa en Haifa worden joods, met een minieme, achtergebleven Palestijnse minderheid die leeft in krottenwijken.

Die oorlog van 1948 noemen de Palestijnen daarom al Nakba, de Catastrofe. Alleen de regio Galilea in het Noorden van Israël zal overwegend Arabisch blijven: meer dan 80 procent van de bevolking is er nu nog Palestijns. Ze leven als tweederangsburgers onder een soort softe apartheid.

Ook de rest van Palestina wordt in 1967 Israëlisch. De Westelijke Jordaanoever en Gaza worden veroverd en weer worden Palestijnen massaal verdreven richting Jordanië en Libanon. Op de Westelijke Jordaanoever leeft de Palestijnse bevolking nu onder een aparte militaire wetgeving, terwijl de joodse kolonisten en kolonies onder de Israëlische burgerlijke wetgving vallen. Een systeem van apartheid.

Een nieuwe Catastrofe?

Als je ziet wat in Gaza gebeurt, het systematisch kapot bombarderen van hele wijken en steden, dan kan je niet anders dan denken aan de 450 dorpen die bij de oprichting van de staat Israël werden gedynamiteerd en verwoest.

Benjamin Netanyahu (zijn oorspronkelijke Oost-Europese naam is Mileikowsky) verklaarde op 29 oktober, de 20ste dag van de aanval op Gaza volgens de krant De Standaard:

Activists display a sign listing the names of more than 7000 Palestinians who lost their lives due to Israeli airstrikes in #Gaza. pic.twitter.com/tpV5Lklqha

— PALESTINE ONLINE 🇵🇸 (@OnlinePalEng) October 30, 2023

“Het verslaan van de Palestijnse beweging Hamas in de Gaza-oorlog is een ‘existentiële uitdaging’ voor Israël”,  maar “het belangt de hele westerse beschaving aan”, benadrukte hij (De Standaard 29 oktober). Hij zei ook nog: “Dit wordt onze tweede onafhankelijkheidsoorlog”. We weten wat die eerste oorlog betekende aan verwoeste dorpen en verdreven Palestijnen.

Met Egypte zijn al sinds 2006, nog onder president Hosni Mubarak, gesprekken gestart om de Palestijnen uit Gaza te verdrijven en ze langs de kust van de Sinaï-woestijn te hervestigen in vluchtelingenkampen.

In een tv-interview met Al Jazeera verklaarde Danny Ayalon, voormalig vice-minister van buitenlandse zaken en ambassadeur in de VS, dat Cairo ‘het spel zal moeten spelen’ en ‘tijdelijke’ nederzettingen zal moeten toestaan in de ‘bijna lege ruimte’ van de Sinaï-woestijn. Ayalon  zei dat Israël en de internationale gemeenschap infrastructuur zou kunnen voorbereiden, waaronder ‘tentsteden’ om de vluchtelingen te ontvangen  (The Times of Israel, 15 oktober 2023).

De Egyptische president Sissi staat er niet op te springen. Hamas staat op goede voet met zijn eigen interne politieke oppositie. Alles ziet er echter naar uit dat Israël de bedoeling heeft Gaza zo kapot te bombarderen dat heropbouw niet meer realistisch is en dan kan het plan noodgedwongen doorgaan.