Tijdens de actie lieten vier mensen zich elk zestien minuten lang, een minuut per maand dat Ahmed al vastzit, in een kooi opsluiten. Dit waren Souheila Yildiz, de partner van Ahmed; Annemie Schaus, rector ULB; Philippe Hensmans, directeur van de Franstalige afdeling van Amnesty International België; en Eva Davidova, woordvoerder van Amnesty International Vlaanderen.

Onder de actievoerders zat Souheila Yildiz, de vriendin van Ahmed Samir Santawy / Foto: Amnesty International Vlaanderen

Daarnaast zou Amnesty International ook een petitie overhandigen aan de Egyptische ambassade die de onmiddellijke vrijlating van Ahmed eist. De petitie werd door bijna dertigduizend mensen ondertekend, maar de ambassade weigerde ze te ontvangen. Amnesty laat weten de petitiehandtekeningen alsnog op te sturen via de post.

Kritiek op de Egyptische overheid

Ahmed werd zestien maanden geleden gearresteerd in zijn thuisland omdat hij scherpe berichten zou geplaatst hebben in een Facebook-groep die kritisch staat tegenover de Egyptische overheid. Ahmed zelf ontkent dat hij de bewuste berichten geschreven heeft.

Ahmed Samir Santawy is masterstudent sociologie en antropologie in Wenen. Hij reisde op 15 december van Oostenrijk naar Egypte om familie te bezoeken. Op 23 januari 2021 vielen gemaskerde en zwaarbewapende agenten in het midden van de nacht zijn huis binnen, Ahmed was op dat moment niet aanwezig maar zijn vader en broer werden ondervraagd en hen werd duidelijk gemaakt dat Ahmed zich moest melden op het politiekantoor.

Op 1 februari 2021 meldde hij zich vrijwillig aan, waarna hij werd aangehouden. Pas vijf dagen later verscheen hij weer op de radar, hij zegt gedurende vijf dagen lang tijdens ondervragingen geblinddoekt, geslagen en geschopt te zijn. Tijdens zijn verhoor werd hij voornamelijk ondervraagd over zijn academisch onderzoekswerk over islam, vrouwenrechten en abortus.

Geen beroep mogelijk

Op 24 juni 2021 werd Ahmed door een noodrechtbank veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. Tegen een vonnis voor de noodrechtbank kan geen beroep aangetekend worden, enkel de Egyptische president kan deze uitspraak nog vernietigen.

Hoewel er speciale aandacht uitging naar Ahmed Samir Santawy, werd er actiegevoerd voor alle academici en kritische denkers die in Egypte onterecht in de cel zitten. / Foto: Amnesty International Vlaanderen

In februari 2022 werd een nieuw proces bevolen, weer voor de noodrechtbank, al is de noodtoestand inmiddels al lang opgeheven. Op 6 juni 2022 kreeg de advocaat van Ahmed de kans om tijdens een hoorzitting zijn verdediging te pleiten, de uitspraak wordt verwacht op 4 juli 2022.

Monddood

Amnesty International Vlaanderen beschouwt Ahmed als een gewetensgevangene die enkel en alleen wordt vastgehouden om zijn academische interesses in gender en godsdienst. “Zelfs als Ahmed de bewuste berichten geschreven zou hebben, dan nog is het onbegrijpelijk dat de Egyptische student hiervoor in de gevangenis zit, laat staan veroordeeld zou worden tot 5 jaar cel”, aldus woordvoerder Eva Davidova.

Rectoren en academisch personeel van verschillende Belgische universiteiten uitten al eerder hun bezorgdheid over het monddood maken van academici in Egypte. Volgens hen zijn kritisch denken en vrijemeningsuiting kernwaarden die centraal staan in de academische vrijheid.

“Het lot van Ahmed Samir is emblematisch voor de tienduizenden gewetensgevangenen die in Egypte in de gevangenis wegkwijnen. Ik had onlangs een ontmoeting met de Egyptische ambassadeur die mij verzekerde dat hij zou worden vrijgelaten; nu willen wij dat het effectief gebeurt”, aldus Simon Moutquin, voorzitter van de Interparlementaire Unie België-Egypte.

Met deze actie hopen alle deelnemers dan ook zo veel mogelijk druk uit te voeren voordat het vonnis bekend wordt gemaakt.