Actie tegen decreet Vlaamse Sociale Bescherming voor Grondwettelijk Hof in Brussel. Foto: ABVV

Actie tegen nieuw Vlaams decreet: iedereen heeft recht op sociale bescherming

Verschillende middenveldorganisaties en vakbonden voerden op maandag 24 januari symbolisch actie voor het Grondwettelijk Hof in Brussel, tegen een nieuw aangenomen decreet door de Vlaamse regering dat enorme drempels creëert in de toegang tot sociale bescherming. Meer nog, het Vlaams beleid verdeelt mensen in A- en B-burgers.

maandag 24 januari 2022 17:42
Spread the love

 

De verschillende organisaties en vakbonden ACV, ACLVB, ella VZW, Furia vzw, Kif Kif, Hart Boven Hard, Liga Voor Mensenrechten, Medimmigrant, Netwerk tegen armoede, SAAMO, Vlaams ABVV, en Vluchtelingenwerk Vlaanderen werkten samen met de advocaten van Progress Lawyers Network. Samen overhandigden ze een verzoekschrift met sterke juridische argumenten dat als doel heeft het decreet ongeldig te laten verklaren. Desondanks zal de uitvoering van dit fundamenteel oneerlijke beleid de komende twee jaar, in afwachting van de uitspraak van het Hof, niet verhinderd kunnen worden.

Het Vlaamse zorgbudget: meer voorwaardelijk dan solidair

In België kan iedereen rekenen op de federale sociale zekerheid voor onder andere de terugbetaling van dokterskosten en medicatie, maar in Vlaanderen geldt nog een extra regeling: het zorgbudget. Hiervoor werd op 26 juli een nieuw decreet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. 

Normaal gezien kan je op dit budget beroep doen als je voor een langere periode dan het geval is bij een spontaan doktersbezoek, zorg nodig hebt. En dat is wat binnenkort zal veranderen, of toch voor bepaalde groepen. In het nieuwe decreet komt de Vlaamse Regering namelijk met een reeks aan nieuwe drempels en voorwaarden die de toegang tot dit zorgbudget een pak moeilijker maken. 

De voorwaarden die de regering heeft toegevoegd aan het lijstje om recht te kunnen hebben op het zorgbudget, hebben vooral betrekking op nieuwkomers. Zo is een bijkomende voorwaarde dat je 10 jaar onafgebroken én wettelijk in België hebt verbleven. Ook het bewijs van een inburgeringsattest is verplicht.

Daarnaast moet je 5 jaar onafgebroken in België verbleven hebben voordat je recht hebt op een korting op de jaarlijkse zorgbijdrage die iedereen in Vlaanderen betaalt. Voor mensen met een laag inkomen is die zorgpremie gelijk aan 27 euro – een serieus verschil met de normale jaarlijkse bijdrage van 54 euro. Bovendien moet ook hier een bewijs van een inburgeringsattest worden voorgelegd. 

Alsof het nog erger kan, moet eender wie die het niet eens is met een genomen beslissing om geen zorgbudget toe te kennen, betalen om in beroep te gaan: de persoon in kwestie moet dan 75 euro aan dossiertaks neerleggen.

Ook oudere mensen die hulpbehoevend zijn zouden vanaf nu een budget toegewezen krijgen berekend op basis van het beschikbare budget, dat dus niet noodzakelijk beantwoordt aan hun noden. 

Schadelijke gevolgen

De verschillende organisaties en vakbonden ACV, ACLVB, ella VZW, Furia vzw, Kif Kif, Hart Boven Hard, Liga Voor Mensenrechten, Medimmigrant, Netwerk tegen armoede, SAAMO, Vlaams ABVV, en Vluchtelingenwerk Vlaanderen bundelden daarom de krachten.

Ze kwamen vandaag samen voor het Grondwettelijk Hof in Brussel met het verzoek dit decreet ongeldig te verklaren. Dat deden ze in samenwerking met de advocaten van Progress Lawyers Network die een verzoekschrift tot ongeldigverklaring hebben opgesteld met sterke juridische argumenten, dat ze vandaag aan het hof overhandigden. Als symbool voor de sociale bescherming legde de groep zoveel mogelijk paraplu’s op de trappen voor het Hof.

Toch houdt dit de uitvoering van het decreet en haar schadelijke gevolgen voorlopig niet tegen. Nu het verzoekschrift is ingediend, zal het nog een jaar duren voor er effectief in de rechtbank gepleit wordt. Na een periode van zes maanden volgt dan de uitspraak van het Hof. Dat betekent dat het decreet zeker nog twee jaar zal gelden, en dus veel schade zal aanrichten.

Kwetsbare groepen zijn de dupe

Het meest frappante aspect van dit decreet is de impact die het zal hebben op de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Een sociale bescherming die solidair zou moeten zijn, verleent binnen dit decreet géén bescherming op basis van noden en draagkracht. Het zijn de kwetsbare groepen die deze bescherming het hardst nodig hebben, die door de hoogdrempelige verblijfsvoorwaarden en dossiertaks geraakt worden. Zij kunnen geen aanspraak meer maken op een degelijk sociaal vangnet.

Het zijn de kwetsbare groepen die deze bescherming het hardst nodig hebben, die door de hoogdrempelige verblijfsvoorwaarden en dossiertaks geraakt worden. Zij kunnen geen aanspraak meer maken op een degelijk sociaal vangnet.

Mensen die nog niet lang in België zijn, mensen zonder papieren die geen wettelijk verblijf hebben, of nog maar sinds enkele jaren een positief antwoord kregen van de Dienst Vreemdelingenzaken, werken vaak in heel lugubere omstandigheden, in het zwart, zonder deftige arbeidsvoorwaarden. Zij kunnen het zich ten eerste niet veroorloven om langdurig ziek te zijn en ten tweede ook niet om op te draaien voor hoge zorgkosten.

“Zou jij die aangaan, als erin staat dat je wel een verzekeringsbijdrage moet betalen maar tijdens de eerste tien jaar geen vergoeding zult krijgen als je huis afbrandt?”

Terwijl mensen die minder dan 10 jaar wettig in België zijn elk jaar bijdragen aan de Vlaamse Sociale Bescherming – en zelfs de volle pot betalen als ze nog geen vijf jaar in België zijn – hebben ze geen recht op dit zorgbudget. De groep van organisaties en vakbonden die samen de strijd aangaan, vergelijken het met een brandverzekering. “Zou jij die aangaan, als erin staat dat je wel een verzekeringsbijdrage moet betalen maar tijdens de eerste tien jaar geen vergoeding zult krijgen als je huis afbrandt?” Dat is te gek voor woorden.

Naar een samenleving met eerste- en tweederangsburgers?

Waar in het decreet hogere voorwaarden worden vastgelegd, worden de voorwaarden voor die specifieke voorwaarden ook hoger. Daar is het inburgeringsattest een mooi voorbeeld van.

Om dat attest te kunnen behalen, legde de Vlaamse regering straffere taaleisen op, bijkomende plichten, resultaatsverbintenissen en hoge kosten voor de nieuwkomers zelf. De organisaties wijzen erop dat de regering de lat voor nieuwkomers ook op andere vlakken veel hoger legt. De kans dat integratie slaagt ligt zo véél lager, en zal ook blijven afnemen.  

“Gevaarlijk  precedent”

De organisaties zien in het decreet een gevaarlijk precedent voor verdere hervormingen. Nu al, zo stellen de organisaties, worden groepen uitgesloten van het recht op de Vlaamse Sociale Bescherming. “Maar dit decreet kan ervoor zorgen dat men in de toekomst ook bijvoorbeeld aan het groeipakket strengere voorwaarden zal koppelen.”

Dit voorwaardelijke karakter van de basisrechten van een mens, creëert A- en B-burgers en gaat het recht op een volwaardig mensenleven voor bepaalde groepen uit de weg. Bovendien gaat het in tegen elk gelijkheidsbeginsel. 

Dit voorwaardelijke karakter van de basisrechten van een mens, creëert A- en B-burgers en gaat het recht op een volwaardig mensenleven voor bepaalde groepen uit de weg. Bovendien gaat het in tegen elk gelijkheidsbeginsel. 

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!