Bottom-Up-beweging

Menig rapporten, artikels en studies hebben de thematiek van alleenstaande ouderschap reeds uitgebreid en vanuit verschillende invalshoeken belicht. Decennialang worden de problemen waarmee alleenstaande ouders geconfronteerd aangekaart door allerlei instanties, organisaties, denktanken en studiediensten. Deze worden helaas niet gelezen worden door de desbetreffende bevolkingsgroep zelf. Neen, deze zijn eerder bestemd voor professionals en beleidvoerders. Daar kan je twee vragen bij stellen. De eerste vraag gaat over de participatie van deze bevolkingsgroep bij het uitstippelen van het beleid. De tweede vraag gaat over de reden waarom alleenstaande ouders tot op heden serieus op hun honger blijven zitten wat betreft de uitvoering van de aanbevelingen geformuleerd in al die studies.

 Een belangrijk aandeel van deze bevolkingsgroep hekelt het gebrek aan sense of urgency bij de overheid en zijn instanties. Hoewel er druppelsgewijs structurele maatregelen in het voordeel van alleenstaande ouders worden ingevoerd gaat het tergend traag en zijn deze in grote mate ontoereikend, vergeleken met de maatschappelijke en persoonlijke kost die alleenstaand ouderschap met zich meebrengt: werkloosheidsval, verhoogd armoederisico, werkende armen, burn-out, depressie, kinderarmoede… Stuk voor stuk zijn ze het gevolg van een scheiding of een overlijden. Vaak zijn het de alleenstaande moeders die hieraan ten prooi vallen. De emancipatie van de vrouw wordt op die manier met een aantal decennia teruggedraaid.  Het wordt hoogtijd dat we een nieuw licht werpen op dat groot onbenut human capital. En misschien is het wel tijd voor actie!

Omdat alleenstaande ouders nu eenmaal ondernemend van aard zijn geloven wij dat de verandering van onderuit moet komen. Daarom organiseren wij op 21 maart op de Internationale dag van Alleenstaande Ouder een evenement voor èn door alleenstaande ouders – “We rock around the clock”. Als ervaringsdeskundigen vonden wij dat we een voortrekkersrol hadden te spelen om de overheid aan te zetten tot actie. Kortom wij ijveren ervoor om de grieven van de alleenstaande ouders hoog op de politieke agenda te zetten. De tijd van praten is voorbij, het is tijd voor resultaten.

Tijdens het evenement zijn er allerlei activiteiten ter bevordering van de sensibilisering, empowering en verbinding. Er is kinderanimatie, een beurs een denktank, een debat, krachtige sprekers en een theatermonoloog. Thema’s als huisvesting, kinderopvang, sociale rechten, financiën, hulpverlening, discriminatie, vrije tijdsbesteding, tewerkstelling, armoede, zelfzorg komen allemaal aan bod. De wijze waarop wij te werk gaan is heel uniek. De denktank is het vehikel om uit eerste hand te vernemen wat de ervaringen, frustraties en voorstellen ter verbetering zijn naar de overheid toe. Wij zullen deze bundelen in een manifest en overhandigen aan de beleidvoerders na de federale verkiezingen op 26 mei 2019. Wij zullen ook online en offline een petitie laten rondgaan met speerpunten als:

• – Betaalbare en flexibele kinderopvang
• – Betaalbare en geschikte huisvesting
• – Alleenstaande ouders beschouwen als een aparte bevolkingsgroep
• – Sociale voordelen en tegemoetkomingen voor de werkende alleenstaande ouder
• – Centraliseren van informatie en hulp voor alleenstaande ouders
• – Bekijk de alleenstaande ouder als een mens met noden en behoeften en niet louter als ouder (opvoeding), ex-partner (scheiding) of kostwinner (tewerkstelling).
• – Focus op de raakvlakken i.p.v. de verschillen tussen de alleenstaande ouders en voer in functie daarvan de nodige maatregelen in. Maak komaf met het huidige versnipperd beleid en ga voor een geïntegreerde totaalaanpak van de uitdagingen van alleenstaand ouderschap.
• – Erkenning en financiering van bottom-up bewegingen.
• – Empowerende beeldvorming van alleenstaande ouders promoten vb: ondernemer, zelforganisaties, rolmodellen, taboedoorbrekend.
• – Ervaringsdeskundigen betrekken bij het uitstippelen en uitvoeren van het beleid.
• – Basisinkomen voor alleenstaande ouders naar Noors model, door kinderbijslag te geven voor een ‘extra kind’ (€163).
• – Meer waardering voor het sociaal-ondersteunend netwerk, die op vlak van opvang een hyperbelangrijke taak vervullen.
• – Maximumfactuur voor middelbare scholen
• – Aandacht voor de positie van de alleenstaande vader
• – Pak kinderarmoede aan door de levenskwaliteit van de alleenstaande ouder te verbeteren en niet omgekeerd (= vb: bieden van hulp in natura aan kinderen).
• – …

Wat wij eveneens willen aankaarten is het gebrek aan aandacht voor de groeiende groep working poor. De overheidsherverdeling die vroeger goed dienstdeed in het opvangen van de sociale risico’s (werkloosheid, ziekte, …) werkt niet meer naar behoren. De Sociale Zekerheid die zowel een vangnet als een springplank zou moeten zijn bereikt deze working poor onvoldoende.

We zien de afgelopen 30 jaar een zorgelijke evolutie in ons samenlevingsmodel. Door de maatschappelijke verschuiving van het kostwinnersmodel naar het tweeverdienersmodel trekt de lage middenklasse aan het kortste eind wat betreft inkomen en sociale mobiliteit. De working poor uit de lage middenklasse hebben het steeds moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen. Het klopt dat er een stijging is van de levensstandaard (dankzij o.a. vrouwenemancipatie) maar die is vooral in het voordeel van de hoge middenklassen. De armen en de lage middenklasse kunnen daar helaas niet de vruchten van plukken. Zo kunnen zij zich vaak geen eigen woning veroorloven, wat toch dé belegging bij uitstek is om je oude dag te verzekeren. Het aandeel laaggeschoolden is ook veel hoger binnen deze groep, waardoor zij oververtegenwoordigd zijn in de lagere inkomensklasse.

De mythe van de meritocratie leeft nog maar klopt niet helemaal. We gaan er verkeerdelijk van uit dat iedereen dezelfde kaarten krijgt bedeeld en dat als je maar hard genoeg werkt je hogerop de sociale-economische ladder kan klimmen.De groeiende groep alleenstaande ouders die werken en tóch arm zijn of een verhoogd armoederisico lopen (= working poor) bewijzen het tegendeel. Al valt er wel iets te zeggen voor de individuele verantwoordelijikheid om te streven naar een beter leven voor jezelf en je kinderen, door te werken aan jezelf. Het is een en-en-verhaal.

Desalniettemin verzaken de beschermingsmechanismen duidelijk aan hun plicht om óók de zwakkeren in deze maatschappij te beschermen. De overheid moet dus niet alleen wakker geschud worden, zij moeten nu eens eindelijk hun woorden in daden gaan omzetten. Anders krijgen we binnen 30 jaar een nieuwe generatie armen, namelijk de alleenstaande ouders van nu. Is dat wat we willen?

Het draait niet louter om de positie van de alleenstaande ouders, die 1/3 de van Belgische huishoudens uitmaakt, maar om heel maatschappij die zal moeten opdraaien voor deze kost, door een gebrek aan vooruitziendheid en daadkracht van de beleidvoerders van vandaag.

Wij willen onze stem laten horen als alleenstaande ouders. Wij hebben onze schouders hieronder gezet en wij roepen alle alleenstaande ouders, vrienden, familie en sympathisanten op ons daarin te volgen door de petitie te tekenen. De definitieve versie zal online zijn vanaf 21 maart.