Het Hanford Nuclear Reservation in de staat Washington, waar het uranium voor de kernbom op Nagasaki werd getest. Grote delen van het reservaat zijn vijftig jaar na het stopzetten van alle testen nog steeds onbewoonbaar (Jason E. Kaplan/IPS)

Eerste volkeren VS en Canada vertrouwen hun overheid niet

Leden van het inheemse volk der Sioux in de VS geloven niet dat het besluit van het Amerikaanse leger om de verplaatsing van het tracé van de Dakota-oliepijpleiding te bestuderen, enige garanties geeft voor de toekomst. Ook elders in Noord-Amerika kampen inheemse volkeren met de gevolgen van megaprojecten en pijplijnen op hun grondgebieden.

woensdag 21 december 2016 17:15
Spread the love

De pijpleiding Dakota Access Pipeline, die olie moet transporteren van de staat North-Dakota naar Illinois, stuitte op grote weerstand van het inheemse volk der Sioux, die zware watervervuiling vrezen. In de afgelopen maanden demonstreerden zij samen met duizenden medestanders uit de hele VS, Canada en de hele wereld tegen de verdere bouw van deze pijpleiding.

Het American Corps of Engineers (ACOE) , het geniekorps van het Amerikaanse leger, is de overheidsdienst die vergunningen levert voor grote infrastructuurwerken in de VS en de uitvoering van die vergunningen controleert. Dat geldt ook voor de pijpleiding door het Standing Rock-reservaat in North-Dakota. Op 4 december 2016 maakte het ACOE bekend bereid te zijn te bestuderen of het tracé van de pijplijn kan worden verlegd.

Deze aankondiging van het ACOE werd emotioneel goed ontvangen in de protestkampen bij de rivieren Cannonball en Missouri. “Iedereen was erg opgewonden en blij”, zegt Cannupa Hanska Luger, een van drijvende krachten achter het protest #NoDAPL (No Dakota Acess Pipeline).

De vreugde duurde echter niet lang, zegt hij. “Dat komt omdat de inheemse volkeren van de VS overheidsbesluiten en -beloftes altijd wantrouwen. Al onze verdragen zijn geschonden. We waren op dat moment wel blij, maar we bereiden ons ook al voor op een nieuwe verklaring of ander resultaat in de toekomst”, zegt Luger.

Ondanks het recente besluit van het ACOE zei Energy Transfer Partners, het bedrijf dat de DAPL-pijpleiding bouwt, in een verklaring door te zullen gaan met de aanleg van de pijplijn. “Wij zetten ons ervoor in om dit belangrijke project volledig af te bouwen en verwachten dat te doen zonder omleiding bij Lake Oahe. Wat deze regering vandaag heeft besloten, heeft daar geen invloed op”, stelde het bedrijf in zijn reactie. Lake Oahe is het meer in de rivier Missouri waar de pijpleiding onderdoor zal worden gebouwd.

Tegenstanders van de pijplijn vrezen dat president-elect Donald Trump het besluit van het ACOE zal terugdraaien. Hij heeft onder meer beloofd miljarden dollars die door president Obama werden toegezegd aan VN-klimaatprojecten te willen herleiden naar investeringen in de binnenlandse olie- en gasindustrie. De benoemingen in zijn regeringskabinet, zoals die van ExxonMobil-topman Rex Tillerson tot minister van Buitenlandse Zaken, wijzen erop dat hij steun aan de olie-industrie prioriteit zal geven.

“Deze strijd is nog lang niet voorbij, in feite escaleert hij”, zegt een coalitie van burgerorganisaties, die betrokken zijn bij het protestkamp, verwijzend naar de onzekerheid over de nieuwe regering. Dat de strijd nog niet voorbij is, geldt overigens niet alleen voor de Dakota Access Pipeline. Die oliepijpleiding is slechts een van de vele projecten die de watervoorziening van indianen in Noord-Amerika bedreigt.

Uranium voor Nagasaki

Een ander probleem is de erfenis van de uraniumwinning op het grondgebied der Navajo in het zuidwesten van de VS. Tijdens de Koude Oorlog won de Amerikaanse regering uranium uit het Navajo-reservaat, het thuisland van de grootste inheemse bevolkingsgroep van het land. Volgens het Amerikaanse milieu-agentschap EPA werd in die periode meer dan 30 miljoen ton uraniumerts gewonnen op het grondgebied van de Navajo-indianen.

George McGraw, directeur van de waterorganisatie DigDeep, wijst op de overeenkomsten tussen de Dakota-pijpleiding en de uraniumwinning. “Als de problemen geen zusjes van elkaar zijn, dan wel nichtjes”, constateert hij. “De Sioux hebben, net als de Navajo, strijd gevoerd om drinkwater te behouden voor hun volk.

Tientallen jaren van uraniumwinning hebben echter een drinkwatercrisis veroorzaakt, waardoor ongeveer 40 procent van de gezinnen in het gebied zonder schoon drinkwater zitten. McGraw zegt dat de watervervuiling alleen maar erger is geworden, omdat de uraniummijnen nooit gesaneerd werden. Er zijn meer dan vijfhonderd verlaten mijnen waar de radioactiviteit tot 25 keer hoger is dan wat als menselijk veilig wordt beschouwd. Deze straling heeft geleid tot alarmerende aantallen kankers bij een bevolkingsgroep die tot voor de uraniumontginning nog gezien als immuun voor kanker https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13355648 .

Volgens de wet zijn de VS verplicht de gezondheid van de Navajo-indianen te beschermen. Ook in dit gebied is echter sprake van niet nagekomen beloften, constateert McGraw, net als bij de Sioux.

Ondanks een recente overeenkomst tussen de Navajo en de Amerikaanse overheid om zestien verlaten uraniummijnen te saneren, blijft toegang tot schoon drinkwater een probleem. Dat komt ook mede door steenkoolmijnen die nog steeds operationeel zijn in het betrokken reservaat.

Mijnbouw komt vaker voor op land van inheemse volkeren dan elders, zegt McGraw. “Dat is symptomatisch voor de behandeling van inheemse Amerikanen als het gaat om energiekwesties. De rest van het land negeert dat en komt daarmee weg.” Rudolph Ryser, voorzitter van het Center for World Indigenous Studies (CWIS), laat zich in soortgelijke bewoordingen uit. “De inheemse volkeren zijn onzichtbaar voor de rest van de wereld. Dus is het eenvoudig voor projectontwikkelaars, bedrijven en overheden om economische ontwikkeling die in hun voordeel is ten koste van inheemse volken te laten plaatsvinden. Dat gaat al lange tijd zo.”

Canada

Ryser wijst in het bijzonder op de uitbreiding van de Trans Mountain-pijpleiding in Canada, die onlangs is goedgekeurd door premier Justin Trudeau. Die uitbreiding behelst een extra leiding die het mogelijk maakt het transportvolume te verhogen van 300.000 tot 890.000 vaten ruwe olie per dag. Canadese inheemse groeperingen verzetten zich hevig tegen dit project. Zij maken zich zorgen over het groeiende risico op olielekkages.

De Canadese provincie Alberta, die grenst aan de VS-staat Montana, keurde ook drie nieuwe projecten voor de winning van teerzandolie goed, waaronder het Saleski-project van het bedrijf Husky Energy. Dat bedrijf was verantwoordelijk voor een olielekkage in de zomer van 2016 in de rivier Saskatchewan, die werd veroorzaakt door een van haar pijpleidingen. Bij dat lek kwam ongeveer 250.000 liter olie in het milieu terecht. Uit monsters in het gebied bleek dat het drinkwater ongeschikt was geworden voor menselijke consumptie.

Dat de aanleg van één pijpleiding op inheems territorium nu stilgelegd is, zegt Luger, betekent dus helemaal niet dat de problemen ten einde zijn. “Er is veel solidariteit ontstaan binnen de inheemse gemeenschappen van Standing Rock. We realiseren ons dat we elkaar moeten helpen. En omdat de meeste projecten plaatsvinden op – of dichtbij – inheemse gebieden, bereiden we ons voor op de toekomst. We moeten elkaar helpen, nationaal en internationaal.”

Bron: Beyond Standing Rock: Extraction Harms Indigenous Water Sources

take down
the paywall
steun ons nu!