EU-lidmaatschap is over het algemeen positief geweest voor natuur en milieu in het Verendigd Koninkrijk: de EU zorgde voor schonere stranden, water en lucht en de bescherming van natuurgebieden. Tot nu toe werd er ook naar de EU gekeken voor het onderhandelen van quota voor CO2-uitstoot, het gangbaar maken van hernieuwbare energie en het reguleren van productie. Een uitstap uit de EU betekent dat campagnegroepen hun koers moeten wijzigen, maar biedt ook nieuwe kansen, zeggen campaigners.

Milieuwetgeving komt onder druk te staan

Craig Bennett, CEO van milieubeweging Friends of the Earth, waarschuwt in een opiniestuk in The Guardian dat 70% van de milieuwetgeving in het Verenigd Koninkrijk Europese wetgeving is. Wetgeving die nu onder druk komt te staan.

Bennett ziet het als een geluk bij een ongeluk dat de campagnes rond het referendum uitdrukkelijk niet over milieu gingen: niemand kan beargumenteren dat de uitslag het Verenigd Koninkrijk een vrijbrief geeft om de grootste vervuiler van Europa te worden. “Als het echt ons voornemen is ‘to make Britain great again’, dan zouden we wereldleider moeten worden op het gebied van natuurbescherming en milieu. Het merendeel van de 18-25 jarige stemmers koos voor Remain. Zij zijn de generatie stemgerechtigden die het langst met de ecologische crisis zullen moeten dealen.”

“Toekomst buiten Europa ziet er slecht uit voor leefomgeving”

Friends of the Earth wijst erop dat Europese wetgeving bovendien cruciaal is geweest voor het beschermen van natuurgebieden zoals Salisbury Plain, de Pevensey Levels, delen van de South Downs, en de zoutmoerrassen van North Norfolk. Deze gebieden zijn belangrijke habitats voor bijen – die door pesticidegebruik moeilijk overleven in landbouwgebieden.

Om massale bijensterfte tegen te gaan, verbood de EU drie soorten pesticiden – ondanks dat het Verenigd Koninkrijk het verbod probeerde te voorkomen. Een meerderheid van de lidstaten stemde namelijk wel voor het verbod.

Sam Lowe, Friends of the Earth Campaigner, zegt: “Dit lijkt misschien een klein issue als je de bredere context van Brexit bekijkt, maar het spreekt boekdelen als het gaat om de algemene bezorgdheden die milieuactivisten hebben. Het Leave-kamp wilde graag van alle regeltjes verlost zijn, maar een toekomst buiten Europa ziet er niet goed uit voor onze bijen en onze leefomgeving in het algemeen. Als de habitats van bijen minder goed beschermd worden en schadelijke pesticiden opnieuw worden toegelaten, zijn de gevolgen voor bijen en daarmee de hele voedselketen niet te overzien.”

Divestment-beweging voorziet onzekerheid, maar ook kansen

GoFossilfree houdt zich bezig met divestment en roept bedrijven, organisaties en overheidsinstellingen op om niet langer in fossiele brandstoffen te investeren. Volgens de organistie zal de impact van Brexit op de divestment-beweging vooral indirect zijn. De afgelopen decennia heeft het Verenigd Koninkrijk zoveel mogelijk de eigen financiële markt beschermd, onder meer door de Britse Pond te behouden. Hierdoor zijn investeerder in het Verenigd Koninkrijk altijd al minder gebonden geweest aan Europese regels.

Door de onzekerheid die Brexit momenteel veroorzaakt, dalen de aandelenkoersen en zakt de waarde van investeringen, waaronder bijvoorbeeld die van de pensioenfondsen van lokale overheden. Deze fondsen moeten 4,6 miljoen mensen van een pensioen voorzien. De fondsenbeheerders zullen nu proberen de waarde van de fondsen weer op te krikken – wat betekent dat ze risico’s nog meer zullen vermijden.

Danielle Paffard van GoFossielFree en tevens één van de ‘Heathrow 13’ : “Enerzijds zou dit kunnen betekenen dat investeerders minder open staan voor nieuwe stemmen zoals die van ons, waardoor ze zullen inzetten op investeringen die in het verleden rendabel bleken – zoals fossiele brandstoffen. Anderzijds kan het zijn dat investeerders onze boodschap begrepen hebben en weten dat er grote risico’s verbonden zijn aan investeren in fossiele brandstoffen. Mogelijk grijpen zij deze gelegenheid aan om die risico’s te vermijden en te desinvesteren.”

Paffard voorziet onzekere tijden van snelle, rigoureuze veranderingen en roept mensen op om zich juist nu in te zetten voor divestement. “Wij geloven dat investeren in duurzame sectoren fondsen zal helpen de crisis te boven te komen. Als blijkt dat campagnevoeren moeilijk wordt, betekent dat niet dat het minder belangrijk is. We hebben al veel vooruitgang geboekt en we moeten de moed erin houden.”