Het rapport van de VN-Bijstandsmissie in Irak (Unami) en het VN-Mensenrechtenagenstschap (OHCHR) geeft een beeld van de aanhoudende instabiliteit in de regio en publiceert de cijfers van doden en gewonden door geweld tussen 1 januari 2014 en 31 oktober 2015.

De tol is hoog. Minstens 18.802 burgers werden gedood en 36.245 mensen geraakten gewond in de afgelopen twee jaar. De helft van de gerapporteerde doden viel in hoofdstad Bagdad.

Vluchten naar Europa

De cijfers zijn volgens de VN nog een onderschatting. De Hoge Commissaris van de Mensrechten van de VN, Zeid Ra’ad Al Hussein, gaf aan dat de dodentol voor gewone burgers wellicht nog een stuk hoger ligt dan de officiële cijfers weergeven.

“De cijfers gaan over hen die gedood werden door rechtstreeks geweld, maar houden geen rekening met de slachtoffers die gevallen zijn door een gebrek aan voedsel, water en gezondheidszorg”, zegt hij in de krant The Gulf Today.

Hij riep op tot dringende actie om het geweld te doen stoppen.

“Zelfs de vreselijke cijfers over de oorlogsslachtoffers geven al aan hoe erg de bevolking in Irak lijdt”, zegt hij. “Dit rapport is een bewijs van de aanhoudende lijdensweg van deze mensen en illustreert wat Iraakse vluchtelingen willen achterlaten als ze vluchten naar Europa en andere regio’s.”

IS

Sinds begin 2014, toen Islamitische Staat (IS) grote delen van het land in handen kreeg, zijn 3,2 miljoen mensen op de vlucht geslagen.

Volgens het rapport zouden 3500 mensen, vooral vrouwen en kinderen, als slaven vastgehouden worden door strijders van IS.

“Het geweld waar de Iraakse bevolking dagelijks mee te maken krijgt is onthutsend”, zegt het rapport. “De zogenaamde Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL, of kortweg IS) gebruikt systematisch geweld en schendt de mensenrechten op grote schaal. Deze daden staan in sommige vallen gelijk aan oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en mogelijks ook genocide.”

“Tijdens de onderzoeksperiode vermoordde ISIL burgers en misbruikte hen op een doelgerichte manier. De slachtoffers zijn burgers die zich verzetten tegen de ISIL-ideologie en wetten, overheidsmedewerkers zoals voormalige Iraakse veiligheidsmensen, politie, ambtenaren maar ook dokters, rechters, journalisten en religieuze leiders.”

“ISIL onderwerpt vrouwen en kinderen aan seksueel geweld, vooral onder de vorm van seksuele slavernij”, schrijft het rapport.

Internationaal Strafhof

“Dit is de horror waarmee Irakezen in hun thuisland te maken krijgen”, zegt de Hoge Commissaris van de Mensenrechten.

Naar aanleiding van de publicatie van het rapport riep hij de Iraakse overheid op om wettelijke stappen te ondernemen en toe te treden tot het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof.

Het VN-rapport werd samengesteld door Unami en OHCHR op basis van getuigenissen van burgers, sommige van hen slachtoffers van mensenrechtenschendingen en op de vlucht binnen de grenzen van hun eigen land.