“Wat zou jij ervan vinden als iemand je in de gevangenis zou opsluiten gewoon omdat je je gevoelens had geuit?”, zo vraagt een achtjarige Amerikaanse scholier aan koning Salman van Saoedi-Arabië om de gevangengezette blogger Raif Badawi geen stokslagen te geven.
Het was één van de miljoenen boodschappen voor Raif die tijdens de jaarlijkse schrijfactie Write for Rights in 2014 werden verstuurd. Brieven, e-mails, sms’en, faxen en tweets bevatten de boodschap van honderdduizenden mensen over de hele wereld die slachtoffers van mensenrechtenschendingen steunen en autoriteiten vragen om het goed te maken, aldus Amnesty International.
De macht van woorden
Ook dit jaar voeren zijn sympathisanten actie voor de slachtoffers van twaalf gevallen waarbij mensenrechten werden geschonden. Verschillende van deze gevallen illustreren hoe ver regeringen willen gaan om burgers het zwijgen op te leggen.
De Maleisische cartoonist Zulkiflee Anwar Ulhaque hangt sinds zijn aanhouding op 11 februari 2015 een celstraf boven het hoofd voor tweets die hij verzonden heeft. In Myanmar wordt studentenleidster Phyoe Phyoe Aung (tekening hierboven) vastgehouden sinds haar arrestatie tijdens een protest op 10 maart 2015. De Congolese activisten Fred Bauma en Yves Makwambala riskeren de doodstraf omdat ze jonge mensen aanmoedigden om politiek actief te worden. Zij werden aangehouden op 15 maart 2015.
Amnesty International gelooft in de kracht van Write for Rights. “Woorden hebben blijkbaar ook de macht om de meest repressieve regeringen angst aan te jagen, en ze bieden troost aan de slachtoffers van het zwaarste misbruik en het grootste onrecht.”
Verandering gebeurt echter niet op een, twee, drie. “Het vergt hard werken om een stroom van kleine solidariteitsacties en brieven aan de autoriteiten aan de gang te houden, zodat ze samen de druk opvoeren. Vaak leidt dat in eerste instantie tot kleine overwinningen: betere leefomstandigheden voor een gevangene of de mogelijkheid om familie te zien”, verklaart May Carolan van Amnesty International.
Helpen overleven
“We proberen de zaak levend te houden. We vragen onze aanhangers om naar te autoriteiten te schrijven, en contacteren journalisten zodat het verhaal actueel blijft. Onze activisten klampen ook leiders aan die een verschil kunnen maken. Ze mogen de politieke gevangenen die in de cel verkommeren, niet vergeten.”
Daarnaast wil Amnesty International ook de mensen in de gevangenis helpen overleven. “In scholen, gemeenschapscentra en op straat nemen gewone mensen een ogenblik de tijd om naar de verhalen over onrechtvaardigheid te luisteren en een persoonlijke boodschap te schrijven naar iemand die ze niet kennen. Steeds opnieuw vertellen deze politieke gevangenen ons hoeveel steun ze putten uit deze boodschappen van de buitenwereld”, legt Carolan uit.
Filep Karma vrijgelaten
Volgens de organisatie laten autoriteiten soms, onder druk van tien- of honderdduizenden boodschappen, een gevangene vrij. Op 19 november 2015 mocht Filep Karma de gevangenis verlaten waar hij meer dan een decennium opgesloten had gezeten, omdat hij een onafhankelijkheidsvlag van West-Papoea had gehesen op een politieke ceremonie in Indonesië.
Sympathisanten van Amnesty International hadden hem meer dan 65.000 steunboodschappen gestuurd en vroegen de autoriteiten om hem vrij te laten tijdens de Write for Rights-campagne in 2011. Zijn familie vertelde dat zijn leefomstandigheden toen geleidelijk aan verbeterden en dat ze een betere toegang tot hem kregen. Hij mocht zelfs het huwelijk van zijn dochter bijwonen. “Dat gaf ons hoop en moed”, getuigt hij.
“Cynici stellen dat deze individuele overwinningen niet volstaan om het tij van repressie te keren. We willen echter niemand aan de wanhoop overlaten. Uiteindelijk gaat het erom slachtoffers het gevoel te geven dat ze niet alleen zijn. Bij deze internationale solidariteit zijn gewone mensen bereid om actie te ondernemen wanneer leiders en regeringen de mensenrechten niet respecteren”, besluit Carolan.
