foto MediActivista
Opinie -

Klimaatakkoord Parijs: wat we wél kunnen met een doos vol beloftes

Vorig weekend werd in Parijs een bindend mondiaal klimaatakkoord gesloten: een nieuwe mijlpaal die hoop geeft op een koerswijziging in het klimaatbeleid. Het deels positief onthaalde klimaatakkoord is echter nog geen reden tot feest. Het is vooral een intentieverklaring. Een doos vol beloftes met een mooie strik rond, die niet gekoppeld zijn aan concrete engagementen. Als politiek compromis is het een 3°C-scenario verpakt in een 1,5°C-akkoord. Maar er is ook goed nieuws.

zondag 20 december 2015 09:40
Spread the love

De ambitieuze toon van het klimaatakkoord is niet los te zien van de steeds grotere betrokkenheid van burgers en wetenschappers bij het klimaatthema. Burgers wereldwijd gaan nu eisen dat de mooie beloftes waargemaakt worden en de te zwakke engagementen aangescherpt. Op die manier kan het akkoord een hefboom worden in handen van een steeds krachtiger klimaatbeweging.

Klimaatakkoord luidt de bel van verandering

Het Akkoord van Parijs werd niet alleen door de politiek als een diplomatiek succes binnengehaald. Ook een deel van de klimaatbeweging vind het een belangrijke stap in de goede richting. Waarom? De verzamelde landen (195 in totaal) stelden zich het ambitieuze doel ernaar te streven om de opwarming van de aarde tot 2°C te beperken, en een extra inspanning te doen voor ‘slechts’ 1,5° opwarming. Op die manier krijgen investeerders wereldwijd het belangrijke signaal dat de toekomst hernieuwbaar is, met een eerste lichte beurscrash voor de fossiele industrie tot gevolg. Ook herbevestigt het verdrag, tegen de druk van enkele machtige landen in, een belangrijk strijdpunt van de ontwikkelingslanden: het grote verschil in historische verantwoordelijkheid voor het veroorzaken van klimaatopwarming. We kregen dus, verpakt in een doos met mooie strik rond, sterke retoriek en hoge intenties. Een glimp van een positieve toekomst, die doet hopen op een daadwerkelijke beleidsverandering.

Mooie beloftes, maar zwakke engagementen

Helaas, en daar knelt het schoentje, is het akkoord even sterk in zijn retoriek als zwak in zijn concrete engagementen. Het grootste pijnpunt van het akkoord blijft dat er geen sanctioneringsmechanisme is, ook al zal het akkoord in principe bindend worden (na ratificatie in de verschillende landen). Zonder verplichte aanscherping van wat landen ook echt bereid zijn te doen, zullen de mooie beloftes niet waargemaakt kunnen worden. Met de engagementen die nu op tafel liggen stuurt de wereldpolitiek ons niet naar 1,5°C of 2°C, maar richting 3°C opwarming.

Er is bovendien geen enkele verplichting om fossiele brandstoffen in de grond te laten. We moeten rekenen op de onderlinge internationale politieke druk om meer inspanningen te doen. En ondanks de goodwill die getoond lijkt te worden naar armere landen, blijft de financiering ruim onvoldoende om van een rechtvaardig akkoord te kunnen spreken. Het is bovendien verontrustend te zien dat de grote beloftes die gemaakt worden in het klimaatakkoord in veel landen in schril contrast blijven staan met een erg zwak nationaal beleid. Het hobbelparcours van het Belgische klimaatbeleid is op dat vlak een pijnlijke reality check.

Kracht burgerbeweging is de echte overwinning

Het Akkoord van Parijs is dus veel minder dan we nodig hebben en het is daarom onverantwoord om het op te groot gejuich te onthalen. Toch is het jaar 2015 een mijlpaal. De grote overwinning van deze klimaattop is er één van burgers die hun eisen steeds prominenter op de politieke agenda zetten. De beloftes in het Akkoord van Parijs kunnen daarom de hefboom worden voor de steeds sterker wordende burgerbeweging: dit hebben jullie beloofd, nu verwachten we dat het omgezet wordt in daden. Tegenover de zwakke engagementen van politici staat een krachtige klimaatbeweging, die zich niet meer louter als taak stelt het onderhandelingsproces te beïnvloeden, maar ook het kader op zich te veranderen. De klimaatbeweging zal eisen dat de leiders hun 5-jaarlijkse ambities van het akkoord zoals voorzien zullen aanscherpen tot wat nodig is. Te beginnen in België. We hebben altijd gezegd dat we bij terugkomst van onze politici uit Parijs klaar zouden staan om ervoor te zorgen dat hun akkoord zich vertaalt in concreet klimaatbeleid. Dat beleid mag dit keer geen zes jaar op zich laten wachten: het tij moet nu keren.

We kunnen dus met dit akkoord aan de slag. Net wanneer de boot aan het keren gaat, moeten we het zeil aantrekken in plaats van het te laten vieren. Elke wereldleider heeft zich in Parijs zwart op wit voor ambitieuze en moedige beslissingen uitgesproken. Wij verwachten van politici dat die woorden worden omgezet  in daden. We zullen eisen dat onze politiek geleid wordt door de ambitie in het akkoord, en niet door de tekort schietende inspanningen die de landen naar voor schoven. Een nieuw, hoopvol hoofdstuk van de mobilisatie is begonnen. Wij blijven als burgers, wat dacht u, #niettestoppen.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!