Over de tijdspanne van twee jaar deed er zich tweemaal een noodstop voor in de kerncentrales. Op 5 augustus 2014 bij Doel 4 ten gevolge van een sabotage (De Standaard 6/8/2014) en op 13 augustus 2015 bij Tihange 3 tijdens een onderhoudsinterventie (Het Nieuwsblad 14/8/2015). Wat de oorzaak was van deze laatste noodstop werd tot op heden niet duidelijk medegedeeld: “wellicht een technisch probleem aan het controlesysteem”. Wel werd vastgesteld dat de stoomaflaatkleppen in het secundaire circuit, buiten de nucleaire zone, niet normaal werkten. Dit defect werd opgevangen door de veiligheidkleppen van de stoomgenerator, binnen de nucleaire zone (De Morgen 21/8/2015).
Bij een noodstop komen de controlestaven vrij en wordt aldus de kernsplitsing in de reactorkuip brutaal gestopt. Het probleem ligt niet bij de kernreactie, deze stopt ook als de spanning wegvalt. Het probleem ligt bij de afvoer van de warmte-energie. Het rendement van een kerncentrale is 30%. Van de thermische energie voortgebracht in de reactorkuip verlaat dus slechts 30% onder de vorm van elektriciteit de centrale. Als Tihange 3 iets meer dan 1000 MW (1 megawatt is duizend kilowatt) elektriciteit produceert, betekent dit dat de warmte-energie in de reactorkuip meer dan 3000 MW bedraagt. Plots kan deze enorme hoeveelheid energie niet meer afgevoerd worden langs de normale weg (stoomgenerator – turbine), zij moet met noodmiddelen afgevoerd worden. Dit is een zeer kritische situatie.
Als men er niet in slaagt deze zeer grote hoeveelheid warmte af te voeren, smelt de reactor en wordt de omgeving besmet met radioactief materiaal. Dit is wat gebeurde in Fukushima in 2011. Er was geen elektriciteit om de pompen te laten werken doordat het elektriciteitsnet was uitgevallen en doordat de noodgroepen niet werkten.
Wat voorafgaat heb ik geschreven om duidelijk te maken dat een noodstop een zeer gevaarlijk maneuver is. Het moet ten allen prijze vermeden worden en kan niet als een normaal bruikbare veiligheid beschouwd worden. Andere mogelijke ongevallen o.a. in de chemische industrie zijn beperkt in plaats en tijd.
Als men nu beslist om Doel 1, Doel 2 en Tihange 1 open te houden voorbij de normale levensduur, vooropgesteld bij het ontwerp, dan steunt deze beslissing op de veronderstelling dat, als er een onderdeel defect geraakt, de veiligheid verzekerd wordt door een noodstop.
Vermits men, bij het in bedrijf houden van een oude centrale, niet alle onderdelen kan vervangen, is de kans dat er zich een defect voordoet en bijgevolg een noodstop veel groter ; een kind kan de was doen.
Om de veiligheid ten overstaan van de bevolking te verzekeren bij het in bedrijf houden van oude centrales, aanvaardt men het veelvuldig voorkomen van een noodstop als een normale handeling. Uit wat voorafgaat blijkt dat dit onverantwoord is.
Dit voegt zich bij de meer fundamentele bezwaren tegen het gebruik van kernenergie.
